Kruševac – razlika između verzija
m robot Dodaje: pnb:کروشیواچ; kozmetičke promjene |
Nema sažetka izmjene |
||
| Red 19: | Red 19: | ||
}} |
}} |
||
'''Kruševac''' je grad koji se nalazi u središnjem delu [[Srbija|Srbije]]. Kruševac danas ima preko 75.000 stanovnika na teritoriji grada i oko |
'''Kruševac''' je grad koji se nalazi u središnjem delu [[Srbija|Srbije]]. Kruševac danas ima preko 75.000 stanovnika na teritoriji grada i oko 150 hiljada stanovnika na teritoriji opštine. Opština Kruševac obuhvata 101 naselje. Kruševac je centar [[Rasinski okrug|Rasinskog okruga]]. Opština Kruševac zahvata površinu od 854 km². |
||
Poznat je kao srednjovekovna srpska prestonica. |
Poznat je kao srednjovekovna srpska prestonica. |
||
Verzija na datum 25 august 2011 u 16:20
Kruševac je grad koji se nalazi u središnjem delu Srbije. Kruševac danas ima preko 75.000 stanovnika na teritoriji grada i oko 150 hiljada stanovnika na teritoriji opštine. Opština Kruševac obuhvata 101 naselje. Kruševac je centar Rasinskog okruga. Opština Kruševac zahvata površinu od 854 km².
Poznat je kao srednjovekovna srpska prestonica.
Nalazi se u kruševačkoj kotlini koja obuhvata kompozitnu dolinu Zapadne Morave i prostire se između Levča i Temnića na severu, Župe, Kopaonika i Jastrepca na jugu i Kraljevačke kotline i Ibarske doline na zapadu.
Istorija
Grad je podigao knez Lazar 1371. godine. Prvi put se pominje 1387. godine, u povelji kojom knez Lazar potvrđuje ranije trgovačke privilegije Dubrovčanima.
Privreda
Kruševac je nekada bio jak privredni centar sa posebno razvijenom metalo - prerađivačkom („14. oktobar“) i hemijskom industrijom ( HI „Župa“, „Merima“, „Trayal“). Posle privtizacije velikih društvenih kolektiva, u gradu ima i preko 1500 privatnih preduzeća i preko 3500 samostalnih radnji različitih delatnosti. Proces privatizacije ostavio je velike tragove na kruševačkoj privredi, i veliki broj nezaposlenih.
Gradske slave i proslave
U narodnoj sveslovenskoj mitologiji Sveti Vid označava vrhovno, svevideće božanstvo. U srpskoj narodnoj tradiciji Vidovdan se obeležava kao dan Kosovskog boja 1389. godine. Stoga ga je srpska crkva od 1892. godine, ozvaničila i uvrstila u svoje praznike, a posle proroka Amosa i svetog kneza Lazara. Najznačajniji praznik za grad Kruševac svakako je Vidovdan, duboko ukorenjen u svesti stanovništva na ovim prostorima kao dan pogibije kneza Lazara u borbi za očuvanje svoje države i naroda. Proslavlja se sa svim atributima gradske slave, kao i Duhovi ili Sv. Trojica. Na Vidovdan se takođe svake godine, u crkvi Lazarici, daje pomen kosovskim, ali i svim drugim izginulim srpskim ratnicima u oslobodilačkim ratovima. U prošlosti se toga dana održavao i vašar, najveći u Kruševcu. Vašari ili sajmovi, nekada važan vid trgovine, uvedeni su u Kruševcu kad i u celoj Srbiji, zakonskom uredbom 1839. godine. Osim Vidovdanskog, održavali su se na Blagovesti, 7. aprila, Sv. Iliju, 2. avgusta i na "Malu Gospojinu", 21. septembra, što se održalo do današnjih dana. Esnafske slave, nekada važna karakteristika građanskog društva, kada su razni esnafi, društva i udruženja, uglavnom humanitarnog karaktera, proslavljali svog patrona - zaštitnika (najstariji esnafi u Kruševcu su lončarski iz 1839, mumdžijski iz 1842, trgovačko-bakalski iz 1846, meandžijski iz 1848...) zadržale su se još samo kod humanitarnog društva "Dobra narav", ili "Baksuzi, ugursuzi i namćori", specifičnog za ovaj grad, koje se okuplja svake godine devetog utorka od Božića, gajeći svoja pravila ponašanja.
