Manastir Vozuća – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Nema sažetka izmjene
Nema sažetka izmjene
Red 1: Red 1:
[[File:Манастир Возућа.jpg|mini|desno|Manastir Vozuća (2016. god)]]
'''Manastir Svete Trojice''' ili '''manastir Vozuća''' ili '''Vozućica''' je manastir [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]] u [[Mitropolija dabrobosanska|Mitropoliji dabrobosanskoj]]. Posvećen je [[Sveta Trojica|Svetoj Trojici]]. Manastir se nalazi u [[Vozuća|Vozući]], u dolini rijeke [[Krivaja (pritoka Bosne)|Krivaje]] i podnožju planine [[Ozren (Bosna i Hercegovina)|Ozren]]. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice">[http://www.mitropolija.org/sematizam/manastiri+.php?category=7 Srpska pravoslavna crkva: Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice] {{sr}}</ref> Izgrađen je u [[14. vijek]]u kao zadužbina srpskog kralja [[Stefan Dragutin|Dragutina]]. <ref name="Reportaža: Manastir Vozuća">{{Cite news |url=http://www.rtrs.tv/av/player.php?id=14273&x=1 |title= Reportaža: Manastir Vozuća|date = 7. 8. 2011. |publisher=RTRS}}</ref>
'''Manastir Svete Trojice''' ili '''manastir Vozuća''' ili '''Vozućica''' je manastir [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]] u [[Mitropolija dabrobosanska|Mitropoliji dabrobosanskoj]]. Posvećen je [[Sveta Trojica|Svetoj Trojici]]. Manastir se nalazi u [[Vozuća|Vozući]], u dolini rječice Vozućice, pritoke [[Krivaja (pritoka Bosne)|Krivaje]] i podnožju planine Žedni Vrh, odnosno [[Ozren (Bosna i Hercegovina)|Ozrena]]. Od [[Zavidovići|Zavidovića]], regionalnim putem R467 udaljen oko 30 kilometara, a od Vozuće 5 kilometara. Proglašen je za [[nacionalni spomenik BiH]] <ref name="manastir">{{Cite web |url=http://old.kons.gov.ba/main.php?id_struct=6&lang=1&action=view&id=1920 |title= Manastir Vozuća |work=KONS.gov.ba |accessdate= 13. 7. 2016}}</ref> <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice">[http://www.mitropolija.org/sematizam/manastiri+.php?category=7 Srpska pravoslavna crkva: Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice] {{sr}}</ref>


== Istorija ==
== Istorija ==
Manastir je nastao u [[14. vijek]]u. Napušten je krajem [[17. vijek]]a pod osmanskim prijetnjama i od tada je 160 godina bio napušten. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" /> Napušteni manastir je propadao, pa je [[1859]]. obnovljena crkva koja je osvećena na Duhove 1865.
Izgrađen je u [[14. vijek]]u kao zadužbina srpskog kralja [[Stefan Dragutin|Dragutina]]. <ref name="Reportaža: Manastir Vozuća">{{Cite news |url=http://www.rtrs.tv/av/player.php?id=14273&x=1 |title= Reportaža: Manastir Vozuća|date = 7. 8. 2011. |publisher=RTRS}}</ref>. Napušten je krajem [[17. vijek]]a pod osmanskim prijetnjama i od tada je 160 godina bio napušten. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" /> Napušteni manastir je propadao, pa je [[1859]]. obnovljena crkva koja je osvećena na Duhove 1865.

Poslije obnove crkve, jedan od boljih lokalnih slikara prve polovine XIX stoljeća, Todor Stanić Gračanić, naslikao je [[Ikona|ikone]] Hrista, Bogorodice, Svete Trojice i Blagovijesti. Ikone su rađene pred kraj slikarevog života. Pokazuju njegov pokušaj da se približi onovremenim stilskim tokovima, ali bez dovoljno znanja, tako da su one značajnije kao dokument, a ne kao likovni domet. Ove knjige, kao i ikone su vjerojatno uništene tokom upada NDH žandara 5. septembra 1941. godine kada je crkva opljačkana.<ref name="manastir"/>


Najveća stradanja manastir Vozuća je doživio u 20. stoljeću:
Najveća stradanja manastir Vozuća je doživio u 20. stoljeću:


Tokom Prvog svjetskog rata austrijski vojnici su odnjeli manastirsko zvono, a u septembru 1941. su ga opljačkale [[ustaše]], da bi ga u februaru 1942. zapalila muslimanska policija. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />
* Tokom Prvog svjetskog rata austrijski vojnici su odnjeli manastirsko zvono, a u septembru 1941. su ga opljačkale [[ustaše]], da bi ga u februaru 1942. zapalila muslimanska policija. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />
* Vozućki NDH žandari su 5. septembra 1941. godine, opljačkali crkvu, odnijevši odjejanja, barjake, ikone, knjige i druge crkvene stvari. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />

