Ancona – razlika između verzija
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Naselje |
{{Naselje |
||
| ime =Ancona |
| ime =Ancona |
||
| ime_genitiv =Ancone |
| ime_genitiv =Ancone |
||
| Red 29: | Red 29: | ||
| dužina-oznaka =E |
| dužina-oznaka =E |
||
| lokacija_ime =[[ |
| lokacija_ime =[[Lista država|Država]] |
||
| lokacija_info ={{flag|Italija}} |
| lokacija_info ={{flag|Italija}} |
||
| lokacija1_ime =[[Regije Italije| |
| lokacija1_ime =[[Regije Italije|Regija]] |
||
| lokacija1_info =[[Marche]] |
| lokacija1_info =[[Marche]] |
||
| lokacija2_ime = |
| lokacija2_ime = |
||
| Red 55: | Red 55: | ||
| vrsta_vlasti = |
| vrsta_vlasti = |
||
| vlast_bilješke = |
| vlast_bilješke = |
||
| titula_vođe =[[ |
| titula_vođe =[[Gradonačelnik]] |
||
| ime_vođe = |
| ime_vođe = Valeria Mancinelli |
||
| stranka_vođe = |
| stranka_vođe = |
||
| titula_vođe1 = |
| titula_vođe1 = |
||
| Red 112: | Red 112: | ||
| bilješke = |
| bilješke = |
||
}} |
}} |
||
'''Ancona''' [[međunarodni fonetski alfabet|[aŋˈkoːna]]] ([[arhaizam|arhaično]] [[srpskohrvatski]] '''Jakin'''), [[glavni grad]] |
'''Ancona''' [[međunarodni fonetski alfabet|[aŋˈkoːna]]] ([[arhaizam|arhaično]] [[srpskohrvatski]] '''Jakin'''), [[glavni grad]] [[Italija|talijanske]] regije [[Marche]]. Grad ima 100.497 stanovnika,<ref name=city>{{cite web |
||
| url =http://www.citypopulation.de/Italy-Marche.html |
| url =http://www.citypopulation.de/Italy-Marche.html |
||
| title =''ITALY: Marche'' |
| title =''ITALY: Marche'' |
||
| Red 118: | Red 118: | ||
| language=engleski |
| language=engleski |
||
| publisher=Citypopulationde |
| publisher=Citypopulationde |
||
}}</ref> ali |
}}</ref> ali sa širom okolicom [[Provincije Italije|provincije]] broji 473.865 stanovnika.<ref name=city/> Ancona je poznata kao jedna od važnijih [[Italija|talijanskih]] luka na [[Jadransko more|Jadranu]], centralna baza talijanske mornarice za Jadransko more i sjedište [[nadbiskupija|nadbiskupije]].<ref name=brit/> |
||
== Geografija == |
|||
| ⚫ | |||
''Ancona'' je poznata kao jedna od važnijih [[Italija|talijanskih]] luka na [[Jadransko more|Jadranu]], centralna baza talijanske mornarice za Jadransko more i sjedište [[nadbiskupija|nadbiskupije]]. <ref name=brit/> |
|||
== Geografske karakteristike == |
|||
| ⚫ | |||
== Historija == |
== Historija == |
||
Grad su osnovali [[Antička Grčka|grčki]] [[kolonist]]i iz [[Sirakuza|Sirakuze]] oko [[390. pne.]] |
Grad su osnovali [[Antička Grčka|grčki]] [[kolonist]]i iz [[Sirakuza|Sirakuze]] oko [[390. pne.]]<ref name=brit/> U [[2. vijek pne.|2. vijeku pne.]] zauzeli su je [[Rimljani]], pod čijom je upravom procvjetala kao lučki grad. Anconu je posebno simpatizirao rimski car [[Trajan]] koji joj je bitno povećao luku.<ref name=brit/> |
||
[[Datoteka:Ancona01.jpg|thumb|left|260px|<center>Centar grada]] |
[[Datoteka:Ancona01.jpg|thumb|left|260px|<center>Centar grada]] |
||
Nakon propasti [[Antički Rim|Rima]] |
Nakon propasti [[Antički Rim|Rima]] Anconu su napadali [[Goti]], [[Langobardi]] i [[Saraceni]]. Grad je uspješno odbio te napade, ali je osiromašio i bitno se smanjio. Oporavio se za ranog [[Srednji vijek|srednjeg vijeka]], kao jedan od pet gradova [[Pentapolis]]a pod upravom [[Ravenski egzarhat|Ravenskog egzarhata]]. Jedno vrijeme je bila prijestolnica [[Karolinzi|karolinške]] [[Marka (granični teritorij)|marke]], a s vremenom i polunezavisna republika pod [[Papinska Država|papinskom]] kontrolom.<ref name=brit/> |
||
[[Papinska Država]] stekla je potpunu vlast nad |
