Miraz
 |
|---|
|
Tipovi odnosa |
Miraz (turski miras, arapski mirat, latinski dos), također i regionalno dota (ital. dote), predstavlja novac, zemlju, ili druga materijalna dobra koja žena udajom donosi u porodicu. Miraz je nekada bio doprinos mladenkine porodice budućim troškovima koji nastaju njenim useljenjem u mladoženjin dom ili osnivanjem novog domaćinstva.
U patrijarhalnom društvu, ukoliko mladenka ima braće, miraz koji dobije prilikom udaje bio je sve što ona dobija od roditelja i nije imala pravo na drugo nasljedstvo. Iako danas i sinovi i kćeri zakonski imaju jednako pravo na nasljedstvo, u mnogim seoskim sredinama i dalje se zadržao ovakav običaj tako što se kćerka dobrovoljno odriče svog dijela nasljedstva. U Viktorijanskoj eri miraz bi se vraćao mladenskinoj porodici ukoliko bi ona umrla ne ostavivši iza sebe djece, odnosno imovinu koju je žena donijela kao miraz mogla su naslijediti samo njena djeca.
Obezbjeđivanje miraza nekada se gledalo kao na vrstu milostinje. U nekim slučajevima od opatica se očekivalo da u manastir prilikom zaređivanja donesu miraz.
Ni miraz u obliku zemlje nije bio rijedak. U jugozapadnoj Njemačkoj ljudi koji nisu imali sinova svojim bi kćerima u miraz davali zemlju, pod uslovom da njen suprug uzme njeno prezime. Katarina Portugalska, supruga kralja Karla II Engleskog i Škotskog kao svoj miraz donijela je indijski grad Bombaj 1661. godine. Iako Karlo II i Katarina nisu imali djece, Bombaj je ostao u engleskom posjedu nakon njezine smrti.
U Indiji je zahtjevanje miraza zakonom zabranjeno: česti su slučajevi u kojima tek udata žena bude ubijena ili psihološkim mučenjem bude odvedena do samoubistva od strane muža ili njegove rodbine, u pokušaju da se od njene iznudi veći miraz. [1][2]
Ukoliko mladenka nije imala braće onda je ona bila nazivana miraždžika i njoj pripada pravo da u miraz dobije dio roditeljskog imanja ili cijelo imanje ako nema drugih sestara.
U srednjovjekovnoj Bosni nije bilo miraza, kako svjedoči testament, u Italiju izbjeglog, velikaša Pribislava Vukotića iz 1475: "u Bosni žena ne dobija nikakav miraz, nego je tamo muž prima iz ljubavi, radi njene dobrote i zbog čestitosti njene porodice".[3]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Indijska vjenčanja”. Arhivirano iz originala na datum 2008-07-26. Pristupljeno 2009-06-12.
- ↑ „Nasilje zbog djevojačkog miraza”. Arhivirano iz originala na datum 2008-04-16. Pristupljeno 2009-06-12.
- ↑ "Politika", 3. apr. 1922, str 7
