Kreoli
Kreoli (šp. Criollos) je termin koji se ranije koristio za osobe rođene u španskim kolonijama, navodno isključivo španskog porekla, iako je u praksi bilo moguće da to budu i deca mestika pod određenim uslovima. Takođe su taj naziv nosila i deca kreola. Ovo ime se ne koristi danas za evropske imigrante u Latinsku Ameriku niti za njihove potomke, osim na Južnom rogu.
Danas je veoma teško utvrditi broj kreola na latinoameričkom kontinentu. Potomci kreolskih porodica iz kolonijalnih vremena obično pripadaju visokoj društvenoj klasi, poznaju svoje porodično stablo i ponosni su na njega iako se više ne nazivaju kreolima. U Argentini, zemlji koja je imala izuzetno veliki procenat imigracije Španaca i Italijana između 1880. i 1920, naziv kreol je sve više nestajao da bi se sveo na imenovanje ljudi iz unutrašnjosti zemlje za koje se pretpostavlja da su kreolskog porekla koje međutim, može biti i mestičko, ali u svakom slučaju, na koje imigracija od druge polovine 19. veka nije uticala.
U Venecueli ovaj termin se koristi da bi označio osobe, životinje ili stvari koje su venecuelanskog porekla. U Meksiku, termin kreol se odnosi na pripadnike bele rase, posebno ukoliko je reč o osobama španskog, baskijskog i francuskog, a u manjoj meri i italijanskog i portugalskog porekla.
Kreoli su bili ti koji su pokrenuli borbu za nezavisnost latnoameričkog kontinenta od španske kolonijalne vlasti, jer su bili nezadovoljni ograničenjima u trgovini koje im je nametala Španija, odsutnosti svojih predstavnika u lokalnim organima uprave koju su obavljali vicekraljevi i drugi državni službenici koje je postavljala španska vlada.
U širem smislu, ovaj kvalifikativni pridev se može dodati svemu što su proizveli kreoli, ili kreolska kultura, kao na primer: kreolski konj, kreolski hleb itd. kao i sinonim za „nacionalni“, kao što je slučaj sa Venecuelom, gde je kreol sinonim za venecuelanski/Venecuelanac, bez obzira na rasu. Za Francuze, termin kreol je sinonim za mestike.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Made for the Creole Experience Arhivirano 2011-02-01 na Wayback Machine-u, news website aimed at multiracial readers
- AllCaboVerde.com Arhivirano 2006-01-30 na Wayback Machine-u, about the Crioulos of Cape Verde
- Frenchcreoles.com, about the Louisiana Creoles
- Creole Magazine Discover the Creole culture around the world
- Creole Heritage Center, also about the Louisiana Creoles
- Creole island, also about the Reunionese Creoles