Ruska pravoslavna crkva

Ruska pravoslavna crkva Русская Православная Церковь
Hram Hrista Spasitelja u Moskvi
Osnovne informacije
Osnivač	- apostol Andrija Prvozvani (po predanju) - veliki knez Vladimir I Veliki
Autokefalnost	de jure — 1589. de fakto — 1448.
Kanonsko priznanje	Kanonski priznata
Predstojatelj	Patrijarh moskovski i sve Rusije Kiril
Sjedište	Moskva
Rezidencija predstojatelja	Moskva
Kanonska jurisdikcija	Šablon:Zastava-RUS Rusija Šablon:Zastava-UKR Ukrajina Šablon:Zastava-BLR Bjelorusija Šablon:Zastava-MOL Moldavija (sporno) Azerbejdžan Kazahstan Kirgistan Letonija Litvanija Tadžikistan Turkmenistan Uzbekistan Estonija (sporno)
Autonomne crkve	Kineska pravoslavna crkva Japanska pravoslavna crkva
Bogoslužbeni jezik	Crkvenoslovenski jezik
Kalendar	Julijanski kalendar
Broj
Episkopa	217
Eparhija	164
Manastira	805 (398 muških, 407 ženskih)
Parohija	30.675
Sveštenika	29.324 (i 3.850 đakona)
Zvanična stranica	www.patriarchia.ru

Ruska pravoslavna crkva (rus. Русская Православная Церковь) je pomjesna autokefalna crkva. Nalazi se na 5. mjestu u diptihu pravoslavnih crkava. Ima rang patrijaršije.

Ustrojstvo

Ustrojstvo Ruske pravoslavne crkve je propisano Ustavom Ruske pravoslavne crkve.

Ustav definiše Rusku pravoslavnu crkvu kao „mnogonacionalnu pomjesnu autokefalnu crkvu koja se nalazi u vjerskom jedinstvu i molitveno-kanonskom zajednicom sa drugim pomjesnim pravoslavnim crkvama“.

Od 17. maja 2007, nakon potpisivanja Akta o kanonskoj zajednici između Ruske pravoslavne crkve i Ruske pravoslavne zagranične crkve, Ruska pravoslavna zagranična crkva je postala samoupravna jedinica Ruske pravoslavne crkve.

Samoupravne crkve, egzarhati, eparhije, sinodalne ustanove, parohije, manastiri, bratstva, sestrinstva, duhovni naučni zavodi i predstavništva koji se nalaze u sastavu Ruske pravoslavne crkve čine Moskovski patrijarhat.

U kanonskoj zavisnosti od Ruske pravoslavne crkve se nalazi autonomna Japanska pravoslavna crkva i Kineska pravoslavna crkva (faktički je prekinula postojanje krajem 1960-ih godina).

Prema Ustavu Ruske pravoslavne crkve, najviši organi crkvene vlasti su Pomjesni sabor, Arhijerejski sabor i Sveti sinod na čelu sa patrijarhom, koji vrše zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast u okviru svojih nadležnosti.

Pomjesni sabor može sazvati Arhijerejski sabor ili u izuzetnim slučajevima patrijarh i Sveti sinod. Pomjesni sabor se sastoji iz svih arhijereja, klirika, monaha i laika. On odlučuje o svim pitanjima koji se tiču unutrašnje i spoljne djelatnosti Ruske pravoslavne crkve i bira patrijarha. Poslednji put je održan je u januaru 2009. godine.

Arhijerejski sabor čine svi eparhijski arhijereji, a takođe i vikarni arhijereji koji se nalaze na čelu sinodalnih ustanova i duhovnih akademija. Prema Ustavu, saziva se jedanput u četiri godine. Arhijerejski sabor je najviši crkveni sud; sud prve i poslednje instance pri dogmatskim i kanonskim odstupanjima u radu patrijarha moskovskog i sve Rusije.

Patrijarh je poglavar Ruske pravoslavne crkve i ima titulu „Njegova svetost patrijarh moskovski i sve Rusije“. On je prvi među episkopima Ruske pravoslavne crkve, i njegovo ime se spominje na svim bogosluženjima u hramovima Ruske pravoslavne crkve.

On je neposredni eparhijski episkop grada Moskve (Moskovska oblast se nalazi pod neposrednom upravom patrijarhovog namjesnika — mitropolita krutickog i kolomenskog). Patrijarh ima opštecrkvene upravne nadležnosti: zajedno sa Svetim sinodom saziva Arhijerejski sabor, a u izuzetnim slučajevima i Pomjesni sabor, i predsjedava na njima. On snosi odgovornost za izvršavanje odluka sabora i Svetog sinoda, izdaje ukaze o imenovanju eparhijskih arhijereja, rukovodilaca sinodalnih ustanova, vikarnih arhijereja, rektora duhovnih škola i drugih lica koja imenuje Sveti sinod. Patrijarh nagrađuje arhijereje titulama i najvišim crkvenim odličjima, nagrađuje klirike i laike crkvenim priznanjima. On je arhimandrit (nastojatelj) Trojice Sergijeve lavre i mnogih drugih manastira.

Patrijarh predstavlja i zastupa Rusku pravoslavnu crkvu pred drugim poglavarima pomjesnih pravoslavnih crkava izvršavajući odluke sabora ili Svetog sinoda, a može predstavljati Crkvu u svoje ime. On takođe predstavlja i zastupa Rusku pravoslavnu crkvu pred najvišim organima državne vlasti i drugim svetovnim vlastima.

Moskovska patrijaršija je organ Ruske pravoslavne crkve koji objedinjuje sve strukture kojima neposredno rukovodi patrijarh.

Sveti sinod se sastoji iz predsjednika — patrijarha, sedam stalnih i pet privremenih članova — eparhijskih arhijereja.

Osnovna teritorijalna jedinica je eparhija na čelu koje stoji eparhijski arhijerej i koja objedinjuje sve parohije i manastire na njenoj teritoriji. Granice eparhija određuje Sveti sinod. Organi eparhijske uprave su eparhijski sabor i eparhijski savjet, pomoću kojih arhijerej upravlja eparhijom.

Osnovna organizaciona jedinica crkvenog ustrojstva je parohija koja se sastoji iz klira i laika (parohijana) objedinjenih u jedan hram. Na čelu parohije stoji nastojatelj hrama koga postavlja eparhijski arhijerej. Organi parohijske uprave su: parohijski sabor na čijem čelu stoji nastojatelj hrama, parohijski savjet (izvršni organ, potčinjen parohijskom saboru i sastoji se iz predsjednika — crkvenog starca, njegovog pomoćnika i blagajnika) i revizorska komisija.

Literatura

• А. В. Карташев, Очерки по истории Русской церкви. Париж, 1959;
• Митр. Макарий (Булгаков), История Русской церкви, т. I-XII. Санкт-Петербург, 1864-1886. (переизд. Москва, 1996);
• Русская Православная Церковь 988-1988: Очерки истории, т. I-II. Москва, 1988;
• Н. Д. Тальберг, История Русской церкви. Jordanville 1959; М. В. Толстой, История Русской церкви. Москва, 1991;
• Г. Фло-ровский, Пути русскаго богословия. Париж, 1937.

Spoljnje veze

• Zvanična stranica Moskovskog patrijarhata
• Crkve u Moskvi - Fotografije Travel Magazin
• Ruska pravoslavna crkva van Rusije