Rat nacionalne zaštite

Rat nacionalne zaštite
Vrijeme: 25. decembar 1915 – 14. jul 1916 Mjesto: provincije Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Shandong, Shanxi, Sichuan i Yunnan Rezultat: pobjeda Armije nacionalne zaštite abdikacija Yuan Shikaijka pad Kineskog Carstva početak Era gospodara rata
Sukobljene strane
Kinesko Carstvo	Republika Kina
Komandanti i vođe
Yuan Shikai Zhang Jingyao Ma Jizeng Cao Kun Feng Yuxiang Lu Jianzhang	Cai E Tang Jiyao Liang Qichao Li Liejun Lu Rongting Feng Guozhang
Snaga
700,000+ ljudi	200,000+ ljudi

Rat nacionalne zaštite (pojednostavljeni kineski: 护国战争; tradicionalni kineski: 護國戰爭; pinyin: Hù guó zhànzhēng), također poznat i kao Antimonarhijski rat je bio građanski rat koji se odigrao od 1915. do 1916. godine u Kini između centralne, tzv. Beiyanške vlade novoproglađenog Kineskog Carstva na čelu sa Yuan Shikaijem na jednoj, te pobunjenih južnih provincija koje su nastojale sačuvati, odnosno obnoviti Republiku Kinu. Rat je izbio nakon što je Yuan Shikai, dotadašnji predsjednik Republike, u nastojanju da povrati autoritet načet pristajanjem na japanski ultimatum u proljeće 1915. godine, odlučio obnoviti monarhiju srušenu u Xinhai revoluciji četiri godine ranije. Na taj potez su Tang Jiayo, zapovjednik kineskih trupa u provinciji Yunan i nekadašnji revolucionarni vođa Cai E nakon ultimatuma proglasili nezavisnost i formirali tzv. Armiju nacionalne zaštite. Yuan Shikai je dvije godine ranije sličnu pobunu, poznatu kao Druga revolucija, ugušio uz pomoć moćne i sebi vjerne Beiyanške armije. Na Yunan je poslano njenih 80.000 pripadnika, ali je pokušaj brzog gušenja pobune propao, što zbog snažnog otpora, što zbog nepristupačnog terena, ali i nevoljkosti oficira Beiyanške armije za rat, koji su smatrali da u novom Yuanu Shikaiju vojska neće biti potrebna. Nakon toga je niz guvernera i vojnih zapovjednika u južnim provincijama prešao na stranu Armije nacionalne zaštite, a pobunjenike su iz oportunističkih razloga počeli podržavati i Japanci. U takvim okolnostima je Yuan Shikai shvatio da više nema podršku, te je odlučio odustati od obnove monarhije i umjesto toga ponovno preuzeti dužnost predsjednika Republike. Time je rat završio, ali je nakon Yuanove smrti nekoliko mjeseci kasnije centralna vlast u Kini bila oslabljena, a što je niz oportunističkih oficirskih i drugih klika iskoristilo da se nametnu kao gospodari rata, odnosno započnu višegodišnji period kaosa poznat kao Era gospodara rata.

Izvri

• Fairbank, John King; Twitchett, Denis (1983). The Cambridge History of China: Republican China 1912–1949, Part 1. Cambridge University Press. ISBN 9780521235419.
• Putnam Weale, Bertram Lenox (1917). The fight for the Republic in China. Dodd, Mead and Company. pp. 490. OCLC 1541271.