Sadžidi – Wikipedija / Википедија

Historija Azerbejdžana
Ovaj članak je dio serije
Stari vijek
Međani
Ahemenidsko carstvo
Seleukidsko carstvo
Kavkaska Albanija
Partijsko carstvo
Sasanidsko carstvo
Srednji vijek
Muslimansko osvajanje Persije
Širvanšah
Sadžidi
Šadadidi
Salaridi
Seldžučka dinastija
Ildiguzidi
Ilkanat
Čobanidi
Kara Kojunlu
Ak Kojunlu
Rani novi vijek
Safavidi
Kavkaski kanati
Zandi
Afšaridi
Kadžari
Istorija Azerbejdžana u Ruskoj Imperiji
Najnovije doba
Srednjokaspijska Diktatura
Zakavkaska DFR
Muganjska Sovjetska Republika
Republika Araks
Azerbejdžanska Demokratska Republika
Zakavkaska SFSR
Azerbejdžanska SSR
Republika Azerbejdžan
p r u

Sadžidi su iranska lokalna dinastija koja je od 889. do 929. godine vladala područjima u današnjoj regiji Azarbajdžan. Vjerom su bili sunitski muslimani, a podrijetlom su iz centralnoazijske pokrajine Ušrusane koja je bila naseljena iranskim plemenima Sogdijanaca. Prvi vladar ove dinastije bio je Muhamed ibn Abil-Sadž, čiji se sin Divdad ibn Muhamed borio na strani ušrusanskog zapovjednika Afšina Hajdara protiv pobunjenika Babaka i njegove vojske, a potom je bio i azarbajdžanski emir u službi abasidskog kalifa. Slabljenjem abasidskog utjecaja na Iranskoj visoravni Sadžidi su ostvarili relativno visok stupanj političke samostalnosti, no sadžidska dinastija gasi se 929. godine kada umire posljednji sadžidski prijestolonasljednik Abul Musafir al-Fath. Kratko razdoblje njihove vladavine u sjeverozapadnom Iranu obilježili su sukobi s armenskom dinastijom Bagratida.

Literatura

(en) Bosworth, Clifford Edmund (15. 12. 1987). „Azerbaijan iv. Islamic History to 1941”. Encyclopedia Iranica. New York: Columbia University. Arhivirano iz originala na datum 2012-05-17. Pristupljeno 15. 1. 2011.
(en) Bosworth, Clifford Edmund (1996). The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. New York: Columbia University Press. ISBN 0231107145.
(en) Madelung, Wilferd; Frye, Richard Nelson (1975). The Period From the Arab Invasion to the Saljuqs: Minor Dynasties of Northern Iran. The Cambridge History of Iran. 4. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20093-8.
(en) Minorsky, Vladimir (1953). Studies in Caucasian history. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0521057353.

Neiranske arh. kulture	Kašafrudska kultura (o. 800.000. pne.) • Crvenokeramička kultura (o. 6000. pne.) • Sivokeramička kultura (o. 5200. pne.) • Zajanderudska kultura (o. 4000. pne.) • Kursko‑araksanska kultura (3400. – 2000. pne.) • Džiroftska kultura (3200. – 2100. pne.) • Moganska kultura (o. 1000. pne.)
Pra(indo)iranske arh. kulture	Poltavkanska kultura (2700. – 2100. pne.) • Abaševska kultura (2500. – 1900. pne.) • Srubna kultura (2000. – 1100. pne.) • Sintaštska kultura (2100. – 1800. pne.) • Andronovska kultura (2200. – 1000. pne.) • Baktrijsko‑margijanski arheološki kompleks (2300. – 1700. pne.) • Jaška kultura (1500. – 1100. pne.)

Prediranske civilizacije	Proto‑Elam (3200. – 2700. pne.) • Elam (2700. – 539. pne.) • Gutija (2400. – 2000. pne.) • Lulubija (2400. – 650. pne.) • Mitanija (1600. – 1200. pne.) • Kasitija (1600. – 1150. pne.) • Maneja (850. – 609. pne.) • Urartu (860. – 590. pne.)
Drevne iranske monarhije	Medijska Monarhija (728. – 550. pne.) • Ahemenidska Monarhija (550. – 330. pne.) • Seleukidska Monarhija (312. – 247. pne.) • Partska Monarhija (247. pne. – 224.) • Sasanidska Monarhija (224. – 651.)
Marginalne monarhije	Atropatena (323. pne. – 200.) • Grčko‑baktrijska Monarhija (256. – 125. pne.) • Indo‑partska Monarhija (12. pne. – 100.) • Kušanska Monarhija (30. – 375.) • Hefthaliti (408. – 670.)

Doba arapskih kalifata	Rašidunski Kalifat (651. – 661.) • Omejadski Kalifat (661. – 750.) • Abasidski Kalifat (750. – 821.)
Iranske islamske monarhije	Tahiridska Monarhija (821. – 873.) • Safaridska Monarhija (861. – 1003.) • Samanidska Monarhija (819. – 999.) • Bujidska Monarhija (934. – 1055.) • Gaznavidska Monarhija (963. – 1187.) • Guridska Monarhija (1148. – 1215.) • Seldžučka Monarhija (1037. – 1194.) • Horezmijska Monarhija (1077. – 1231.)
Lokalne iranske dinastije	Dabujidi (642. – 760.) • Bavandidi (665. – 1349.) • Zajdidi (864. – 928.) • Sadžidi (890. – 929.) • Zijaridi (928. – 1043.) • Salaridi (941. – 1062.)
Iransko-mongolske monarhije	Ilhanidska Monarhija (1256. – 1335.) • Timuridska Monarhija (1370. – 1507.)
Iranske i turkijske dinastije	Kartidi (1231. – 1389.) • Muzafaridi (1314. – 1393.) • Čupanidi (1337. – 1357.) • Džalajeridi (1339. – 1432.) • Kara-Kojunlu (1375. – 1468.) • Ak-Kojunlu (1378. – 1501.)

Rani novi vijek	Safavidska Monarhija (1501. – 1736.) • Hotakijska Monarhija (1709. – 1738.) • Afšaridska Monarhija (1736. – 1796.)
Kasni novi vijek	Zandijska Monarhija (1750. – 1794.) • Kadžarska Monarhija (1785. – 1925.) • Iranska ustavna revolucija (1905. – 1911.)

Doba monarhije	Pahlavijska dinastija (1925. – 1979.) • Iranska revolucija (1978. – 1979.)
Doba republike	Iranska privremena vlada (1979.) • Islamska Republika Iran (1978. – danas)

Kronološko-geografsko rasprostiranje Irana

Historija po temama	Diplomacija • Ekonomija • Grbovi • Književnost • Novac • Odlikovanja • Pečati • Potresi • Pravo • Sport • Vojska • Zastave
Srodni članci	Arheologija • Historiografija • Kronologija • Kartografija • Iranski narodi (drevni) • Iranski kulturni kontinent • Terminologija Irana i Perzije • Popis historijskih prijestolnica • Popis vladara