Sighetu Marmației – razlika između verzija
m robot Dodaje: id:Sighetu Marmaţiei |
m robot Dodaje: ace:Sighetu Marmaţiei |
||
| Red 46: | Red 46: | ||
[[Kategorija:Gradovi u Rumunjskoj]] |
[[Kategorija:Gradovi u Rumunjskoj]] |
||
[[ace:Sighetu Marmaţiei]] |
|||
[[cs:Sighetu Marmaţiei]] |
[[cs:Sighetu Marmaţiei]] |
||
[[de:Sighetu Marmaţiei]] |
[[de:Sighetu Marmaţiei]] |
||
Verzija na datum 4 maj 2010 u 08:59
SIGET MARMAĆEJ, nekadašnji naziv: Siget,(rumunski: Sighetu Marmaţiei ili Sighetul Marmaţiei, ukrajinski: Сигіт, mađarski: Máramarossziget, rusinski: Syhot, jidiš:סיגעט-Siget), je grad u Rumuniji i središte opštine. Smešten je u okrugu Maramureš, u blizini reke Ize, pritoke Tise, u severozapadnoj Rumuniji. Naziv potiče od mađarske reči „sziget“ što znači: ostrvo. Bio je istorijsko i kulturno središte oblasti Maramureš.
Geografija
Susedna naselja su: Sărăsau, Săpânţa, Câmpulung la Tisa, Ocna Şugatag, Giuleşti, Vadu Izei, Rona de Jos and Bocicoiu Mare u Rumuniji, i Bila Cerkva i Solotvyno u Ukrajini - Zakarpatska oblast.
Stanovništvo
Prema poslednjem popisu iz 2002.g. grad ima 44.185 stanovnika i sledećeg je etničkog sastava:
- Rumuni – 79,73%
- Mađari – 15,80%
- Ukrajinci i Rusini 2,97%
- Romi – 1,08%
Prema popisu iz 1910g. u gradu je živelo 21.370 stanovnika od kojih su se njih 82,1% služili mađarskim jezikom, 9,4% rumunskim, 5,9% nemačkim, a 2,6% je govorilo ukrajinski jezik. U gradu je bilo 7.981 jevreja koji su pripadali mađarskoj i nemačkoj jezičkoj grupi.
Istorija
Grad je naseljen još u periodu Halstatta i od davnina se nalazio na trasi važnih puteva koji su prolazili dolinom Tise. Prvo pominjanje naselja datira od 11. veka, a grad kao takav je prvi put pomenut 1326.g. Godine 1352. postao je slobodni kraljevski grad i prestonica okruga Maramureš u Kraljevini Mađarskoj. Od 1556.g. u njemu su živeli transilvanijski vladari, a od 1570. do 1733. bio je u sastavu Kneževine Transilvanije. 1733.g. kralj Karlo III vraća Siget i okrug Maramureš pod okrilje Mađarske.
Siget Marmaćej je u Kraljevini Mađarskoj bio jedan od kulturnih i političkih centara Rumuna, Rusina i Jevreja. Jevrejska zajednica je bila predvođena porodicom Teitelbaum.
Krajem I svetskog rata Siget Marmaćej postaje deo Kraljevine Rumunije, a ponovo ulazi u sastav Mađarske za vreme II svetskog rata kao rezultat Druge bečke arbitraže. Ovaj period trajao je do 1944.g. i za to vreme više od 20.000 Jevreja iz Sigeta poslato je u Aušvic ( uključujući i dobitnika Nobelove nagrade za mir Eli Vizela, rođenog u Sigetu) i ostale kampove. Danas u Sigetu živi samo 21 Jevrejin. Pariski Ugovor krajem II svetskog rata odbacio je Bečku arbitražu i Siget Marmaćej se vraća u sastav Rumunije.
Sigetski zatvor
Pedesetih i šezdesetih godina dvadesetog veka, nakon dolaska na vlast komunističkog režima u Rumuniji, tajna služba Securitate koristila je Sigetski zatvor kao mesto za smeštanje političkih zatvorenika a posebno javnih ličnosti koje su bile okarakterisane kao "klasni neprijatelji". Najpoznatiji od njih je bio bivši premijer Iuliu Maniu koji je tamo umro 1953.g. Bivši zatvor je sada muzej i "Spomenik žrtvama komunizma".