Predsjednik Republike Srpske

Bosna i Hercegovina

Članak je dio serije: Politika i uprava Bosne i Hercegovine

Ustav Daytonski sporazum Vijeće za provedbu mira Visoki predstavnik Valentin Inzko Predsjedništvo Željko Komšić (Predsjednik) Šefik Džaferović Milorad Dodik Vijeće ministara Predsjednik Zoran Tegeltija Parlamentarna skupština Dom naroda Predstavnički dom Političke stranke Izbori 2002 2006 2010 Vanjski odnosi Pristup u EU Pristup u NATO Političke podjele Federacija Bosne i Hercegovine Parlament Predsjednik Marinko Čavara Premijer Fadil Novalić Republika Srpska Predsjednik Željka Cvijanović Premijer Radovan Višković Narodna skupština Predsjednik Nedeljko Čubrilović Brčko distrikt Gradonačelnik Vlada Siniša Milić Skupština Predsjednik Esed Kadrić

Druge države

Predsjednik Republike Srpske je poglavar Republike Srpske, jednog od dva državnopravna entiteta koji čini Bosnu i Hercegovinu.

Aktuelni predsjednik Republike Srpske je Milorad Dodik; ostvarivši 368.210 glasova na Opštim izborima u Republici Srpskoj 2022. od novembra 2022. godine Dodik služi svoj treći predsjednički mandat. Sjedište predsjednika je u Palati Republike Srpske, zgradi nekadašnje Hipotekarne banke iz 1936, u Ulici bana Milosavljevića 4, u Banjoj Luci.

Nadležnosti

Predsjednik Republike Srpske:

• predstavlja Republiku Srpsku;
• predlaže Narodnoj skupštini kandidata za predsjednika Vlade;
• predlaže Narodnoj skupštini kandidate za predsjednika i sudije Ustavnog suda na predlog Visokog sudskog i tužilačkog savjeta;
• ukazom proglašava zakon u roku od sedam dana od dana njegovog usvajanja u Narodnoj skupštini. U tom roku predsjednik Republike može zahtijevati od Narodne skupštine da ponovo odlučuje o zakonu. Predsjednik Republike je dužan da proglasi zakon koji je ponovo usvojen u Narodnoj skupštini;
• daje pomilovanja;
• dodjeljuje odlikovanja i priznanja utvrđena zakonom;
• obavlja poslove iz oblasti bezbjednosti i odnosa Republike Srpske sa drugim državama i međunarodnim organizacijama;
• ukazom, na predlog Vlade, postavlja i opoziva šefove predstavništava Republike Srpske u inostranstvu i predlaže ambasadore i druge međunarodne predstavnike Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske;
• obrazuje savjetodavna tijela i stručne službe za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti;
• može, pošto sasluša mišljenje predsjednika Vlade i predsjednika Narodne skupštine, da odluči da Narodna skupština bude raspuštena;
• može tražiti od predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske sazivanje sjednice Narodne skupštine Republike Srpske;
• ima pravo predlaganja zakona, drugih propisa i opštih akata;
• može, bez ograničenja, pokrenuti postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti pred Ustavnim sudom;
• može da podnese predlog da se pristupi promjeni Ustava Republike;
• saziva i predsjedava sjednicama Senata kao savjetodavnog tijela najviših ustavnih institucija Republike Srpske;
• određuje koji će ga potpredsjednik Republike zamijenjivati u slučaju privremene spriječenosti da obavlja svoju funkciju;
• obavlja i druge poslove u skladu s Ustavom.

Mandat

Predsjednik Republike ima dva potpredsjednika iz različitih konstitutivnih naroda. Predsjednika i potpredsjednike Republike biraju građani neposredno i tajnim glasanjem na vrijeme od četiri godine. Isto lice može biti izabrano za predsjednika i potpredsjednika Republike najviše dva puta uzastopno.

Predsjednik Republike i potpredsjednici Republike direktno se biraju sa liste kandidata za predsjednika Republike Srpske, tako što je za predsjednika izabran kandidat koji ostvari najveći broj glasova, a za potpredsjednike su izabrani kandidati iz druga dva konstitutivna naroda koji imaju najveći broj glasova iza izabranog predsjednika Republike.

Odnos s Vladom

Predsjednik Republike Srpske:

• predlaže kandidata za predsjednika Vlade u roku od deset dana od dana usvajanja ostavke, izglasavanja nepovjerenja ili prestanka mandata prethodnoj Vladi zbog raspuštanja ili skraćivanja mandata Narodne skupštine;
• ako ocijeni da je došlo do krize u funkcionisanju Vlade predsjednik Republike može, na inicijativu najmanje dvadeset poslanika Narodne skupštine i pošto sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine i predsjednika Vlade, da zatraži od predsjednika Vlade da podnese ostavku. Ukoliko predsjednik Vlade odbije da podnese ostavku, predsjednik Republike ga može razriješiti;
• može da traži od Vlade da izloži stavove o pojedinim pitanjima, od značaja za Republiku, da sazove sjednicu Vlade i stavi na dnevni red pitanja iz njene nadležnosti;
• za vrijeme ratnog stanja i vanrednog stanja, kojeg proglase institucije BiH, ako Narodna skupština ne može da se sastane, na predlog Vlade, ili po sopstvenoj inicijativi i nakon što sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine, predsjednik Republike donosi uredbe sa zakonskom snagom o pitanjima iz nadležnosti Narodne skupštine i imenuje i razrješava funkcionere koje bira, odnosno imenuje i razrješava Narodna skupština.

Potpredsjednici Republike Srpske

Republika Srpska ima i dva potpredsjednika, po jednog iz reda druga dva konstitutivna naroda. Trenutni potpredsjednici su: Josip Jerković (Hrvat) i Ramiz Salkić (Bošnjak).

Popis predsjednika Republike Srpske (1992-)

• Radovan Karadžić (7.4. 1992 - 19.7. 1996) (SDS)
• Biljana Plavšić (19.7. 1996 - 4.11. 1998) (SDS/SNS RS) (izbačena iz SDS u julu 1997. i formirala SNS RS)
• Nikola Poplašen (4.11. 1998 - 2.9. 1999) (SRS RS) (smijenjen odlukom Visokog predstavnika 5.3. 1999; smjenjivanje izvršeno 2.9. 1999)
• Mirko Šarović (26.1. 2000 - 28.11. 2002) (SDS) (nepriznat kao predsjednik od strane Visokog predstavnika sve do 16.12. 2000)
• Dragan Čavić (28.11. 2002 - 9.11. 2006) (SDS)
• Milan Jelić (9.11. 2006 - 30.9. 2007) (SNSD)
• Rajko Kuzmanović (9.12. 2007 -15.11. 2010) (SNSD)

• Milorad Dodik (15.11. 2010 - 19.11. 2018) (SNSD)
• Željka Cvijanović (19.11. 2018 - 15. 11. 2022) (SNSD)
• Milorad Dodik (15.11. 2022 - ) (SNSD)

Povezano

• Predsjednik Federacije Bosne i Hercegovine
• Gradonačelnik Brčko distrikta BiH