Blake Edwards

Blejk Edvards
Blejk Edvards Blejk Edvards
Puno ime	William Blake Crump
Datum rođenja	26. jul 1922.
Mesto rođenja	Talsa, Oklahoma, SAD
Datum smrti	15. decembar 2010.
Supružnik	Patriša Voker (1953-1967) Džuli Andruz (1969 - ?)
Nagrade Nagrade Oskara Nagrada za životno delo 2006 Lifetime Achievement Cezar nagrade Najbolji strani film 1983 Viktor/Viktorija

Blejk Edvards (engl. Blake Edwards), pravo ime Vilijam Blejk Kramp (engl. William Blake Crump) bio je poznati američki filmski reditelj, scenarista i producent. Rođen je 26. jula 1922. u Talsi, Oklahoma, SAD, a umro je 15. decembra u Santa Moniki u Kaliforniji

Karijera

Početak karijere

Scenarističku karijeru počeo na radiju a na filmu je najpre radio na komedijama Ričarda Kvinija, za koga je napisao sedam scenarija. Takođe je 1959. kreirao i režirao TV seriju Piter Gan, za koju je muziku radio Henri Mancini. Njihova saradnja se potom nastavila i u Edvardsovim filmovima, značajno doprinoseći njihovom uspehu.

Edvards je najuspešniji bio u komedijama, uz jedini značajniji izuzetak drame "Dani vina i ruža" (1962), sa Džekom Lemonom u glavnoj ulozi, koji igra alkoholičara koji pokušava da se reši zavisnosti.

Piter Selers

Najbolje je sarađivao sa Piterom Selersom u seriji komedija o Pink Panteru. Inicijalni film serije bio je "Pink Panter" (1963). To je dijamant koga pokušava da se dokopa prevejani kradljivac Čarls Liton (Dejvid Niven), kome je na tragu nespretni inspektor Kluzo, koga maestralno igra Piter Selers. Zahvaljujući nečemu u strukturi dijamanta, u njemu se pod određenim uslovima vidi lik ružičastog pantera, koji je iskorišćen za efektnu animiranu špicu, koju je uradio Fric Friling, uz još čuveniju muzičku temu Henri Mancinija. Uspeh je bio toliki da je lik Pink Pantera nastavio samostalni život kao junak sopstvene serije crtanih filmova, vrlo gledanih i kod nas. Film je 2006. dobio i istoimeni rimejk, sa Stivom Martinom u glavnoj ulozi, kojem je sledio i "Pink Panter 2" (2008).

Piter Selers se kao inspektor Kluzo pojavio i u filmovima "Pucanj u tami" (1964), "Povratak Pink Pantera" (1975), "Pink Panter uzvraća udarac" (1976), "Osveta Pink Pantera" (1978) i "Na tragu Pink Pantera" (1982), snimljenom posle Selersove smrti, u kome se koriste ranije snimljeni Selersovi gegovi i dodatne scene dosnimljene sa drugim glumcem. Od pomenutih filmova posebno su uspešni Povratak Pink Pantera i Pink Panter uzvraća udarac.

Osim kao inspektor Kluzo, Selers briljira i u Edvardsovoj komediji "Zabava" (1968), kao smotani indijski glumac Hrundi V. Bakši, koga greškom pozivaju na neki holivudski parti, gde ovaj pravi haos na svakom koraku.

Džuli Andruz

Osim Selersa, druga osoba sa značajnom glumačkom ulogom u Edvardsovim filmovima, bila je Džuli Andruz, njegova druga supruga, sa kojom je u braku neprekidno od 1969. Džuli je igrala u nekoliko njegovih filmova, od kojih su najpoznatiji "Špijunka Darling Lili" (1970), "Desetka" (1979), vrlo uspela komedija o kompozitoru filmske muzike srednjih godina koji vidi prelepu devojku (Bo Derek, koja se proslavila ovom ulogom), i "odlepi" za njom, "Viktor/Viktorija" (1982), poboljšani rimejk nemačkog filma iz doba Vajmarske republike, u kome se pevačica u potrazi za poslom prerušava u muškarca i postaje zvezda kabarea, i "Pasji sinovi" (1981), crnohumorna priča u kojoj je Edvards do zuba zagrizao u holivudsku ruku koja ga hrani. Radi se o uspešnom reditelju čiji film doživljava fijasko, posle čega od dolazi na ideju da ga preradi i obogati golotinjom i seksom, kako bi privukao publiku. Posebna atrakcija filma je što se uvek do grla zakopčana Džuli Andruz u njemu skinula toples. Film nije postigao širi uspeh, iako ga jedan broj kritičara smatra izvanrednom satirom.

