Američka revolucija – razlika između verzija
Nema sažetka izmjene |
m Vraćene izmene korisnika 109.93.106.161 na poslednju izmenu korisnika OC Ripper |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{about|političkim i društvenim procesima vezanim uz rat, njegove uzroke i posljedice|ratne operacije|Američki rat za nezavisnost}} |
|||
[[Datoteka:Declaration independence.jpg|thumb|right|300px|[[John Trumbull|Trumbullova]] ''[[Trumbullova Deklaracija nezavisnosti|Deklaracija nezavisnosti]]'' pokazuje petočlani odbor koji je sastavio nacrt Deklaracije 1776. kako predstavlja tekst [[Drugi kontinentalni kongres|Drugom kontinentalnom kongresu]] u [[Philadelphia|Philadelphiji]]]] |
|||
'''Američka revolucija''' je izraz koji se koristi za period historije [[Sjeverna Amerika|Sjeverne Amerike]] u drugoj polovici 18. vijeka tokom koga je tadašnjih [[trinaest kolonija]] steklo nezavisnost od [[Britanski Imperij|Britanskog Imperija]] i postalo novi entitet pod nazivom [[Sjedinjene Američke Države]]. Taj proces je uključivao oružani sukob s kolonijalnom maticom poznat kao [[američki rat za nezavisnost]] ili [[američki revolucionarni rat]] koji je trajao od [[1775]]. do [[1783]]. godine. |
'''Američka revolucija''' je izraz koji se koristi za period historije [[Sjeverna Amerika|Sjeverne Amerike]] u drugoj polovici 18. vijeka tokom koga je tadašnjih [[trinaest kolonija]] steklo nezavisnost od [[Britanski Imperij|Britanskog Imperija]] i postalo novi entitet pod nazivom [[Sjedinjene Američke Države]]. Taj proces je uključivao oružani sukob s kolonijalnom maticom poznat kao [[američki rat za nezavisnost]] ili [[američki revolucionarni rat]] koji je trajao od [[1775]]. do [[1783]]. godine. |
||
| Red 10: | Red 13: | ||
Za američku revoluciju je karakteristično da je imao snažnu [[ideologija|ideološku]] notu, odnosno da su pobunjeni kolonisti nastojali kao argumente koristili [[liberalizam|liberalne]] filozofske ideje [[Prosvjetiteljstvo|Prosvjetiteljstva]] koje je tada dominiralo intelektualnom elitom [[Evropa|Evrope]]. Zbog toga su američki kolonisti ne samo uživali brojne simpatije, nego je uspjeh njihove pobune, odnosno njena ideološka podloga poslužila kao poticaj brojnim revolucionarnim pokretima u budućnosti od kojih je najpoznatiji [[francuska revolucija]]. |
Za američku revoluciju je karakteristično da je imao snažnu [[ideologija|ideološku]] notu, odnosno da su pobunjeni kolonisti nastojali kao argumente koristili [[liberalizam|liberalne]] filozofske ideje [[Prosvjetiteljstvo|Prosvjetiteljstva]] koje je tada dominiralo intelektualnom elitom [[Evropa|Evrope]]. Zbog toga su američki kolonisti ne samo uživali brojne simpatije, nego je uspjeh njihove pobune, odnosno njena ideološka podloga poslužila kao poticaj brojnim revolucionarnim pokretima u budućnosti od kojih je najpoznatiji [[francuska revolucija]]. |
||
== Eksterni linkovi == |
|||
* [http://www.loc.gov/rr/program/bib/revolution/home.html Library of Congress Guide to the American Revolution] |
|||
* [http://www.amrevonline.org/museum/main_page.cgi?rm=intro American Revolution Digital Learning Project][http://www.amrevonline.org/museum/main_page.cgi?rm=intro]New-York Historical Society |
|||
* [http://www.pbs.org/ktca/liberty/ PBS Television Series] |
|||
* [http://www.smithsonianeducation.org/educators/lesson%5Fplans/revolutionary%5Fmoney/ Smithsonian study unit on Revolutionary Money] |
|||
* [http://www.theamericanrevolution.org http://www.theamericanrevolution.org] |
|||
* [http://www.haldimand-collection.ca Haldimand Collection] Letters regarding the war to important generals. Fully indexed |
|||
* [http://www.americanrevolution.com The American Revolution] |
|||
* [http://tigger.uic.edu/~rjensen/am-rev.htm "Military History of Revolution" essay by Richard Jensen] with links to documents, maps, URLs |
|||
* [http://www.independencemuseum.org/ American Independence Museum] |
|||
* [http://www.blackloyalist.com/ Black Loyalist Heritage Society] |
|||
* [http://www.ouramericanhistory.com/ Spanish and Latin American contribution to the American Revolution] |
|||
* [http://dig.lib.niu.edu/amarch/index.html/ American Archives: Documents of the American Revolution] at Northern Illinois University Libraries |
|||
[[Kategorija:Američka revolucija| ]] |
|||
[[Kategorija:Historija SAD]] |
|||
{{Link FA|af}} |
|||
{{Link FA|fr}} |
|||
{{Link FA|sv}} |
|||
[[af:Amerikaanse Rewolusie]] |
|||
[[als:Amerikanische Revolution]] |
|||
[[ar:الثورة الأمريكية]] |
|||
[[be-x-old:Амэрыканская рэвалюцыя]] |
|||
[[bs:Američka revolucija]] |
|||
[[bg:Американска революция]] |
