Mudrost – razlika između verzija
RIIIIII |
Nema sažetka izmjene |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka:Symbool wijsheid dHont detail.jpg| |
[[Datoteka:Symbool wijsheid dHont detail.jpg|mini|200p|''Simbol mudrosti'', [[Utreht]]]] |
||
'''Mudrost''' je pojam koji označava duboko [[znanje]], [[uvid]], rasuđivanje. Čovek koji teži mudrosti naziva se [[filozofija|filozof]] (gr. ''filia'' - ljubav + ''sofia'' - mudrost), a onaj koji je stekne '''mudrac'''. Mudrost se katkad upotrebljava i kao sinonim za [[inteligencija|pamet]], ali pamet označava sposobnost za mudrost, ali ne i mudrost samu.<ref name="proleksis">[http://proleksis.lzmk.hr/56795/ mudrost] (Proleksis enciklopedija)</ref> |
|||
Čovek koji se okreće mudrosti nalazi vremena za duhovno usavršavanje, ne dopuštajući da ga „progutaju“ zahtevi praktičnog života.<ref name="Adorno">[http://filozofija.differentia.co.yu/skriptarnica/adorno-predavanje11.htm Teodor Adorno, 11. predavanje] {{Wayback|url=http://filozofija.differentia.co.yu/skriptarnica/adorno-predavanje11.htm |date=20070726095717 }}, Pristupljeno 13. 4. 2013.</ref> Razvoj mudrosti zahteva čovekov životni angažman, odnosno život sukladan tom nastojanju, što u krajnjem vidu predstavlja spremnost na smrt radi odbrane vlastitog uvida.<ref name="enciklopedija.hr">[http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=42286 mudrost] (Hrvatska enciklopedija)</ref> |
|||
'''Mudrost''' je pojam koji označava duboki RIIIIII, dobro rasuđivanje. Ljudi koji teže mudrosti nazivaju se [[filozofija|filozofima]] (gr: ''filia'' - ljubav, ''sofia'' - mudrost). |
|||
Tradicionalna predstava mudraca obično podrazumeva stare ljude.<ref name="Adorno"/> |
|||
Onaj ko se okreće mudrosti nalazi vremena za duhovno usavršavanje, ne dopuštajući da ga "progutaju" zahtevi praktičnog života.<ref>[http://filozofija.differentia.co.yu/skriptarnica/adorno-predavanje11.htm Teodor Adorno, 11. predavanje]</ref> Tradicionalna predstava mudraca po pravilu podrazumevala stare ljude. |
|||
== Mudrost u filozofiji == |
|||
| ⚫ | |||
=== Antika === |
|||
U [[Indijska filozofija|indijskoj filozofiji]] mudrost se odnosi na uvid u istinu sveta, a ne samo na njegovo (spoljno) poznavanje. Ona donosi [[Spokoj (budizam)|spokoj]] i unutrašnje zadovoljstvo mudracu.<ref name="proleksis"/> |
|||
U starih Grka, mudrost (''[[sofia]]'') je [[znanje]] radi samog znanja, a ne radi nekog uspeha, sticanja neke veštine ili dobitka. Ono je i [[Poznaj sebe|poznavanje sebe]].<ref name="proleksis"/> Prema [[Sokrat]]u, mudrost pobeđuje i strah od smrti.<ref name="proleksis"/> |
|||
Od [[Aristotel]]a i [[Toma Akvinski|Tome Akvinskoga]] mudrost se razume kao poznavanje [[Nepokrenuti pokretač|zadnjih uzroka]] [[biće|bića]], odnosno prosuđivanje konačnog i vremenitog pod vidom [[večnost]]i (''sub specie aeternitatis'').<ref name="enciklopedija.hr"/> |
|||
=== Novi vek === |
|||
[[Imanuel Kant|Kant]] razume mudrost kao saglasnost volje o konačnoj svrsi.<ref name="enciklopedija.hr"/> |
|||
[[Artur Šopenhauer|Šopenhauer]] smatra da mudrost označava ne samo teorijsku nego i praktičnu savršenost, tj. ona je potpuno ispravna spoznaja stvarî koja u toj meri prožima čoveka da ga potpuno vodi u njegovom delanju.<ref name="enciklopedija.hr"/> |
|||
