Splonum
Splonum je naziv ilirske gradine i naziv jednog od rimskih područja (municipij) u Bosni i Hercegovini.
Ilirski period[uredi | uredi kod]
Splonum je jedna od najiteresantnijih lokacija na prostoru provincije Dalmacije. Njegov najstariji spomen vezan je za Veliki Ilirski ustanak (Batonov ustanak), kada se našao na udaru Germanikove Pounjske ofanzive u proljeće 9. god. n. e. Opis događaja 9. g. n.e., dao je rimski istoričar Dio Kasije (Cass. DioL, 11, 1-2…Σπλαυ Çνον...) u ″Rimskoj historiji″:
...Germanik je najprije zauzeo Splonum (Splaunon), i to više slučajem. Odatle je krenuo na Raitinon (Raetinium), ali ga je zauzeo tek teškom mukom i s dosta gubitaka... [1]
Sudeći po Dionovom opisu Splonuma, on je za vrijeme ustanka, a znači i ranije, bio klasično gradinsko naselje. Nalazilo se u blizini naselja Raetinium, koji se ubicira na lokalitetu Golubić, sadašnje gradsko naselje u Bihaću.
Rimski period[uredi | uredi kod]
U vrijeme nastanka natpisa na kojima se spominje Splonum, a interesantno je da se nijedan o njih nije našao na prostoru samoga Splonuma ili njegovog agera (nijedan nije pronađen na prostoru današnje Bosne), ovo nekadašnje ilirsko gradinsko naselje se transformiralo u gradsko naselje antičkog tipa koje je bilo i upravno i urbano sjedište istoimenog municipija→municipium Splonistarum. [1]
Splonum se od više istraživača smješto na najrazličitija mjesta unutar prostora provincije Dalmacije (Stari Majdan na Sani, Vital kod Otočca, Šipovo, Komine kod Pljevalja). Najrealnije bi ga bilo smjestiti nedaleko od Une. [1] [2]
Na natpisima na kojima se spominje Splonum evidentirano je osam osoba, od toga dvije sa flavijevskim, jedna sa ulpijevskim, dvije sa elijevskim i dvije sa aurelijevskim gentilnim imenom dok je jedna osoba sa drugim gentilnim imenom. [3]
Literatura[uredi | uredi kod]
- Salmedin Mesihović, Historijska traganja, 4, 2009.,str. 9-33 2010 -SVPPLEMENTVM REBELLIO ILLYRICI I – GERMANIKOVA “POUNJSKA OFANZIVA” -
- Salmedin Mesihović, Filozofski fakultet Sarajevo, 2011 -ANTIQVI HOMINES BOSNAE
- Ivo Bojanovski, Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, 1988 - BOSNA I HERCEGOVINA U ANTIČKO DOBA
- Alojz Benac-Đuro Basler-Borivoj Čović-Esad Pašalić-Nada Miletić-Pavao Anđelić -Sarajevo, 1966- KULTURNA ISTORIJA BOSNE I HERCEGOVINE
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Germanikova Pounjska ofanziva”. Arhivirano iz originala na datum 2018-07-14. Pristupljeno 2017-05-31.
- ↑ Bosna i Hercegovina u antičko doba
- ↑ Antički ljudi Bosne