Radovi Jože Plečnika u Ljubljani

Radovi Jože Plečnika u Ljubljani
Radovi Jože Plečnika u Ljubljani
Svjetska baština – UNESCO
	[[Datoteka:\|200px]]
	Slovenija
Registriran:	2021 (31. zasjedanje)
Vrsta:	Kulturno dobro
Mjerilo:	i, iii
Ugroženost:	no
Referenca:	UNESCO

Radovi Jože Plečnika u Ljubljani predstavljaju primjer urbanog dizajna usmjerenog na mijenjanje identiteta grada nakon raspada Austro-Ugarske imperije, kada se iz provincijskog grada pretvorio u simboličnu prijestolnicu Slovenije. Transformacija se zasnivala na arhitektonskom dijalogu sa starijim gradom, služeći potrebama modernog društva 20. stoljeća u nastajanju.

Jože Plečnik je rođen 1872. u Ljubljani. Školovao se u Grazu, i umjetničkoj akademiji u Beču, odsjek arhitekture, kod Otta Wagnera. Poslije studija radio je kratko u Italiji, zatim deset godina u Beču u Wagnerovom studiju i na kraju kao slobodni arhitekt. Između 1911 i 1921 Plečnik je živio u Pragu a između Prvog i Drugog svjetskog rata u Ljubljani.

Plečnikova Ljubljana je usko povezana sa njegovim domom u ljubljanskom naselju Trnovo. Kopnena osa od Trnova i istoimenog mosta, po Emonskoj i Vegovoj cesti, pa sve do centra grada i Kongresnog centra i parka Zvijezda nosi Plečnikovu ideju. Vodenu osu čine njegovi projekti uređenja riječnog toka rijeke Ljubljanice, njene pritoke Gradoščice, riječnih obala u centru grada, Čevljarskog mosta, poznatog Tromostovja, i riječne brane. Plečnikova djela se nalaze uzduž obe linije, kopnene i vodene, te stvaraju cjelinu koja se danas naziva Plečnikova Ljubljana. Sastoji se od trgova, parkova, ulica, šetališta, mostova i javnih objekata (Nacionalna biblioteka, crkve, tržni centri, groblje)^[1]

Svjetska baština

Prije proglašenja za svjetsku baštinu Ljubljana je dobila nekoliko priznanja:

Evropska komisija proglasila je Ljubljanu Zelenom prijestolnicom Evrope 2016.
Ljubljana je osvojila i turistički Oscar, Zelenu jabuku Međunarodnog udruženja turističkih novinara i pisaca FIJET.
Ljubljana je na konferenciji Global Green Destinations Day, dva puta uvrštena među 100 najbolje razvijenih zemalja u vidiku održivog razvoja na svijetu (Global Top 100 Sustainable Destinations).
Turistička Zajednica Slovenije na Slovenskim danima turizma dodijelila je prvo mjesto u kategoriji urbanih jezgri za ekološku zonu Slovenska cesta te prvo mjesto u kategoriji većih mjesta.
Pojedinačna arhitektonska ostvarenja Jože Plečnika su proglašena za spomenike kulture nacionalnog značaja, prema Pravilniku o proglašenju rada arhitekta Jožeta Plečnika u Ljubljani (Službene novine Republike Slovenije Br. 51/09 od 3. juli 2009.)

Godine 2021. i UNESCO je Plečnikovu Ljubljanu proglasio za Svjetsku baštinu.^[2]^[3]