Zgrada BIGZ-a

Zgrada BIGZ-a u periodu oko II svetskog rata.

Zgrada BIGZ-a u Beogradu je jedno od najpoznatijih arhitektonskih ostvarenja jugoslavenske moderne. Izgrađena je kao zgrada Državne štamparije između 1934. i 1941. godine, po projektu arhitekte Dragiše Brašovana u obliku ćiriličnog slova П, nalik na štamparsku mašinu.

Zgrada Bigza se nalazi na Senjaku i dominira ovim delom grada te predstavlja orijentir i referentnu tačku. U doba „zlatnog socijalizma" BIGZ je zapošljavao skoro 3.000 ljudi. BIGZ je 1990-ih prepušten nemaru, da bi se poslednjih nekoliko godina u zgradu, pored nekoliko firmi, uselio veliki broj mladih umetnika, dizajnera, arhitekata, muzičara i DJ-eva. Vlasnik zgrade (nekada Beogradski izdavačko-grafički zavod - BIGZ, danas "Beta partners" Petra Matića) izdaje prostor u zakup. Na 25.000 upotrebljivih metara kvadratnih (10.000 metara hodnika) zgrade nalaze se štamparije, skladišta, kancelarije, muzički studiji, likovni ateljei, zanatske i umetničke radionice, škola kapuere, radio-stanica, kulturni centar, cirkus... Obzirom da je zgrada Bigza već godinama stecište mnogih slobodnih umetnika, smatra se nekom vrstom neformalnog kulturnog centra.

Zgrada BIGZ-a je posebno značajna za novu srpsku scenu. U zgradi Bigza vežba više stotina bendova među kojima su: The Schtrebers, DžDž, Metak Za Zlikovca, Stuttgart Online, Autopark, Petrol, Repetitor, Sinestezija, Tobija, The Branka, Damjan od Resnika, Bolesna Štenad, Figlio Di Puttana, Vox Populi, Dažd, SARS, Very Heavy Sars i mnogi drugi. Muzičari BIGZ-a, organizovani u udruženje nazvano "Manekeni Bigza", organizuju niz manifestacija, među kojima su Festivalito i Bigz na Povetarcu.

Emisija Insajder televizije B92 je istraživala o nepravilnostima privatizacije BIGZ-a. Navodi se da je zemljište veličine jedan hektar, na kojem se nalazi zgrada BIGZ-a, ustupljeno je bez licitacije. BIGZ je 2007. godine, tokom privatizacije, na aukciji prodat firmi „Beta partners”, iza koje stoji srbijanski veleposednik Petar Matić. Cena je bila oko tri i po miliona eura. Da je država zgradu dala kao građevinsko zemljište dala na licitaciju, grad bi zaradio višestruko. Lokacija na kojoj se nalazi zgrada BIGZ-a je u prvoj gradskoj zoni, gde je ar tada vredeo skoro 90.000 eura. Tako bi na aukciji jedan hektar zemljišta ovde potencijalno mogao biti plaćen i devet miliona eura.

Vidi još

• Nova srpska scena

Vanjske veze

• Zgrada Bigza – oživeli kolos na Senjaku
• Čitati / Pisati BIGZ: Fenomenologija zgrade
• „Džungla od betona“ postala kulturni brend
• Udruženje "Manekeni Bigza"