Vozućki NDH žandari su 5. septembra 1941. godine, opljačkali crkvu, odnijevši odjejanja, barjake, ikone, knjige i druge crkvene stvari. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />
* Muslimanska milicija je 14. februara 1942. godine zapalila zgradu osnovne škole, drveni zvonik koji je bio uz crkvu (zvono, težine 236 kg palo je na zemlju i raspalo se) i 20 drvenih koliba na Crkvenoj luci. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />
⚫
* Neprijateljska avijacija je u toku II svjetski rata pokušala - bez uspjeha i veće štete – bombama porušiti Lomnicu, Tavnu, Ozren, Liplje, Vozuću, Gomionicu i Moštanicu, Rmanj su uspjeli srušiti do temelja, Gostović je već 200 godina u ruševinama a do 18-19 vijeka u ruševinama su se nalazili Tavna, Liplje i Vozuća. <ref>Zdravko Kajmaković: Oko problema datacije pravoslavnih manastira u sjeveroistočnoj Bosni sa posebnim osvrtom na Papraću, Naše starine, Godišnjak Zavoda za zaštitu spomenika kulture Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1972, XIII, str. 149-171</ref> Obnovljen je nakon Drugog svjetskog rata.

⚫
* U toku [[Rat u Bosni i Hercegovini|rata u Bosni i Hercegovini]], u periodu od 1992. do 10. septembra 1995. ovo područje je bilo u sastavu [[Republika Srpska|Republike Srpske]]. Manastir je nakon 10. septembra 1995. opustošen i oskrnavljen od strane Armije Republike BiH, srpsko stanovništvo je prognano, tako da je manastir ponovo napušten zajedno sa kompletnom dokumentacijom.
Muslimanska milicija je 14. februara 1942. godine zapalila zgradu osnovne škole, drveni zvonik koji je bio uz crkvu (zvono, težine 236 kg palo je na zemlju i raspalo se) i 20 drvenih koliba na Crkvenoj luci. <ref name="Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice" />

⚫
Neprijateljska avijacija je u toku II svjetski rata pokušala - na sreću bez uspjeha i veće štete – bombama porušiti Lovnicu, Tavnu, Ozren, Liplje, Vozuću, Gomionicu i Moštanicu, Rmanj su uspjeli srušiti do temelja, Gostović je već 200 godina u ruševinama a do 18-19 vijeka u ruševinama su se nalazili Tavna, Liplje i Vozuća. <ref>Zdravko Kajmaković: Oko problema datacije pravoslavnih manastira u sjeveroistočnoj Bosni sa posebnim osvrtom na Papraću, Naše starine, Godišnjak Zavoda za zaštitu spomenika kulture Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1972, XIII, str. 149-171</ref> Obnovljen je nakon Drugog svjetskog rata.

⚫
U toku [[Rat u Bosni i Hercegovini|rata u Bosni i Hercegovini]], u periodu od 1992. do 10. septembra 1995. ovo područje je bilo u sastavu [[Republika Srpska|Republike Srpske]]. Manastir je nakon 10. septembra 1995. opustošen i oskrnavljen od strane Armije Republike BiH, srpsko stanovništvo je prognano, tako da je manastir ponovo napušten zajedno sa kompletnom dokumentacijom.
Prvi sveštenik Zoran Živković je u manastir došao [[2000]]. godine i zatekao ga u urušenom stanju sa dvije neeksplodirane tromblonske mine u kupoli. <ref name="Reportaža: Manastir Vozuća" /> Trenutno se vrši obnova manastira. <ref name="Reportaža: Manastir Vozuća" />
Prvi sveštenik Zoran Živković je u manastir došao [[2000]]. godine i zatekao ga u urušenom stanju sa dvije neeksplodirane tromblonske mine u kupoli. <ref name="Reportaža: Manastir Vozuća" /> Obnovljen je u periodu 2004 - 2015. god.<ref name="Reportaža: Manastir Vozuća" /> Danas ovaj manastir nije otvoren svakodnevno, jer vjernika nema u broju kako je to nekada bilo. Prije rata na području današanje vozućke parohije bilo je oko 1.500 domaćinstava, dok ih danas ima tek stotinjak. Ovdje se danas obilježavaju svi značajni vjerski praznici<ref>[https://www.zdici.info/posjetili-smo-manastir-svete-trojice-poznatiji-pod-nazivom-manastir-vozucica Posjetili smo Manastir ”Svete Trojice” poznatiji pod nazivom manastir Vozućica - www.zdici.info]</ref>
== Literatura ==

* [[Đoko Mazalić]], Slikarska umjetnost u Bosni i Hercegovini u tursko doba (1500-1878), Sarajevo, 1965.
== Reference ==
== Reference ==
{{reference}}
{{reference}}
Red 24: Red 24:
* [http://www.mitropolija.org/sematizam/manastiri+.php?category=7 Srpska pravoslavna crkva: Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice] {{sr}}
* [http://www.mitropolija.org/sematizam/manastiri+.php?category=7 Srpska pravoslavna crkva: Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice] {{sr}}
* [http://www.rtrs.tv/av/player.php?id=14273&x=1 Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Manastir Vozuća, 07.08.2011.] {{sr}}
* [http://www.rtrs.tv/av/player.php?id=14273&x=1 Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Manastir Vozuća, 07.08.2011.] {{sr}}
{{Commonscat|Vozuća Monastery}}

