Srpska pravoslavna parohija bolmanska

Crkva svetih apostola Petra i Pavla u Bolmanu

Srpska pravoslavna parohija bolmanska je parohija Srpske pravoslavne crkve sa sjedištem u selu Bolmanu u Baranji, koja pripada Arhijerejskom namjesništvu baranjskom Osječkopoljske i baranjske eparhije. Koriste se i opisni nazivi Parohija bolmanska, Bolmanska parohija, Parohija Bolman. Osnovana je prije 1730. godine i pripadala je prvo Sigetsko-mohačkoj eparhiji, koja se 1732. godine sjedinila s Budimskom eparhijom. Poslije Prvog svjetskog rata Parohija bolmanska ušla je u sastav Bačke eparhije, a od 1991. godina pripada tada obnovljenoj Osječkopoljskoj i baranjskoj eparhiji.

Organizacija parohije

Parohiju bolmansku sačinjavaju naselja Bolman, Novi Bolman, Majške Međe iz Općine Jagodnjak te Baranjsko Petrovo Selo, Novi Bezdan, Novo Nevesinje, Petlovac i Torjanci iz Općine Petlovac. Pravoslavni vjernici čine većinu stanovništva u Bolmanu, Novom Bolmanu, Majškim Međama i Novom Nevesinju, dok su u ostalim mjestima izrazita manjina.

Crkva i krstovi

Krst u Bolmanu		Krst u Majškim Međama

Parohija ima jednu crkvu, |Crkvu svetih apostola Petra i Pavla u Bolmanu, osvećenu 1777. godine, čija je hramovna slava Petrovo (Petrovdan, Sveti apostoli Petar i Pavle; 12. jula), dva seoska krsta i (novi) parohijski dom. Jedan krst nalazi se u Bolmanu blizu istočnog (oltarskog) dijela crkve, a drugi u Majškim Međama, kod koga se večernje održava 14. avgusta na Makaveje (nekad je prava proslava bila 15. avgusta na dan Prenosa moštiju svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana).

Parohijski dom

Stari parohijski dom (kasnije srušen)

Stari parohijski dom nalazio se blizu crkve u Ulici Miladina Popovića, između Vatrogasnog doma i privatne kuće. Kupljen je 1839. godine za 900 forinti. Uređivan je i obnavljen do druge polovine 20. vijeka. Srušen je poslije 2010. godine

S izgradnjom novog parohijskog doma na istom "gruntu", između starog doma i privatne kuće, počelo se 1986. godine, a završen je i useljen 1990. godine. U starom parohijskom domu održavana su bogosluženja poslije Drugog svjetskog rata, sve dok nije obnovljena crkva koja je izgorjela u Bolmanskoj bitki.

Groblja

Veći dio bolmanskog groblja, koje se nalazi sa sjeverne strane županijske ceste Ž4041 (D517 --- Bolman --- Jagodnjak --- D7) blizu Novog Bolmana, čini pravoslavno groblje (uz luteransko, jevrejsko / židovsko i katoličko. Na pravoslavnom dijelu nalazi se krst kod koga se održavaju bogosluženja, kapelica koju je podigla porodica Horvat te kuća ispraćaja izgrađena 2000-ih godina. Pravoslavni i ostali preminuli iz Majških Međa sahranjuju se na majškomeđanskom groblju, preminuli iz Novog Nevesinja na nevesinjskom groblju, a preminuli iz ostalih naselja koja pripadaju Bolmanskoj parohiji sahranjuju se na lokalnim grobljima.

Fotogalerija: groblja

• 
  Plan groblja u Bolmanu
• 
  Bolmansko groblje blizu Novog Bolmana
• 
  Kapelica ispod lipa i mrtvačnica
• 
  Mrtvačnica na bolmanskom groblju
• 
  Groblje u Majškim Međama

Sveštenici

Od početka vođenja matica u Bolmanu su, prema dostupnoj arhivi, službovali sljedeći sveštenici:

• Lazar Popović (...-1807 )
• Dimitrije Vuković
• Dimitrije Jovanović
• Dimitrije Drnić
• Stefan Popović (1803-1820)
• Prokopije Stanković (1820-1860)
• Jovan Gojković (1861-1889)
• Uroš Mađarević (1890-1893)
• Pantelejmon Horvat (1893-1940; zvani pop Panto)
• Milorad Mihajlov (1941-1957; zvani pop Milorad)
• Jovan Vulkanović (1958-1959)
• Petar Petrović (1960-1962)
• Pavle Stajić (1962-1985; rodom iz Kaća; zvani pop Paja)
• Milan Vranić (1985-januar 1998)

U početku, pored Lazara Popovića, koji je počeo sa službom u Bolmanu 1768. godine, spominju se do 1782. godine i Dimitrije Vuković, zatim Dimitrije Jovanović i Dimitrije Drnić.

U porti crkve sahranjen je Lazar Popović, na bolmanskom groblju sahranjeni su Stefan Popović, Prokopije Stanković, Jovan Gojković i Pantelejmon Horvat.

Od januara 1998. do kraja decembra 1998. godine Parohija bolmanska nije imala paroha, a o njoj su se starali administratori protojerej Mihajlo Marijanac, paroh darđanski, i jerej Slobodan Majkić, tada paroh uglješki. Od 1. januara 1999. do 2013. godine bolmanski paroh bio je protojerej Stevan Kuveždanin, rođen u Bolmanu 21. maja 1968 godine, prvi Bolmanac na tom položaju nakon dva vijeka postojanja Bolmanske parohije. Od 2015. on je paroh u Kneževim Vinogradima, a njega je u Bolmanu naslijedio jerej Srđan Trajković iz Bijelog Brda, koji je 2020. godine premješten u Sremske Laze, a Bolmanska parohija ostala je upražnjena. Otada njome kao administrator upravlja protojerej-stavrofor Slobodan Majkić, paroh jagodnjački.

U Bolmanu je 15. oktobra 1953. rođen i sveštenik Branislav Stojković, koga je 1. novembra 2002. godine patrijarh Pavle postavio za drugog paroha u Železniku.

Bilten

Parohija je imala i svoj bilten "Parohijsko pismo (vašeg paroha jereja Stevana Kuveždanina)", koji je izlazio od 2001. do 2006. godine. Izdano je devet (9) brojeva.

Izvori

• Anonim: "Srpska pravoslavna parohija bolmanska", Preobraženje, IV, 8, 8-9 - Dalj, preobraženski broj, 2007.
• protojerej stavrofor Mihajlo Marijanac: "Petrovdan u Bolmanu", Preobraženje, IV, 8, 9 - Dalj, preobraženski broj, 2007.
• protojerej stavrofor Dušan Kojundžić: "Prvi šematizam Eparhije Osečkopoljske i baranjske", Dalj - Beograd, 2009.
• Jovan M. Nedić: "Bolman je bio Bolman", Bolman, 2012.