Prijeđi na sadržaj

Ravni Topolovac

Izvor: Wikipedija
Ravni Topolovac


Pravoslavna crkva

Osnovni podaci
Država  Srbija
Pokrajina Vojvodina
Upravni okrug Srednjobanatski
Opština Žitište
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 1352
Gustina stanovništva 46 st./km²
Geografija
Koordinate 45°27′19″N 20°34′05″E / 45.455333°N 20.568166°E / 45.455333; 20.568166
Nadmorska visina 69 m
Površina 29,5 km²
Ravni Topolovac na mapi Srbije
Ravni Topolovac
Ravni Topolovac
Ravni Topolovac (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod 23212
Pozivni broj 023
Registarska oznaka ZR


Koordinate: 45° 27′ 19" SGŠ, 20° 34′ 05" IGD

Ravni Topolovac (mađ. Katalinfalva, nem. Kathereinfeld) je naselje u opštini Žitište u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1352 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1445 stanovnika).

Istorija

[uredi | uredi kod]

Pojedini izvori navode da prvo pominjanje sela pod imenom Topolovac datira iz XVII veka. Kako se navodi, bilo je to naselje sa pretežno srpskim življem. Na prostoru oko Bečkereka, Lugoša i Temišvara zabeleženo je više naselja pod ovim imenom. Na Ugarskim kartama koje se odnose na XVI, XVII i XVIII vek nalazimo više naselja pod ovim imenom. Tako se ovo ime prenelo na više poteza u banatskim naseljima pored reke Tamiš (Sečanj, Sarča, Katarina). Posle Drugog svetskog rata novi naseljenici dali su naselju Katarina ime Ravni Topolovac.

Naselje pripada prostoru koji se danas naziva Srednji Banat (Keve okrug, Torontalska županija, Bečkerečki okrug, Tamiški Banat, Temišvarski Banat, Tamiški srez, Srednjobanatski okrug) na severnoj geografskoj širini 45º26´ i istočnoj geografsko dužini 20º35´. Nadmorska visina naselja i atara Ravni Topolovac kreće se od 79 do 81 metar.[1] Zahvata površinu od 31 km².

Poreklo imena

[uredi | uredi kod]

Ime ovog mesta izvedeno je od imena topola (papulus alba) u istorijskim i na geografskim kartama (Kathreinfeld, Katarina, Katharinenfeld). Pod ovim imenom naselje se sreće u području Botoša i Sečnja blizu reke Tamiš. Usled čestih poplava naselje je menjalo mesto, uvek južno od današnjeg mesta i različito je zapisivano. Pretpostavlja se da je osnovano 1795. i naseljeno nemačkim stanovništvom.

Krajem 18. veka osnovano je naselje Katarinafeld, današnji Ravni Topolovac. Selo je tokom svoje istorije promenilo nekoliko imena:

  1. 1794-1853 Katarinafeld (Katharinafeld)
  2. 1854-1864 Katarinenfeld(Katharinenfeld)
  3. 1864-1878 Katarinfeld (Katharinfeld)
  4. 1878-1918 Katalinfalva (Katarinfalva)
  5. 1918-1920 Katarina
  6. 1920-1922 Katarinovac
  7. 1922-1941 Katarina
  8. 1941-1944 Kathereinfeld (Kathereinfeld)
  9. 1944-1947 Katarina (bilo je predloženo Tolbuhinovo)
  10. 1947-1948 Topolovac
  11. 1948-1949 Banatski Topolovac
  12. 1949- Ravni Topolovac 2[2]

Podaci o selu i njegovoj prošlosti

[uredi | uredi kod]

Selo pripada srednjem Banatu, nalazi se 21 km severoistočno od Zrenjanina i po izgradnji infrastrukturnih objekata i modernih kuća za stanovanje može se meriti sa naseljima gradskog karaktera.

