Rimska Grčka

Serija članaka o historiji Grčke
Heladski period	oko. 3200–1050. pne.
Egejska civilizacija	prije 1600. pne.
Mikenska Grčka	oko. 1600–1200. pne.
Mračno doba	oko. 1200–800. pne.
Antička Grčka	776–323. pne.
Helenistička Grčka	323. pne.–146. pne.
Rimska Grčka	146. pne.–330 n.e.
Bizantska Grčka	330. n.e.–1453.
Osmanska Grčka	1453–1832
Moderna Grčka	poslije 1832.
Teme
Grčki jezik	Grčka književnost
Vojna historija	Imena Grka

Rimska Grčka je izraz pod kojim se podrazumijeva period historije Grčke u kome su područja današnje Grčke bila pod vlašću Rima. Kao početak tog perioda se tradicionalno uzima bitka kod Korinta godine 146. pne. u kojoj su Rimljani porazili snage tadašnjeg Ahajskog saveza koji je raspušten, a njegova područja pretvorena u rimsku provinciju; kao kraj se tradicionalno uzima godina 330. n.e. kada je rimski car Konstantin Veliki na mjestu nekadašnjeg grčkog grada Bizantija osnovao novu carsku prijestolnicu Konstantinopol, a što se tradicionalno uzima kao početak Bizantskog Carstva.

Period prije dolaska Rimljana u Grčku je poznat kao helenistički, a započeo je nepuna dva vijeka ranije kada je nad tadašnjim grčkim polisima hegemoniju uspostavilo Makedonsko Kraljevstvo, koje će postati velesila i jedan od smetnji Rimskoj Republici u borbi za vlast nad Mediteranom, a što je početkom 3. vijeka pne. dovelo do rimsko-makedonskih ratova. Rimske trupe su se prvi put pojavile u Grčkoj u doba drugog rimsko-makedonskog rata, ali Rimljanima tada cilj nije bio osvojiti grčke teritorije, nego ukloniti makedonsku prijetnju, odnosno koristiti grčke polise kao mrežu saveznika i klijentskih država; rimski generali i državnici su, dijelom zbog vlastitog filhelenstva, dijelom zbog političke računice, sebe predstavljali kao "osloboditelje" Grčke od makedonske tiranije, odnosno od seleukidske (sirijske) prijetnje na istoku. Tek kada su grčki polisi, smatrajući da su te prijetnje uklonjene, počeli konspirirati protiv rimske vlasti, Rimljani su postepeno između 167. pne. i 146. pne. uspostavili čvršću vlast nad Grčkom, što je kulminiralo razaranjem Korinta 146. pne.

Rimska vlast je u prvim decenijama izazivala nezadovoljstvo lokalnog stanovništva, a što je u prvom mitridatskom ratu nastojao iskoristiti Mitridat Veliki; njegova invazija i proturimski ustanci su godine 86. pne. skršeni od strane rimskog vojskovođe Sule u kampanji koja je izazvala brojna razaranja i pustošenja. Područje Grčke je teško stradalo i u rimskim građanskim ratovima nekoliko decenija kasnije, s obzirom da je bilo glavno bojište zaraćenih strana. Od tih pustošenja se oporavilo tek kada je u drugoj polovici 1. vijeka uspostavljeno Rimsko Carstvo, čiji je prvi vladar August od područja Grčke stvorio novu, reorganiziranu provinciju.

U prvim vijekovima Carstva je Grčka u mnogim aspektima uživala blagodati pax Romane, dijelom zbog toga što se smatrala najvažnijim kulturnim središtem grčko-rimskog svijeta, a dijelom što su joj pojedini carevi znali iskazivati posebnu naklonost, u čemu su se najviše istakli Neron i Hadrijan. U to doba je izgrađen niz vrijednih spomenika, grčki se nametnuo kao lingua franca ili ravnopravan latinskom u mnogim dijelovima Carstva, a Grci postali dio rimske vladajuće klase. S druge strane je Grčka isto tako postala jedno od glavnih središta ranog kršćanstva.

Viševjekovni period mira i relativnog blagostanja je prekinula kriza 3. vijeka u Rimskom Carstvu, a koja se odrazila kroz kolaps dotadašnje granice na Dunavu; to su iskoristili Goti i Heruli koji su između 267. i 269. opustošili gotovo sve područje današnje Grčke i razorili brojne antičke spomenike. Grčka je barbarskih napada bila lišena sljedećih stotinu godina, sve do početka Velike seobe naroda ustanka Vizigota u Trakiji 395. koji su nakon njega opustošili Grčku prije odlaska na zapad. Sljedeći veliki val barbarskih napada se zbio sredinom 5. vijeka kada su zapadne obale Grčke pustošili Vandali iz svoje države u Sjevernoj Africi. Usprkos tih događaja, tradicionalni stav koji smatra da je kasnoantička Grčka zabilježila ekonomsko i kulturno propadanje se danas sve manje nalazi među suvremenim historičarima, koji na temelju arheoloških nalaza i pisanih izvora skloniji tezi kako su nedaće u kojima se našle druge provincije uglavnom zaobišle Grčku, odnosno da je ona od 4. do 7. vijeka u stvari bila jedan od najprosperitetnijih i najciviliziranijih dijelova Carstva.

Izvori

• Rothaus, Richard M. Corinth: The First City of Greece. Brill, 2000. ISBN 90-04-10922-6