The Long Goodbye (film)
| The Long Goodbye | |
|---|---|
 | |
| Režija | Robert Altman |
| Producent | Elliott Kastner Jerry Bick |
| Scenario | Leigh Brackett |
| Predložak | The Long Goodbye; autor: Raymond Chandler |
| Uloge | Elliott Gould Nina van Pallandt Sterling Hayden |
| Muzika | John Williams |
| Fotografija | Vilmos Zsigmond |
| Montaža | Lou Lombardo |
| Distribucija | United Artists |
| Datum(i) premijere | 7. 3. 1973
|
| Trajanje | 112 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 1,7 mil. $ |
The Long Goodbye (sh. Dugi oproštaj), u Jugoslaviji prikazan pod naslovom Privatni detektiv, je američki kriminalistički film snimljen 1973. godine u režiji Roberta Altmana. Predstavlja adaptaciju istoimenog romana Raymonda Chandlera, za koju je scenario napisala Leigh Brackett. Protagonist, čiji lik tumači Elliott Gould, je Philip Marlowe, losanđeleski privatni detektiv koji postane uključen u nekoliko naizgled nepovezanih kriminalističkih slučajeva.
Altman, koji je režiju filma dobio na preporuku Petera Bogdanovicha, zamislio ga je kao satirički osvrt na hard boiled detektivske romane, a tome je u susret izašla i Brackett, koja je značajno izmijenila brojne detalje zapleta, te radnju smjestila u moderno doba. Altman je to iskoristio da stvori kontrast između lika Marlowea, koji je svojim životnim navikama i svjetonazorom ostao zarobljen u 1940-im i osjeća se kao stranac u modernoj i progresivnoj Kaliforniji početka 1970-ih. Gould je, pak, glavnu ulogu dobio nakon dvogodišnje pauze u karijeri, izazvane ekscesima na setu filma A Glimpse of Tiger zbog kojih se našao na neslužbenoj crnoj listi hollywoodskih studija. Fotografija Vilmosa Zgismonda je koristila posebne pastelne filtere kako bi ublažila efekte sunčanog vremena u Kaliforniji i tako stvorila "pomaknuti" ugođaj, a Altman je također koristio svoju omiljenu tehniku stalno pokretne kamere. Muziku za film je napisao John Williams, pri čemu se ističe naslovna tema koja će u filmu dobiti brojne varijacije u različitim stilovima.
Film je na početku imao neprijateljske kritike, ali su se one ublažile kada ga je pohvalila uticajna Pauline Kael. The Long Goodbye je, međutim, loše prošao kod publike, za razliku od dvije godine kasnije snimljenog Farewell, My Lovely, u kome je ulogu Marlowea tumačio Robert Mitchum i koji se mnogo vjernije držao Chandlerovog predloška.
Radnja[uredi | uredi kod]
Jedne noći, u sitne sate, privatnog detektiva Philipa Marlowea poseti njegov bliski prijatelj Terry Lennox, koji ga zamoli da ga odveze iz Los Angelesa do kalifornijsko-meksičke granice kod Tijuane. Marlowe mu izađe u susret. Vrativši se kući, Marlowea sretnu dvojica policijskih detektiva koji optužuju Lennoxa za ubistvo svoje bogate supruge Sylvije. Marlowe odbije da im da bilo kakve informacije, te ga oni uhapse. Nakon trodnevnog pritvora policija ga pusti na slobodu saznavši da je Lennox izvršio samoubistvo u Meksiku. Policija i štampa veruju da je slučaj okončan, ali Marlowe ne prihvata zvaničnu verziju.
Marlowea unajmi Eileen Wade, koja ga zamoli da pronađe njenog nestalog supruga Rogera, romanopisca koji pati od alkoholizma i autorske blokade, čija se mačo persona, nalik Hemigwayu, pokazuje kao autodestruktivna, što rezultira njegovim višednevnim nestancima iz njihovog doma u Malibuu. Ispitujući nestanak Eileeninog muža, Marlowe poseti privatnu kliniku za detoksikaciju čiji su pacijenti bogati alkoholičari i narkomani. On tamo pronađe Rogera i, vrativši ga kući, sazna da su Wadeovi lično poznavali Lennoxove, te posumnja da slučaj Lennoxovog samoubistva i Sylvijinog ubistva nije do kraja rasvetljen. Marlowe izazove gnev gangstera Martyja Augustinea, koji potražuje novac koji mu je Lennox dugovao, te zapreti Marloweu unakažavanjem sopstvene žene.
Nakon puta u Meksiko, gde mu zvaničnici saopšte detalje o Lennoxovoj smrti, Marlowe iznova poseti kuću Wadeovih. Zabava se prekine nakon kratke rasprave povodom Rogerovog neplaćenog duga iz klinike za detoksikaciju. Kasnije te večeri Eileen izenada spazi Rogera kako pijan odluta u okean; pre nego što ga ona i Marlowe mogu zaustaviti, on se utopi. Eileen prizna da je Roger imao ljubavnu aferu sa Sylvijom, te da ju je možda on ubio. Marlowe to prenese policiji, koja mu saopšti da mu vreme provedeno na klinici pruža alibi.
Nakon posete Augustineu, čiji je nedostajući novac vraćen, Marlowe spazi Eileen kako se odvozi u svom Mercedes-Benzu 450SL otvorenog krova. Potrčavši za njom, udari ga jedan automobil, te biva hospitalizovan. Osvestivši se, pacijent iz susednog kreveta, čije se lice ne vidi jer mu je celo telo u zavojima, pokloni mu usnu harmoniku. Vrativši se u Malibu, on zatekne kompaniju za nekretnine kako iseljava stvari iz kuće Wadeovih, uz obrazloženje da se Eileen navodno odselila u Evropu.
On iznova ode u Meksiko, gde podmiti lokalne službenike da mu otkriju istinu. Oni priznaju da su inscenirali Terryjevo samoubistvo i otkriju mu da je on živ i zdrav u jednoj meksičkoj vili. Marlowe pronađe Terryja, koji prizna da je ubio Sylviju i otkrije mu da ima ljubavnu aferu sa Eileen. Roger je bio razotkrio aferu i obelodanio ju je Sylviji, nakon čega ju je Terry ubio tokom nasilne svađe. Terry mu zlurado saopšti da je naseo na njegove manipulacije, okarakterisavši ga kao rođenog gubitnika, na šta ga Marlowe upuca iz pištolja. Dok se Marlowe udaljava, mimoiđe se sa Eileen, koja je na putu ka Terryjevoj vili. Marlowe izvadi usnu harmoniku i zasvira šetajući veselo putem.
Uloge[uredi | uredi kod]
|
|
Izvori[uredi | uredi kod]
Fusnote
Literatura
- McGilligan, Patrick. Robert Altman: Jumping off the Cliff. New York: St. Martin's Press, 1989.
- Thompson, David. Altman on Altman. London: Faber and Faber. 2005.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- The Long Goodbye na sajtu IMDb
- The Long Goodbye na filmskoj bazi podataka TCM
- The Long Goodbye na Rotten Tomatoes-u (en)
- The Long Goodbye na Box Office Mojo-u
- The Long Goodbye trailer na YouTube