Ruski filozofi 19. i 20. stoleća ([[Aleksandar Solovjev]], [[Pavel Florenski]] i [[Sergej Bulgakov]]) razvili su posebno filozofijsko-teološko učenje o mudrosti, [[sofiologija|sofiologiju]]. |
|||
Budistički učitelj [[Adžan Ča]] ističe da između ludaka i mudraca naizgled nema vidljive razlike: |
|||
| ⚫ | {{citat|I ludak i mudrac se smeše, ali mudrac zna zašto to čini, a ludak ne zna.|[[Adžan Ča]]<ref>[http://www.yu-budizam.com/texts/cha/understandwisdom.html Ajahn Chah, Saveti tragaču] {{Wayback|url=http://www.yu-budizam.com/texts/cha/understandwisdom.html |date=20091028021523 }}, Pristupljeno 13. 4. 2013.</ref>}} |
||
== Izvori == |
== Izvori == |
||
{{reflist}} |
{{reflist|2}} |
||
== Vidi još == |
|||
* [[Znanje]] |
|||
* [[Razboritost]] |
|||
* [[Mudrost (budizam)]] |
|||
== Spoljašnje veze == |
|||
* {{hr}} [http://proleksis.lzmk.hr/56795/ mudrost] (Proleksis enciklopedija) |
|||
* {{hr}} [http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=42286 mudrost] (Hrvatska enciklopedija) |
|||
{{klica-filozofija}} |
|||
{{Filozofija}} |
{{Filozofija}} |
||
Verzija na datum 2 august 2020 u 22:11
Mudrost je pojam koji označava duboko znanje, uvid, rasuđivanje. Čovek koji teži mudrosti naziva se filozof (gr. filia - ljubav + sofia - mudrost), a onaj koji je stekne mudrac. Mudrost se katkad upotrebljava i kao sinonim za pamet, ali pamet označava sposobnost za mudrost, ali ne i mudrost samu.[1]
Čovek koji se okreće mudrosti nalazi vremena za duhovno usavršavanje, ne dopuštajući da ga „progutaju“ zahtevi praktičnog života.[2] Razvoj mudrosti zahteva čovekov životni angažman, odnosno život sukladan tom nastojanju, što u krajnjem vidu predstavlja spremnost na smrt radi odbrane vlastitog uvida.[3]
Tradicionalna predstava mudraca obično podrazumeva stare ljude.[2]
Mudrost u filozofiji
Antika
U indijskoj filozofiji mudrost se odnosi na uvid u istinu sveta, a ne samo na njegovo (spoljno) poznavanje. Ona donosi spokoj i unutrašnje zadovoljstvo mudracu.[1]
U starih Grka, mudrost (sofia) je znanje radi samog znanja, a ne radi nekog uspeha, sticanja neke veštine ili dobitka. Ono je i poznavanje sebe.[1] Prema Sokratu, mudrost pobeđuje i strah od smrti.[1]
Od Aristotela i Tome Akvinskoga mudrost se razume kao poznavanje zadnjih uzroka bića, odnosno prosuđivanje konačnog i vremenitog pod vidom večnosti (sub specie aeternitatis).[3]
Novi vek
Kant razume mudrost kao saglasnost volje o konačnoj svrsi.[3]
Šopenhauer smatra da mudrost označava ne samo teorijsku nego i praktičnu savršenost, tj. ona je potpuno ispravna spoznaja stvarî koja u toj meri prožima čoveka da ga potpuno vodi u njegovom delanju.[3]
Ruski filozofi 19. i 20. stoleća (Aleksandar Solovjev, Pavel Florenski i Sergej Bulgakov) razvili su posebno filozofijsko-teološko učenje o mudrosti, sofiologiju.
Budistički učitelj Adžan Ča ističe da između ludaka i mudraca naizgled nema vidljive razlike:
I ludak i mudrac se smeše, ali mudrac zna zašto to čini, a ludak ne zna.
Izvori
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 mudrost (Proleksis enciklopedija)
- ↑ 2,0 2,1 Teodor Adorno, 11. predavanje arhivirano 26. jula 2007. na sajtu Wayback Machine, Pristupljeno 13. 4. 2013.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 mudrost (Hrvatska enciklopedija)
- ↑ Ajahn Chah, Saveti tragaču arhivirano 28. oktobra 2009. na sajtu Wayback Machine, Pristupljeno 13. 4. 2013.