Tiberije Julije Abdes Pantera
Tiberije Julije Abdes Pantera (lat. Tiberius Iulius Abdes Pantera, rođen oko 22. pne. u Sidonu, Fenikija, umro oko 40. u Bingemu, Gornja Germanija) je bio rimski vojnik semitskog porekla, kojeg neke teorije povezuju sa Isusovim biološkim ocem.
Istorijski podaci[uredi | uredi kod]
Abed Pantera je bio rimski vojnik semitskog porekla, zastavnik prve streljačke kohorte. Sve informacije o vojniku Pantheri potiču sa natpisa na njegovom grobu, koji je otkriven u mestu Bingerbrück Nemačkoj 1859. godine.
Tiberius Iulius Abdes Pantera
iz Sidona, star 62 godine
služio 40 godina, bivši zastavnik
prve kohorte strelaca
leži ovde.
Njegovo ime Abdes (vidi Abid) je latinizovani oblik aramejskog 'ebed, u značenju sluga, ili sluga Božji, što ukazuje na njegovo semitsko, a možda i jevrejsko poreklo.[1] Pantera, što na grčkom znači panter, mu je bilo prezime.[2] Jevrejski nadgrobni spomenici iz prvog veka dokazuju da su i Jevreji koristili grčko ime Pantera, kao i Rimljani.[2] Tiberije Julije je stečeno ime, koje je verovatno dobio zajedno sa rimskim državljanstvom. Ono ukazuje da je državljanstvo dobio od cara Tiberija.[1]
Njegov rodni grad Sidon se nalazio oko 40-ak milja od Seforisa, čije je predgrađe bilo Nazaret.[1] U vreme Isusovog rođenja Abdes Pantera je imao oko 20 godina. Njegova prva streljačka kohorta je 6. godine naše ere premeštena iz Palestine, prvo u Dalmaciju, a potom dalje oko reke Rajne.[3]
Jevrejsko predanje[uredi | uredi kod]
Prema jevrejskom predanju, koje navodi i grčki filozof Kels, Isusova majka je bila siromašna jevrejska devojka, koju je muž, stolar po zanimanju, oterao zbog preljube sa rimskim vojnikom po imenu Panthera. Napuštena od muža i prezrena od društva, Marija je rodila Isusa.[4]
Pretpostavke[uredi | uredi kod]
Usled raznih koincidencija (ime, mesto rođenja, poreklo, zanimanje, godište), postoje teorije koje Abida Panteru poistovećuju sa rimskim vojnikom Panterom, kojeg jevrejski sveti spis Talmud i grčki filozof Kelsos navode kao Isusovog biološkog oca.[5][6][7]
U prilog teorije o Panteri kao Isusovom biološkom ocu, proučavaoci istuču da najstarije evanđelje, Evanđelje po Marku, Isusa naziva samo Marijinim sinom, ne pominjući Josifa niti Isusovo rođenje.[3]
Ove hipoteze, međutim, nemaju širu podršku među naučnicima jer ima malo drugih dokaza za Panterino očinstvo osim tvrdnji iznetih u jevrejskim tekstovima.[1][8]
U popularoj kulturi[uredi | uredi kod]
U popularoj kulturi, komične reference na ovu teoriju se mogu naći kod Monti Pajtonovaca u filmu Život Brajanov, gde se za glavnog junaka Brajana, kojeg proglašavaju jevrejskim mesijom, ispostavlja da je vanbračni sin rimskog legionara. Pantera se takođe spominje u kanadskom filmu Isus iz Montreala iz 1989. godine.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 The panther: posthumous poems, by James Whitehead, Michael Burns
- ↑ 2,0 2,1 The Jesus Dynasty: The Hidden History of Jesus, by James D. Tabor
- ↑ 3,0 3,1 Between Heaven & Hell: The Historical Jesus, by Dean R. Eyerly
- ↑ Robert E. Van Voorst, Jesus outside the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing, 2000. pp 64-65
- ↑ Marcello Craveri, Vita di Gesu, 1966.
- ↑ Tabor, James D. (2006). The Jesus Dynasty: A New Historical Investigation of Jesus, His Royal Family, and the Birth of Christianity. Simon & Schuster. str. 69. ISBN 0743287231.
- ↑ Marcus Borg, John Dominic Crossan (2007). The First Christmas: What the Gospels Really Teach About Jesus's Birth. HarperOne. str. 104. ISBN 0061430706.
- ↑ Jesus of Nazareth: An Independent Historian's Account of His Life and Teaching by Maurice Casey 2010 ISBN 0-567-64517-7 pages 153-154