[[Kategorija:Manastiri Mitropolije dabrobosanske]]
[[Kategorija:Manastiri Mitropolije dabrobosanske]]
[[Kategorija:Nacionalni spomenici u Zavidovićima]]
[[Kategorija:Nacionalni spomenici u Zavidovićima]]

Verzija na datum 22 april 2021 u 23:15

Manastir Vozuća (2016. god)

Manastir Svete Trojice ili manastir Vozuća ili Vozućica je manastir Srpske pravoslavne crkve u Mitropoliji dabrobosanskoj. Posvećen je Svetoj Trojici. Manastir se nalazi u Vozući, u dolini rječice Vozućice, pritoke Krivaje i podnožju planine Žedni Vrh, odnosno Ozrena. Od Zavidovića, regionalnim putem R467 udaljen oko 30 kilometara, a od Vozuće 5 kilometara. Proglašen je za nacionalni spomenik BiH [1] [2]

Istorija

Izgrađen je u 14. vijeku kao zadužbina srpskog kralja Dragutina. [3]. Napušten je krajem 17. vijeka pod osmanskim prijetnjama i od tada je 160 godina bio napušten. [2] Napušteni manastir je propadao, pa je 1859. obnovljena crkva koja je osvećena na Duhove 1865.

Poslije obnove crkve, jedan od boljih lokalnih slikara prve polovine XIX stoljeća, Todor Stanić Gračanić, naslikao je ikone Hrista, Bogorodice, Svete Trojice i Blagovijesti. Ikone su rađene pred kraj slikarevog života. Pokazuju njegov pokušaj da se približi onovremenim stilskim tokovima, ali bez dovoljno znanja, tako da su one značajnije kao dokument, a ne kao likovni domet. Ove knjige, kao i ikone su vjerojatno uništene tokom upada NDH žandara 5. septembra 1941. godine kada je crkva opljačkana.[1]

Najveća stradanja manastir Vozuća je doživio u 20. stoljeću:

  • Tokom Prvog svjetskog rata austrijski vojnici su odnjeli manastirsko zvono, a u septembru 1941. su ga opljačkale ustaše, da bi ga u februaru 1942. zapalila muslimanska policija. [2]
  • Vozućki NDH žandari su 5. septembra 1941. godine, opljačkali crkvu, odnijevši odjejanja, barjake, ikone, knjige i druge crkvene stvari. [2]
  • Muslimanska milicija je 14. februara 1942. godine zapalila zgradu osnovne škole, drveni zvonik koji je bio uz crkvu (zvono, težine 236 kg palo je na zemlju i raspalo se) i 20 drvenih koliba na Crkvenoj luci. [2]
  • Neprijateljska avijacija je u toku II svjetski rata pokušala - bez uspjeha i veće štete – bombama porušiti Lomnicu, Tavnu, Ozren, Liplje, Vozuću, Gomionicu i Moštanicu, Rmanj su uspjeli srušiti do temelja, Gostović je već 200 godina u ruševinama a do 18-19 vijeka u ruševinama su se nalazili Tavna, Liplje i Vozuća. [4] Obnovljen je nakon Drugog svjetskog rata.
  • U toku rata u Bosni i Hercegovini, u periodu od 1992. do 10. septembra 1995. ovo područje je bilo u sastavu Republike Srpske. Manastir je nakon 10. septembra 1995. opustošen i oskrnavljen od strane Armije Republike BiH, srpsko stanovništvo je prognano, tako da je manastir ponovo napušten zajedno sa kompletnom dokumentacijom.

Prvi sveštenik Zoran Živković je u manastir došao 2000. godine i zatekao ga u urušenom stanju sa dvije neeksplodirane tromblonske mine u kupoli. [3] Obnovljen je u periodu 2004 - 2015. god.[3] Danas ovaj manastir nije otvoren svakodnevno, jer vjernika nema u broju kako je to nekada bilo. Prije rata na području današanje vozućke parohije bilo je oko 1.500 domaćinstava, dok ih danas ima tek stotinjak. Ovdje se danas obilježavaju svi značajni vjerski praznici[5]

Literatura

  • Đoko Mazalić, Slikarska umjetnost u Bosni i Hercegovini u tursko doba (1500-1878), Sarajevo, 1965.

Reference

  1. ↑ 1,0 1,1 „Manastir Vozuća”. KONS.gov.ba. Pristupljeno 13. 7. 2016. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Srpska pravoslavna crkva: Mitropolija dabrobosanska: Manastir Svete Trojice (sh)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 „Reportaža: Manastir Vozuća”. RTRS. 7. 8. 2011.. 
  4. ↑ Zdravko Kajmaković: Oko problema datacije pravoslavnih manastira u sjeveroistočnoj Bosni sa posebnim osvrtom na Papraću, Naše starine, Godišnjak Zavoda za zaštitu spomenika kulture Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1972, XIII, str. 149-171
  5. ↑ Posjetili smo Manastir ”Svete Trojice” poznatiji pod nazivom manastir Vozućica - www.zdici.info

Spoljašnje veze

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Manastir_Vozuća&oldid=41053699