Sirija (historijska regija)
- Vidi takođe: Levant
Sirija je toponim historijske regije odnosno zapadnog dijela regije Bliskog istoka.
Precizne granice Sirije nisu dobro definirane. Njezina istovrijednica je biblijski toponim „Aram” (ārām אֲרָם), dok će se kasnije za Siriju koristiti i zamjenice „Sirija-Palestina”, „Levant” i „Velika Sirija” (arap. Bilād al-Šām بلاد الشام), što će biti naziv u praksi unutar pansirijskog nacionalizma. Glavni gradovi regije su:
Stoga historijski pojam uključuje također gradove:
Kroz historiju naziv se uglavnom veže za sljedeće državne cjeline:
- Asirija (akad. Aššur), regija drevne historije u kojoj je nastalo Asirsko carstvo (911/612. pne.);
- Syria, rimska pokrajina od 64. pne. do pada;
- Suriye, osmanski naziv za carsko područje koje je od 1516. do 1864. bilo podijeljeno u dvije pokrajine („eyaleti” ili „beglerbegluci”): Şam i Halep;
- Sirijska Arapska Republika, suvremena država koja je nastala 1946.
Nekoliko izvora ukazuje da je samo ime „Sirija” dolazi iz luvijskog pojma „Sura/i” i izvedenog starogrčkog naziva Σύριοι (Sýrioi) ili Σύροι (Sýroi), a oba izvorno potječu iz oblika Aššūrāyu (Asirija) u sjevernom Međurječju, što je današnji Iraku i šira Sirija.[1] [2][3][4] U 5. stoljeću pne. Herodot tvrdi da je se Sirija protezala na sjever do „Halysa” (Ἅλυς, današnja rijeka Kızılırmak) i na jug do Arabije i Egipta. Za Plinija Starijeg i Pomponija Melu, Sirija je pokrivala cijeli Plodni polumjesec. U kasnoj antici „Sirija” je označavala regiju smještenu istočno od Sredozemnog mora, zapadno od rijeke Eufrat, sjeverno od Arapske pustinje i južno od Taurskih planina,[5] uključujući modernu Siriju, Libanon, Jordan, Izrael, Palestinu i dijelove južne Turske, naime provinciju Hatay i zapadnu polovicu regije Jugoistočne Anatolije. Ta kasna definicija je ekvivalentna regiji poznatoj u klasičnom arapskom jeziku pod imenom „ash-Šām” (ٱَلشَّام),[6] što znači „sjeverna [zemlja]”[6] (od korijena šʔm – شَأْم tj. „lijevo” ili „sjeverno”). Nakon islamskog osvajanja bizantske Sirije u 7. stoljeću, naziv „Sirija” je ispao iz primarne upotrebe u samoj regiji, a zamijenio ga je arapski ekvivalent „Šām”, mada je preživio u svom izvornom značenju u bizantskoj i zapadnoeuropskoj upotrebi, te u sirijskoj kršćanskoj književnosti.[7] U 19. stoljeću ime „Sirija” je oživljeno u suvremenom arapskom obliku koji za označava cijeli tzv. „Bilad al-Šam”, bilo kao „Suriyah” ili u modernijem oblikom „Suriyya”. Ti nazivi su na kraju zamijenili arapski naziv „Bilad al-Šam”.[7] Nakon Prvog svjetskog rata naziv „Sirija” primijenjen je na Francuski mandat za Siriju i Libanon i na istodobnu te kratkotrajnu Arapsku kraljevinu Sirije.
Lista država koje su postojale i/ili vladale na sirijskom prostoru:
- Kraljevina Ebla
- Amoriti (Jamhadska dinastija)
- Akadsko Carstvo
- Staroasirski period
- Hetitsko kraljevstvo i Novohetitske države
- Mitani
- Stari Egipat
- Aramejci, Bit Agusi
- Asirija (ak. Aššur)
- Srednjoasirsko Carstvo
- Asirsko carstvo (911/612. pne.);
- Fenikija, Ugarit, Kraljevstvo Izrael, Urartu
- Novovavilonsko Kraljevstvo (Kaldejci)
- Ahemenidska Monarhija
- Antička Makedonija i Carstvo Aleksandra Velikog
- Seleukidska Monarhija
- Kraljevstvo Armenija
- Pokrajina Rimskog carstva Syria (od 64. pne. do pada)
- Sasanidsko Carstvo
- Bizantsko Carstvo (v. teme)
- Rašidunski Kalifat
- Omejadski Kalifat
- Abasidski Kalifat
- Fatimidski Kalifat
- Seldžučko Carstvo
- Mamelučki Sultanat
- Ajubidska Saladinova dinastija
- Krstaške države, Kneževina Antiohija, Grofovija Tripoli, Grofovija Edessa
- Ilhanat
- Pokrajine Osmanskog carstva Şam i Halep (1516-1864)
- Alavitska država, Veliki Libanon, Alepska država, Damaščanska država, Iskenderundski sandžak
- Francuski Mandat za Siriju i Libanon i Arapsko kraljevstvo Sirije
- Sirija ili Sirijska Arapska Republika (1946)
- Ujedinjena Arapska Republika
- ↑ Rollinger, Robert (2006). „The terms "Assyria" and "Syria" again”. Journal of Near Eastern Studies 65 (4): 284–287. DOI:10.1086/511103.
- ↑ Frye, R. N. (1992). „Assyria and Syria: Synonyms”. Journal of Near Eastern Studies 51 (4): 281–285. DOI:10.1086/373570.
- ↑ Herodotos. The History of Herodotus (engl. izd. Rawlinson).. V.: Historija
- ↑ Joseph, John (2008). „Assyria and Syria: Synonyms?”.
- ↑ Taylor & Francis Group (2003). The Middle East and North Africa 2004. Psychology Press. str. 1015. ISBN 978-1-85743-184-1.
- ↑ 6,0 6,1 C. E. Bosworth, članak "AL-SHĀM" u: Encyclopaedia of Islam, Volume 9 (1997), str. 261.
- ↑ 7,0 7,1 Salibi, Kamal S. (2003). A House of Many Mansions: The History of Lebanon Reconsidered. I.B.Tauris. str. 61–62. ISBN 978-1-86064-912-7.
 |
Ova stranica je razvrstavanje. Koristi se radi pronalaska članaka koji moraju imati dodatnu odrednicu jer bi im u protivnom naslov bio isti. Ako vas je na ovu stranicu dovela unutrašnja poveznica, možda ju je potrebno promijeniti da preusmjerava na namijenjeni članak. |