Süleyman Çelebi (pjesnik)
Za ostale upotrebe, v. Sulejman Čelebija (razvrstavanje).
Sulejman Čelebija (tur. Suleyman Çelebi, 1351 – 1422) ili Sulejman iz Burse, je bio turski pjesnik i učenjak (âlim) odnosno teolog, živ za vrijeme sultanata Bajazida I. (dakle 1389 – 1402). Najbolje je poznat po čuvenom spjevu Mevlid (Rođenje), napisanog 1409.
| Suleyman Çelebi | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 1351 |
| Smrt | 1422 Bursa |
| Opus | |
| Jezik | turski |
| Znamenita djela | |
► Mevlid | |
Razlikovanje[uredi | uredi kod]
Književnika Sulejmana Čelebiju ne treba mijenjati za istoimenog Sulejman-bega (Süleyman Bey), koji je živio u isto vrijeme i bio sin osmanskog sultana Bayazida I. i stariji brat budućeg sultana Mehmeda I.
Život[uredi | uredi kod]
O životu Sulejmana Čelebije ne zna se mnogo, jer je malo izravnih izvora. Bio je štićenik sultana Bajazida I, a kasnije i njegovog nasljednika, mlađeg sina sultana, Mehmeda I. Postavljen je za imama džamije u Bursi i carske palače.
Rođen je za vrijeme Orhana Gazija, negdje između 1346. i 1351., i potječe iz porodice književnika. Njegov otac je Ahmed-paša, jedan od vezira sultana Murata I. Bio je unuk šeika Mahmuda efendije a isti Mahmud beg je bio unuk šeika Edebalija i jedan od onih koji su 1338. godine doplovili u Rumeliju pod vodstvom Sulejman-bega.
Smatra se da je u mladosti stekao dobro obrazovanje u Bursi, gdje je bilo sjedište osmanskog dvorca i centar tada nešto jačeg vojvodstva u Anatoliji. U to vrijeme titulu čelebija su dobvali učenjaci i starješine reda Mevlevija. No nema dokaza da je pjesnik bio u tom redu.
Svojim mudrosću i znanjem privukao je pažnju sultana Yıldırım Bajazida i imenovan je imamom džamije u Bursi čija je izgradnja završena 1399.
Napisao je svoje jedino poznato djelo pod utjecajem događaja svoga vremena. Najvjerovatnije Sulejmanov slavni Mevlid-i Nebī' nastaje na tlu teološke rasprave u dobi Osmanskog interegnuma (1412–1413). S jedne strane su bili sljedbenici ezoteričnog pristupa prema Kuranu, s druge je bila krajnje Sunitska strana (Ehl-i sünnet). Svoje je djelo dovršio 1409. godine, otprilike u dobi od 60 godina.
Umro je u Bursi 1422. godine. Grobnica Sulejmana Čelebije nalazi u gradskoj četvrti Çekirge.
Djelo[uredi | uredi kod]
Sulejman svoju slavu duguje uspjehu svog spjeva napisanog na turskom jeziku, Mevlid-i Nebī'[1] (Rođenje proroka), koji je okončan 1409. godine i slavi svemoć Boga i djela proroka Muhameda. Pri pisanju djela Sulejman je se pozivao na Ašik-pašin Garîb-nâme, na knjigu Siyerü’n Nebî Darira iz Erzuruma, na Ebul Hasan Bekrijin Siyer i na Ibn Arabijev Füsûs (Dragulji mudrosti). Osnovan na religioznoj doktrini i lirici, spjev i danas se recitira povodom proslava rođenja Proroka (Mevlud), u Turskoj se koristi u narodnoj religiji za sretne ili bolne životne događaje. Tekst se recitira čak i za obljetnice smrti, za rođenja, obrezivanja ili pri kupnji stana. Kada se molitva izvodi u džamiji, porodica dijeli onima koji prisustvuju papirnate kornete pune slatkiša. Sulejmanov Mevlid se često recitira i kao molitva kod kuće.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Djelo je najpoznatije po naslovu Mevlid-i Nebī' (Rođenje proroka), često skraćenom u Mevlit ili Mevlid, Mevlüd, Mevlüt. Mevlid je turski oblik arapske riječi Mawlid ili muludske skraćenice izraza al-mawlid an-nabawîy, na arapskom: المولد النبويّ, što znači rođenje proroka. Sujemanov spjev se može naći na turskom i pod naslovom Vesîletü'n-necât. Vjernici islama slave Mevlud, koji spada 12. dana u mjesecu Rebiul-evvel islamskog kalendara.
|
Mevlid na turskom Wikisource projektu (Vikikaynak) |