Ostali filmovi

Prvi veliki uspeh postigao je filmom "Doručak kod Tifanija" (1961), romantičnom komedijom po romanu Trumana Kepotija, sa Odri Hepbern i Džordžom Pepardom u glavnim ulogama, i sa nezaboravnom muzičkom temom Moon River, koju je komponovao Henri Mancini (dobitnik dva Oskara za ovaj film - za song i za najbolju muziku u drami ili komediji).

Od ostalih filmova uspešni su mu "Najveća trka oko sveta" (1965), u kojoj Džek Lemon, Toni Kertis i Natali Vud učestvuju u šašavoj trci koja se početkom XX veka odvija preko tri kontinenta, "Šta si radio u ratu, tata?" (1966), urnebesna komedija iz perioda Drugog svetskog rata, "Detektiv Piter Gan" (1967), humorna filmska ekranizacija detektivskog lika kojeg je stvorio za TV, "Kakva frka!" (1986), ne mnogo poznata ali urnebesno smešna komedija sa Tedom Dansonom i Haui Mandelom u glavnim ulogama, te "Golo kupanje (Skin Deep)" (1989), u kome Džon Riter igra pisca opsednutog ženama, čiji se život raspada.

Nagrade

Iako su mu filmovi bili dosta gledani, nije mnogo nagrađivan. Tako je 2004. dobio počasnog Oskara, kojeg mu je lično predao njegov veliki fan Džim Keri, a 1983. dobio je Cezara za najbolji strani film za film Viktor/Viktorija. Od nagrada je još "dobio" Zlatnu malinu za najgoru režiju u filmu Sumrak (1988).

Zanimljivosti

Sa Džuli Andruz ima dvoje usvojene dece, kao i još dvoje iz prvog braka sa Patrišom Voker (1953-67), od kojih je Dženifer Edvards glumica, koja se pojavljivala i u nekim njegovim filmovima.

Inače, buduću suprugu Džuli Andruz je upoznao tako što je ona čula da je za nju rekao da je "tako slatka, da sigurno ima ljubičice između nogu". Ova izjava ju je toliko uzbudila da mu je poslala buket ljubičica sa prigodnom porukom. Ubrzo posle toga su počeli da izlaze a nije su dugo čekalo ni na venčanje.

Filmografija (kao reditelj)

Bring Your Smile Along (1955) He Laughed Last (1956) Mister Cory (1957) This Happy Feeling (1958) Operation Petticoat (1959) High Time (1960) Breakfast at Tiffany's (1961) Experiment in Terror (1962) The Grip Of Fear (1962) Days of Wine and Roses (1962) The Pink Panther (1963) A Shot in the Dark (1964) The Great Race (1965) What Did You Do in the War, Daddy? (1966) Peter Gunn [Gunn] (1967) The Party (1968) Darling Lili (1969) Wild Rovers (1971) The Carey Treatment (1972)

The Tamarind Seed (1974) The Return of the Pink Panther (1975) The Pink Panther Strikes Again (1976) Revenge of the Pink Panther (1978) 10 (1979) S.O.B. (1981) Trail of the Pink Panther (1982) Victor/Victoria (1982) Curse of the Pink Panther (1983) The Man Who Loved Women (1983) Micki and Maude (1984) A Fine Mess (1986) That's Life (1986) Blind Date (1987) Sunset (1988) Skin Deep (1989) Switch (1991) Son of the Pink Panther (1993)

Spoljašnje veze

• Senses of Cinema: Great Directors Critical Database
• Blake Edwards na sajtu IMDb