Prva Španska Republika
| ||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg)
.png)
Prva Španska Republika (španjolski: República Española) bila je kratkotrajna republika koja nije trajala ni godinu dana 1873. do 1874.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Amadeo I pokušao je vladati kao ustavni monarh, ali nije mogao formirati stabilnu vladu jer je u noj imao nepomirljivo zaraćene republikance i karliste. Odkad je Amadeo pozvao radikale u vladu, konzervativci su digli ruke od monarhije. Amadeo je abdicirao nakon napada radikala na vojsku u februaru 1873., pa je parlament (Cortes) nakon toga Španiju proglasio republikom.[1]
Republika je nastala kako bi ispunila politički vakuum stvoren abdikacijom Amadea I. Španjolska republikanska partija nije bila ni jaka ni ujedinjena. Kad su se republikanski lideri odbili jasno izjasniti za federativnu republiku, pravdajući se zakonskim ograničenjima, to je izazvalo pobunu federalistički nastrojenih ekstremista u provincijama.[1]
Ovaj federalistički bunt bio je ozbiljan u Cartageni, Alcoyu i Malagi. Istovremeno se vlada morala boriti sa novim karlističkim ustankom - Drugog karlističkog rata (1872–76) Republikanski lideri su prilično mlako reagirali na sve češće napade na vojsku, što je negativno djelovalu na nju i paraliziralo je. Konzervativcima i svim drugim pristalicama reda, zemlja je izgledala na rubu raspada, s druge strane Karlisti su silno ojačali priljevom brojnih isfrustriranih federalista.[1] Posljednji predsjednik republike Emilio Castelar, pokušao je (doduše prekasno) vratiti lojalnost vojske. U januaru 1874. general Manuel Pavía otjerao je republikanske republikanske poslanike iz zgrade parlamenta u nadi da će tako zavesti red. Pavía je vlast predao generalu Franciscu Serranu da formira koalicijsku vladu.[1]
Francisco Serrano preuzeo je funkciju predsjednika unitarne republike koja je vladala iz Madrida. Njegov primarni cilj bila je pobjeda nad Karlistima koji su jako ojačali na sjeveru Španjolske. U tome nije uspio pa je 29. decembra 1874. mladi brigadir - Arsenio Martínez Campos, proglasio - Alfonsa XII, sina Isabell II novim španjolskim kraljem.[1]
Nikakvog ozbiljnijeg otpora restauraciji monarhije nije bilo, prijetnja anarhijom 1873. rezultirala je snažnom konzervativnom reakcijom, uz snažnu podršku crkve.[1]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Primera República (es)