Botanika

Botanika je grana biologije koja se bavi naučnim proučavanjem biljaka. Ime potiče od grčke reči βοτανικός, botanikós - koji se odnosi na biljke ( βοτάνη, botánē - trava, biljka). U novije vreme često se označava i terminima „nauka o biljkama" i „biologija biljaka". Obuhvata više disciplina koje proučavaju izgled, građu, rast, razviće, reprodukciju, metabolizam, fiziologiju, oboljenja, ekologiju, srodnost i evolutivnu istoriju biljaka.

Biljka - predmet proučavanja botaničkih disciplina

Tradicionalno, botaničari su istraživali sve organizme koji nisu bili označeni kao životinje (na primer, svi oni koji vode sesilan način života, vrše fotosintezu). Napredak u poznavanju ovih „specijalnih" organizama, naročito mikroorganizama, doveo je do odvajanja zasebnih grana od botanike - u prvom redu mikrobiologije i mikologije. Još uvek je, međutim, široko rasprostranjena praksa opisivanja ovih ne-biljnih organizama u uvodnim kursevima botanike.

Istorija botanike ukratko

Među prvim botaničkim radovima, napisanim oko 300.god. p.n.e., su i dva velika Teofrastova dela - Istorija biljaka i Uzroci biljaka (tj. Priroda biljaka) - u kojima je opisao mnogo vrsta kao i njihovu primenu. Rimski lekar Dioskorides je dopunio Teofrastove spiskove biljaka i više pažnje posvetio upotrebi lekovitih biljaka. Ove knjige su tokom antičkih vremena bile najvažniji doprinos botanici, i na njih su se oslanjali istraživači i lekari i tokom Srednjeg veka. Sa „otkrićem" Novog Sveta, počinje i dalji razvoj botanike, jer su Evropljani došli u kontakt sa potpuno nepoznatim vrstama. Ključne tačke u razvoju botaničke misli su i Lineov sistem binomijalne nomenklature i pokušaj klasifikacije biljaka na osnovu građe cvetova, otkriće ćelije, Darvinovo uspostavljanje teorije evolucije, otkriće biljnih hormona, razviće genetike i molekularne biologije krajem 20. veka. Paralelno sa obogaćivanjem botaničkog znanja, došlo je i do značajnog unapređenja metodologije istraživanja, zahvaljujući razvoju tehnike i tehnologije.

---

Više o istoriji botanike

---

Metode istraživanja u botanici

Botanika se koristi kako posmatranjem, tako i komparativnim, istorijskim i eksperimentalnim metodama. Neke od ovih metoda su: sakupljanje i pohranjivanje biljnog materijala u herbarijume, posmatranje u prirodnim i veštačkim uslovima, eksperiment u prirodi i botaničkoj laboratoriji, matematička obrada dobijenih podataka.

Botaničke discipline

• morfologija i anatomija biljaka
• sistematika biljaka
• biljna citologija
• biljna genetika
• fiziologija biljaka
• fitoekologija (ekologija biljaka)
• fitogeografija (biljna geografija)
• paleobotanika
• palinologija