|||
[[cs:Americká revoluce]] |
|||
[[da:Den amerikanske revolution]] |
|||
[[de:Amerikanische Revolution]] |
|||
[[el:Αμερικανική Επανάσταση]] |
|||
[[en:American Revolution]] |
|||
[[es:Revolución estadounidense]] |
|||
[[fr:Révolution américaine]] |
|||
[[gd:Ar-a-mach Ameireaganach]] |
|||
[[ko:미국 독립 혁명]] |
|||
[[hi:अमेरिकी क्रान्ति]] |
|||
[[ka:ამერიკის რევოლუცია]] |
|||
[[la:Res Novae Americanae]] |
|||
[[jbo:merko jecta vlile binxo fasnu]] |
|||
[[ms:Revolusi Amerika]] |
|||
[[mwl:Reboluçon Amaricana de 1776]] |
|||
[[ja:アメリカ合衆国の独立]] |
|||
[[no:Den amerikanske revolusjon]] |
|||
[[nn:Den amerikanske revolusjonen]] |
|||
[[pl:Rewolucja amerykańska]] |
|||
[[pt:Revolução Americana de 1776]] |
|||
[[ro:Revoluţia americană]] |
|||
[[sq:Lufta Revolucionare Amerikane]] |
|||
[[sr:Америчка револуција]] |
|||
[[fi:Amerikan vallankumous]] |
|||
[[sv:Amerikanska revolutionen]] |
|||
[[ta:அமெரிக்க புரட்சி]] |
|||
[[th:การปฏิวัติอเมริกา]] |
|||
[[tr:Amerikan Devrimi]] |
|||
[[uk:Американська революція]] |
|||
[[vi:Cách mạng Hoa Kỳ]] |
|||
[[zh-classical:美國革命]] |
|||
[[zh-yue:American revolution]] |
|||
[[zh:美國革命]] |
|||
[[ml:അമേരിക്കൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം]] |
|||
Verzija na datum 26 decembar 2010 u 15:32
Ovo je članak o političkim i društvenim procesima vezanim uz rat, njegove uzroke i posljedice. Za ratne operacije, vidi Američki rat za nezavisnost. ,_by_John_Trumbull.jpg)
Američka revolucija je izraz koji se koristi za period historije Sjeverne Amerike u drugoj polovici 18. vijeka tokom koga je tadašnjih trinaest kolonija steklo nezavisnost od Britanskog Imperija i postalo novi entitet pod nazivom Sjedinjene Američke Države. Taj proces je uključivao oružani sukob s kolonijalnom maticom poznat kao američki rat za nezavisnost ili američki revolucionarni rat koji je trajao od 1775. do 1783. godine.
Glavni razlog sukoba je bio završetak sedmogodišnjeg rata 1763. godine kojim je okončana francuska vlast nad dijelovima Sjeverne Amerike, odnosno prijetnja koju su Francuzi i njihovi indijanski saveznici predstavljali britanskim kolonistima. Britanska vlada je smatrala kako troškove rata koji se vodio za kolonije moraju snositi upravo kolonisti te je zavela nove poreze. Kolonisti su, pak, smatrali kako su ti porezi nelegitimni s obzirom da kolonije nisu bile predstavljene u britanskom Parlamentu.
Nepopularnost poreza, odnosno sve lošiji odnos kolonista prema britanskoj vlasti se počela održavati u protestnim akcijama od kojih je najpoznatija Bostonska čajanka 1773. godine. Nastojeći potvrditi svoj autoritet, britanska vlast je donijela još oštrije mjere prema kolonistima koji su 1774. godine izabrali predstavnike u Kontinentalni kongres.
Sljedeće godine su zabilježeni prvi oružani sukobi između kolonista i britanske vojske, a 4.7. 1776. su predstavnici Kongresa donijeli znamenitu Deklaraciju nezavisnosti kojim kolonije proglašavaju nezavisnost od svoje matice. Sam rat ispočetka nije išao dobro po koloniste, ali je 1778. na njihovu stranu stala Francuska, a potom Španija i Nizozemska. Britanske snage su odlučno poražene 1781. u bitci kod Yorktowna. U međuvremenu je Kongres donio članke o Konfederaciji kojim je formaliziran savez trinaest kolonija te uspostavljene zajedničke institucije. Godine 1783. je Britanija mirovnim ugovorom u Parizu priznala nezavisnost SAD čime je američka revolucija formalno završena.
Za američku revoluciju je karakteristično da je imao snažnu ideološku notu, odnosno da su pobunjeni kolonisti nastojali kao argumente koristili liberalne filozofske ideje Prosvjetiteljstva koje je tada dominiralo intelektualnom elitom Evrope. Zbog toga su američki kolonisti ne samo uživali brojne simpatije, nego je uspjeh njihove pobune, odnosno njena ideološka podloga poslužila kao poticaj brojnim revolucionarnim pokretima u budućnosti od kojih je najpoznatiji francuska revolucija.
Eksterni linkovi
- Library of Congress Guide to the American Revolution
- American Revolution Digital Learning Project[1]New-York Historical Society
- PBS Television Series
- Smithsonian study unit on Revolutionary Money
- http://www.theamericanrevolution.org
- Haldimand Collection Letters regarding the war to important generals. Fully indexed
- The American Revolution
- "Military History of Revolution" essay by Richard Jensen with links to documents, maps, URLs
- American Independence Museum
- Black Loyalist Heritage Society
- Spanish and Latin American contribution to the American Revolution
- American Archives: Documents of the American Revolution at Northern Illinois University Libraries