1458
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
< |
14. vijek |
15. vijek
| 16. vijek
| >
< |
1420-e |
1430-e |
1440-e |
1450-e
| 1460-e
| 1470-e
| 1480-e
| >
<< |
< |
1454. |
1455. |
1456. |
1457. |
1458.
| 1459.
| 1460.
| 1461.
| 1462.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1458. (MCDLVIII) |
| Ab urbe condita | 2211. |
| Islamski | 862–863. |
| Iranski | 836–837. |
| Hebrejski | 5218–5219. |
| Bizantski | 6966–6967. |
| Koptski | 1174–1175. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1513–1514. |
| • Shaka Samvat | 1380–1381. |
| • Kali Yuga | 4559–4560. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4094–4095. |
| • 60 godina | Yang Zemlja Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11458. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1458 (MCDLVIII) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju (1. 1. po julijanskom kalendaru).
Događaji[uredi | uredi kod]
- 20. 1. - Srpski despot Lazar Branković umro bez naslednika - stvara se namesništvo: udovica Jelena, brat Stefan (prougarska stranka) i komandant vojske(?) Mihailo Anđelović (proturska)[1].
- 24. 1. - Matija Korvin izabran za kralja ugarsko-hrvatskog; izborni sabor ograničava kraljevsku vlast; Mihalj Silađi gubernator.
- 14. 2. - Kralj Matija stigao u Budim iz Češke; zbog zaruke sa kćerkom Jiržija Podjebradskog dolazi do prekida sa palatinom Ladislavom Gorjanskim.
- februar - Bosanci uzeli od Despotovine Srebrenicu i mesta prema Drini.
- 27. 2. - Jirži Podjebradski izabran za kralja Češke.
- 14. 3. - Papa Kalist III. stavio Despotovinu pod svoju zaštitu, na osnovu glasine da je pokojni despot Lazar želeo da se zemlja preda papskom legatu (dolazio i kardinal Karvajal ali napadnut)[2].
- mart - Mihajlo Anđelović pustio tursku četu u Smederevo, ali (ca. 31. 3.) došlo do pobune u kojoj su uništeni i oni i proturska stranka[3].
- Anđelović zatočen i poslat u Ugarsku (Silađi pomaže udovoj despotici Jeleni) - njegov brat Mahmud-paša do leta svodi Srbiju na Smederevo s okolinom; s njim su i Grgur i Vuk Grgurević.
- april - Bosanski kralj Stjepan Tomaš sklopio mir s Turcima i platio danak; istovremeno pregovara o braku svog sina Stjepana sa mladom Jelenom Branković.
- 10. 5. - Turci osvojili manastir Manasiju.
- svibanj - Sporazum kralja Matije i despotice Jelene - ona i slepi Stefan dobijaju Đurđeve posede u Ugarskoj u zamenu za Golubac[4].
- 16. 6. - U Budimu se zna za tursko zauzeće Žrnova (Avale).
- 27. 6. - Umro napuljski kralj Alfonso V Aragonski - u Napulju ga nasleđuje vanbračni sin Ferdinand I, a u Aragonu brat Huan II zvani Bezverni.
- srpanj, početkom - Ugarski sabor odbija kraljev poziv za rat protiv domaćih odmetnika (Jan Jiskra) i Turaka.
- srpanj - Mihajlo Orsag je novi ugarski palatin umesto Ladislava Gorjanskog.
- 26. 7. - Ladislav Gorjanski, Nikola Iločki i Mihajlo Silađi, trojica moćnih ugarskih velikaša, zaverili se protiv kralja Matije (zavera je kratkog daha).
- 8. 8. - Kralj Matija se pomirio sa Silađijem, koji napušta gubernatorski položaj (Iločki takođe napušta zaveru protiv kralja).
- 10. 8. - Golubac se predao beglerbegu Mahmud-paši.
- 19. 8. - Enea Silvio Piccolomini postaje papa Pio II..
- 24. 8. - U Budim stigla vest o padu Golupca i teškom stanju u Srbiji - kralj odmah kreće na jug;
- u ovo vreme i turski upad u Slavoniju, odvedeno mnogo roblja, zamalo stradao vranski prior Toma Sekelj.
- rujan - Kralj Matija razbio Turke u Sremu.
- listopad, početkom - Kralj Matija sa vojskom stigao u Beograd, kao i Silađi koji je iz Kovina branio Smederevo.
- 8. 10. - Kralj Matija zatvorio Silađija u Beogradu i osudio ga na smrt (kasnije pomilovan, poslat u Vilagoš) - nesuglasice oko kraljevog nezakonitog poreza.
- 14. 10. - Povelja bosanskog kralja Stjepana Tomaša srpskom logotetu Stefanu Ratkoviću u kome mu potvrđuje neka sela u Srbiji (tj. već se smatra gospodarem).
- 24. 10. - Afonso V, kralj Portugala osvojio Ksar es-Seghir u Maroku.
- ca. 15. 12. - Počeo ugarski sabor u Segedinu, raspravlja o ratnoj spremi.
- prosinac - Kralj Matija imenovao Pavla Spirančića i Petra Zoba za hrvatsko-dalmatinske banove (bez efekta).
Tokom/tijekom godine[uredi | uredi kod]
- Ivan Vitez od Sredne postaje kancelar Matije Korvina.
- Turci zauzeli atinski Akropolj posle dvogodišnje opsade.
- Uzun Hasan iz turkomanskog saveza Aq Qoyunlu se oženio Teodorom, kćerkom trapezuntskog cara Jovana IV.
- Osnovan Magdalen koledž, deo Univerziteta u Oksfordu.
- Benedikt Kotruljević napisao prvu knjigu o dvojnom knjigovodstvu.
Rođenja[uredi | uredi kod]
- 28. 7.? - Jacopo Sannazaro, italijanski pesnik († 1530)
- 3. 10. - Sveti Kazimir, poljski princ i svetitelj († 1484)
- Pietro Bonomo, talijanski humanist († 1546)
- ? Karlo Pucić, dubrovački pjesnik-latinista († 1522)
Smrti[uredi | uredi kod]
- 20. 1. - Lazar Branković, despot Srbije (* ca 1421)
- 25. 3. - Íñigo López de Mendoza, španski pesni (* 1398)
- 27. 6. - Alfonso V Aragonski, kralj Aragona i Napulja (* 1396)
- 6. 8. - Kalist III. papa (* 1378)
- Ivan II, kralj Kipra (* 1418)
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ V. Klaić smatra da je Anđelović bio izabran za despota, str. 14
- ↑ Željko Fajfrić, Sveta loza Brankovića, rastko.rs
- ↑ Greška u referenci: Nevaljana oznaka
<ref>; nije zadan tekst za reference po imenuslb - ↑ Klaić, str. 17
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
- Vladimir Ćorović, Historija Bosne
- Grupa autora, Istorija Crne Gore