Christian II od Danske
| Christian II | |
|---|---|
| |
| Portret Christiana II | |
| Danski kralj | |
| Vladavina | 1513. - 1523. |
| Krunidba | 1514. |
| Prethodnik | Hans od Danske |
| Nasljednik | Frederik I |
| Norveški kralj | |
| Vladavina | 1513. - 1523. |
| Krunidba | 1514. |
| Prethodnik | Hans od Danske |
| Nasljednik | Frederik I |
| Švedski kralj | |
| Vladavina | 1520. - 1523. |
| Krunidba | 1520. |
| Prethodnik | Hans od Danske |
| Nasljednik | Karl VIII od Švedske |
| Supruga | Isabella Austrijska |
| Djeca | Hans, Maximilian, Filip, Dorothea, Christine |
| Dinastija | Oldenburg |
| Otac | Hans od Danske |
| Majka | Christina od Sachsena |
| Rođenje | 1. jul 1481. Nyborg (Danska) |
| Smrt | 25. januar 1559. Kalundborg |
Christian II (Nyborg, 1. jul 1426. - Kalundborg, 25. januar 1559.), bio je dansko - norveški kralj od 1513. do 1523., a i švedski kralj od 1520. do 1523.[1]
Njegova vladavina označila je kraj Kalmarske unije političke tvorevine sastavljene od Danske, Norveške i Švedske.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
Nakon što je od 1506. - 1512. bio norveški potkralj, Christian je 1513. naslijedio svog oca Hansa od Danske na dansko - norveškom tronu, uz obećanje dato plemstvu (potkrijepljeno poveljom) da će poštovati širok spektar njihovih privilegija, uključujući efikasnu kontrolu vlasti od strane plemićkog Kraljevskog savjeta (Rigsråd).[1]
Christian je vrlo brzo zaboravio na dato obećanje i u širokom luku zaobilazio Kraljevski savjet (Rigsråd), umjesto toga koristio se dvorskim kancelarom preko kojeg je odobravao trgovačke privilegije, zaobilazeći tako dansko plemstvo i hanzeatske trgovce i privilegije koje su oni dotad imali.[1]
U Norveškoj se Christian spetljao s dvije holandske buržujke - Dyveke, koja mu je bila ljubavnica i njezinom majkom - Sigbrit Villoms, koja mu je postala savjetnik. Nakon što je postao kralj, Christian je Sigbrit povjerio vođenje državnih financija, a sa Dyveke je nastavio ljubovati i nakon što se 1515. oženio sa Isabellom Austrijskom, sestrom budućeg cara Svetog Rimskog Carstva Karlom V.[1]
Christian je 1517. optužio guvernera kopenhaškog dvorca da je otrovao njegovu Dyveke, pa je nakon tog potpuno ignorirao Rigsråd i vlastitu kraljevsku povelju. Nakon tog je formirao vlastitu vladu, a za posebnog savjetnika je odabrao gradonačelnika Malmöa - Hansa Mikkelsena. Preko kancelara kontrolirao je stanje po pokrajinama, a funkcije guvernera dodjeljivao je onima koji su mu bili lojalni, isto tako je imenovao biskupe po svojoj volji.[1]
Christian je 1517. odlučio kazniti Švedsku, zbog niza buna podignutih nakon 1448. protiv Kalmarske unije. Zbog tog se uortačio sa švedskom frakcijom unionista, koju je vodio nadbiskup Gustav Trolle, a nakon dva poraza 1517. - 1518.), on je napokon - 1520. porazio snage švedskog regenta Stena Sture Mlađeg. Nakon tog je Christian okrunjen za švedskog kralja 4. novembra 1520.[1] Četiri dana kasnije on je naredio pogubljenje više od 80 lidera nacionalističke frakcije Stena Stura nakon što su bili optuženi za herezu od strane Gustava Trolla.[1]
Taj dođaj poznat kao Stockholmski masakr (Stockholm Bloodbath) pomogao je u pokretanju švedskog oslobodilačkog rata protiv danske vladavine, kojeg je poveo švedski plemić Gustav Vasa. On je uz pomoć vodećeg švedskog plemstva, seljaka iz Dalarne, Hanzeatske lige[2] (naročito Lübecka[1]) izborio švedsku nezavisnost 1523.[1]
Njegov izbor za novog švedskog monarha 1523. označio je kraj Kalmarske unije.[1]
Christianova neveljkost da reformira trgovinu, uz njegovu anti-hanzeatsku politiku kao i pretpljeni poraz koji je doživio u Švedskoj potakle su jutlandsko plemstvo na pobunu 1523.[1]
Oni su imenovali njegovog ujaka Frederika, vojvodu od Holstein-Gottorpa novim monarhom, pa je Christian bio prisiljen pobjeći u Nizozemsku. Tamo se jedno vrijeme smirio sve do 1531. kad je provalivši u Norvešku pokušao povratiti svoje kraljevstvo. Već slijedeće godine odustao je od daljnje borbe, ali su ga uhapsili danski vojnici, pa je nakon tog pokušao (neuspješno) pregovarati sa Frederikom.[1]
Ostatak života proveo je zatvoren po danskim dvorcima isprva u Sønderborgu, a nakon 1549. u Kalundborgu.[1]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
| Prethodnik: | Danski kralj | Nasljednik: |
| Hans od Danske | Frederik I |
| Prethodnik: | Norveški kralj | Nasljednik: |
| Hans od Danske | Frederik I |
| Prethodnik: | Švedski kralj | Nasljednik: |
| Hans od Danske | Karl VIII |
| Rani monarsi |
|  | ||
|---|---|---|---|---|
| Palatinate-Neumarkt |
| |||
| Oldenburg |
| |||
| Schleswig-Holstein- Sonderburg-Glücksburg |
| |||