Naselje pod imenom Topolovac se prvi put pominje u Tamiškom Banatu u XIV veku. Prema jednoj legendi koja je zabeležena početkom XX veka, stanovništvo tog starog Topolovca, koje se nalazilo na Tamišu iselilo se na sever zbog najezde Turaka u XVI veku. Isto tako iselilo se zbog turske najezde i stanovništvo jednog naselja koje se nalazilo u ataru Ravnog Topolovca, blizu današnjeg sela. Ono je povlečeći se na sever, prema legendi, sve dragocenosti i blago stavilo u crkvena zvona i potopili u crkveni bunar. Legenda o blagu dugo se održala u Ugarskoj, pa su čak dolazili pustolovi da traže bunar sa blagom iz Kečkemetskog kraja u Mađarskoj. Prema kazivanjima najstarijih stanovnika Topolovca, ovo naselje zvalo se "Sveta Marija", a drugi kažu da se zvalo "Mali Kečkemet". Na starim Ugarskim kartama Banata u ataru mesta ubeleženo je naselje Kendereš, blizu današnjeg sela. Ovo ime se sačuvalo u ataru današnjeg sela sve do Drugog svetskog rata. Staro je i ime Šozov za kanal koji prolazi pored sela i spaja Tamiš i Begej, koje je izvedeno od starog srpskog naselja koje se javlja u ovom delu Banata. Današnje naselje nastalo je na posedu pokatoličene i pomađarene jermenske porodice Kiš, koja je najpre živela u Čanadu. Ona je uspela da se uzdigne zahvaljujući uslugama koje su u osamnaestom veku pružali Habzburgovcima. Plemićku titulu ovoj porodici dodelila je Marija Terezija, Austrijska carica. Zakupac i arendator Isak Kiš, koji se obogatio zakupom Belja i trgovinom stokom i vinom u Bačkoj, kupio je na licitaciji u Beču 1. avgusta 1781. godine za 647.750 forinti Elemirsko-Itebejsko vlastelinstvo od Bečke komore. Kako stanovnici Itebeja, Torka i Sent Đerđa (Žitišta) nisu hteli da prihvate Kiša za svog vlastelina izbila je 1782. godine pobuna zbog čega je 12 pobunjenika kažnjeno. Intervenisala je i vojska. Posle smirivanja stanja, upravu nad Itebejskim vlastelinstvom Kiš je prepustio svom najmlađem sinu Nikoli koji je bio oženjen Katarinom fon Lukač Isekuc.

Današnje selo osnovala je spahinica Katarina fon Lukač Isekuc koja je bila udata za Nikolu Kiša, posednika Itebejskog vlastelinstva, na mestu gde je negde 1785 godine on ubijen. Najverovatnije da je stradao od pobunjenika koji su se još uvek čvrsto držali želeći da povrate svoja kamaralna prava. Ona je na tom mestu podigla najpre krst, a 1790. godine osnovala selo, koje je prve žitelje dobilo 1794. godine. Selo je kasnije dobilo ime Katarinafeld po njenom imenu. To se poklapalo sa državnim interesima jer je time ojačan zagranični deo nemačkim „jobađima“ posle velike provale Turaka u Banat 1791. godine. Katarina je 1808. započela izgradnju crkve koja je završena 1812. godine. Mesto je tokom devetnaestog veka dobilo i druge ustanove neophodne za razvoj. Struktura stanovništva je izmenjena 1945/46. kolonizacijom pretežno srpskog stanovništva sa područja Hercegovine i raznih krajeva Bosne. Uglavnom kolonizcija Katarine je završena 1946.godine. U naselje je doseljeno 373 porodice sa 2380 članova. Sve naseljeničke porodice učestvovale su u Drugom svetskom ratu u borbama protiv fašizma. Njihova imovina je popaljena, porušena, razorena i opljačkana. Iz njihovih redova u borbama je izginulo 102 člana, a 111 su bile žrtve fašističkog terora.[3]

U naselju Ravni Topolovac živi 1450 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,4 godina (41,1 kod muškaraca i 43,6 kod žena). U naselju ima 466 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,90.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja četiri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 2454 [4]
1953. 2086
1961. 2096
1971. 1817
1981. 1656
1991. 1445 1407
2002. 1483 1352
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
1191 88.09%
Romi
  
59 4.36%
Hrvati
  
17 1.25%
Rumuni
  
5 0.36%
Mađari
  
5 0.36%
Makedonci
  
3 0.22%
Jugosloveni
  
3 0.22%
Crnogorci
  
2 0.14%
Bugari
  
1 0.07%
nepoznato
  
1 0.07%


Galerija

[uredi | uredi kod]

Reference

[uredi | uredi kod]
  1. „Ravni Topolovac“, monografija sela istoričara Boriše Radovanovića
  2. Boriša Radovanović, „Ravni Topolovac“, monografija naselja, Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd, 1991
  3. „Istorijski arhiv Zrenjanina fond Kiš Erne; Boriša Radovanović, Ravni Topolovac“, monografija naselja, Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd, 1991;
  4. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  5. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
 6. Boriša Radovanović,Ravni Topolovac sred ravnog Banata,Zavičajac,Zrenjanin

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]