Mirko Kovač
| Mirko Kovač | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 26. 12. 1938. Petrovići, Nikšić, Kraljevina Jugoslavija |
| Smrt | 19. 8. 2013. (dob: 74) Rovinj, Hrvatska |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | književnik, scenarist |
| Opus | |
| Znamenita djela | |
Mirko Kovač (Petrovići, Crna Gora, 26. 12. 1938. - Rovinj, 19. 8. 2013) bio je jugoslovenski književnik. Autor je više romana, zbirki pripovijetki, eseja, TV-drama i filmskih scenarija.
Studirao je na Akademiji za pozorište, film i televiziju, odjel dramaturgije, u Beogradu.
Prva knjiga proze Gubilište (1962.), doživljava političku i ideološku osudu "zbog crne slike sveta", a hajka na pisca trajala je tokom cele 1963. godine. Roman Moja sestra Elida izlazi 1965, a kratki roman Životopis Malvine Trifković 1971. On biva dramatizovan i izveden 1973. na sceni Ateljea 212 u Beogradu, te preveden na engleski, francuski, italijanski, holandski, mađarski i švedski.
U Švedskoj je doživio tri izdanja, a u Francuskoj je izašao i kao džepno izdanje u ediciji Rivages poche. U Zagrebu mu izlaze romani Ruganje s dušom (1976); Vrata od utrobe (1978) koji dobija Ninovu nagradu kritike (1978), nagradu Željezare Sisak (1979), i nagradu biblioteka Srbije za najčitaniju knjigu (1980). Vrata od utrobe je vjerovatno najbolji Kovačev roman, složene post-modernističke narativne tehnike u kojemu se preklapaju autorova vizura rodne Hercegovine u rasponu više desetljeća i spiritualne dileme vjerske i sekularne naravi. Slijede romani Uvod u dugi život (1983), te Kristalne rešetke (izdanje Bosanska knjiga, Sarajevo, 1995).
Zbirka novela Rane Luke Meštrevića (1971.) dobija nagradu Milovan Glišić, ali mu je ta nagrada oduzeta 1973, a knjiga povučena iz knjižara i biblioteka. Dopunjeno izdanje istoimene zbirke izlazi 1980. Novoj pripovijeci iz te knjige Slike iz porodičnog albuma Meštrevića pripala je Andrićeva nagrada. Zbirka pripovjedaka Nebeski zaručnici izlazi 1987. i dobija nagradu izdavača BIGZ.
Evropska trulež (1986.), knjiga eseja, nagrađena je NIN-ovom nagradom Dimitrije Tucović. Dopunjeno i popravljeno izdanje pod naslovom Evropska trulež i drugi eseji izlazi u Zagrebu (1994.). Knjiga publicističkih tekstova Bodež u srcu objavljena je u Beogradu (1995.).
Kovač se našao na udaru Miloševićeve politike krajem 1980-ih godina, te je emigrirao u Hrvatsku. Tekstovi pisani srpskom ekavicom uglavnom su izašli na hrvatskoj jekavici pod piščevim uredništvom, a u pripremi su mu izabrana dela u 12 svezaka. U Sarajevu su mu izašle Izabrane knjige, u šest tomova (izdanje Svjetlost, 1990.).
Napisao je scenarije za filmove: Mali vojnici, Lisice, Okupacija u 26 slika, Pad Italije, Tetoviranje i dr. Autor je više TV i radio-drama. Knjige su mu prevođene na njemački, francuski, italijanski, engleski, švedski, holandski, poljski, mađarski i dr.
Dobio je internacionalnu nagradu Tuholski (Tucholsky Prize) švedskog PEN-centra za 1993, te Herderovu nagradu za književnost 1995. godine.
