Izborni knez
| Izborni knez Kurfürst | |
|---|---|
 | |
Izborni knez (njemački: Kurfürst[1], množina: Kurfürsten) službeno latinski: princeps elector imperii ili samo elector, bio je princ Svetog Rimskog Carstva koji je imao pravo biti član izbornog tijela — elektorata, koje je biralo careve Svetog rimskog carstva, odnosno rimsko-njemačke kraljeve.[1]
Način rada i pravila odredio im je car Karlo IV svojom Zlatnom bulom 1356.
Historija i karakteristike[uredi | uredi kod]
Najvećim dijelom historije Svetog rimskog carstva (počevši negdje od oko 1273.) bilo je sedam kneževa izbornika, i to 3 duhovna i 4 svjetovna. Duhovni (crkveni) izbornici bili su:
Svjetovni izbornici bila su 4 vladara:
Formalno su uvijek birali rimskog kralja, koji je krunjen u Njemačkoj, a koji je postajao car Svetog rimskog carstva tek kad bi ga okrunio papa. Karlo V. Habsurški bio je posljednji okrunjeni car - svi carevi nakon njega bili su samo izabrani carevi.
Kasnije su dodani novi kneževi izbornici i to iz Vojvodstva Bavarske (1623. - 1778.), Elektorata Hanover (od 1708) i Hessen-Kassela (od 1803).[1]
Tokom 15. vijeka i nakon njega, carevi Svetog rimskog carstva birani su gotovo isključivo od pripadnika Habsburške dinastije i to uglavnom iz redova nadvojvoda, tako da se u 17. vijeku ta formalno izborna monarhija pretvorila u nasljednu monarhiju.[1]
Izbor rimskih careva dokinuo je Napoleon Bonaparte dokidanjem carstva - 1806. Nakon tog su jedino vladari Hessen-Kassela i nadalje do kraja 19. vijeka nastavili koristiti titulu - izborni knez.[1]