[[Papinska Država]] stekla je potpunu vlast nad Anconom [[1532]]. i odtad kontinuirano vladala (uz izuzetak [[Francuska|francuske]] vladavine za [[napoleonski ratovi|Napoleonskih ratova]] [[1797]]–[[1816]]) sve do [[1860]]. kada je grad postao dio [[Kraljevina Italije|Kraljevine Italije]]. Za vrijeme [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] grad je bombardirala [[Austro-ugarska ratna mornarica]] ([[1915]]). Ancona je još više stradala za [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] kada je pretrpila višestruka bombardiranja od strane [[Saveznici|savezničke]] [[Avijacija|avijacije]] ([[1943]]–[[1944]]).<ref name=brit>{{cite web |
||
|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/23405/Ancona |
|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/23405/Ancona |
||
|title = ''Ancona'' |
|title = ''Ancona'' |
||
|publisher |
|publisher = Encyclopædia Britannica |
||
|language |
|language = engleski |
||
|accessdate = 2. |
|accessdate = 2. 4. 2013}}</ref> |
||
== Znamenitosti == |
== Znamenitosti == |
||
[[Datoteka:San Ciriaco-Ancona.JPG|thumb|left|260px|<center>[[Katedrala]] San Ciriaco]] |
[[Datoteka:San Ciriaco-Ancona.JPG|thumb|left|260px|<center>[[Katedrala]] San Ciriaco]] |
||
Poznate znamenitosti |
Poznate znamenitosti Ancone, obnovljene nakon rata, su Trajanov [[mramor]]ni [[slavoluk]] iz [[115]]. godine, crkva Santa Maria della Piazza građena od [[11. vijek|11.]] do [[12. vijek]]a, sa fasadom iz [[1210]]. i ostacima [[mozaik]]a iz [[5. vijek|5.]] do [[7. vijek]]a, te [[katedrala]] San Ciriaco ([[12. vijek|12.]] – [[13. vijek]]), za koju se pretpostavlja da je izgrađena na mjestu [[Antički Rim|rimskog]] [[hram]]a božice [[Venera (mitologija)|Venere]], iznad kojeg je isprva podignuta [[ranokršćanstvo|ranokršćanska]] [[Bazilika|bazilike]] ([[5. vijek|5.]] – [[6. vijek]]).<ref name=brit/> Ancona ima puno finih [[Gotika|gotičkih]] građevina, Nacionalni muzej Marcha s vrijednom [[Arheologija|arheološkom]] kolekcijom i Umjetničku galeriju. Grad je pretrpio dosta oštećenja za [[potres]]a [[1970]]. godine.<ref name=brit/> |
||
''Ancona'' ima puno finih [[Gotika|gotičkih]] građevina, Nacionalni muzej Marcha, s vrijednom [[Arheologija|arheološkom]] kolekcijom i Umjetničku galeriju. |
|||
Grad je pretrpio dosta oštećenja za [[potres]]a - [[1970]]. <ref name=brit/> |
|||
== Privreda == |
== Privreda == |
||
Od [[industrija|industrije]] |
Od [[industrija|industrije]] Ancona ima [[brodogradilište]], [[Tvornica|tvornice]] mašina, kemikalija, [[lijek]]ova, prehrambenih proizvoda, [[tekstil]]a, namještaja i građevinskog materijala.<ref name=brit/> Za [[Antika|antičkih]] vremena luka Ancone bila je zaštićena samo [[rt]]om u obliku [[Lakat|lakta]], zbog čega je grad i dobio ime ''Ancona'' jer je lakat na [[grčki|grčkom]] angkon.<ref name=brit/> Moderne lučke instalacije izgrađene su nakon [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]], kada je izgrađena velika rafinerija nafte. Iako je danas važnost Ancone kao luke bitno manja, ipak je i danas prilično prometna, osobito ljeti kad se intezivira promet trajektima prema lukama u [[Hrvatska|Hrvatskoj]]. Ancona je raskrsnica [[Željeznička pruga|željezničkih pruga]] na istočnoj [[Apenini|apeninskoj]] obali i tu se spajaju linije iz [[Milano|Milana]], [[Bologna|Bologne]] sa onima prema [[Brindisi]]ju i [[Foggia|Foggi]], kao i onom prema [[Rim]]u.<ref name=brit/> |
||
Za [[Antika|antičkih]] vremena luka ''Ancone'', bila je zaštićena samo [[rt]]om u obliku [[Lakat|lakta]], zbog tog je grad i dobio ime dobio ime ''Ancona'', jer je lakat na [[grčki|grčkom]] angkon. <ref name=brit/> |
|||
Moderne lučke instalacije izgrađene su nakon [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]], tad je izgrađena velika rafinerija nafte. Iako je danas važnost Ancone kao luke bitno manja, ipak je i danas prilično prometna, osobito ljeti kad se intezivira promet trajektima prema lukama u [[Hrvatska|Hrvatskoj]]. Ancona je raskrsnica [[Željeznička pruga|željezničkih pruga]] na istočnoj [[Apenini|apeninskoj]] obali, tu se spajaju linije iz [[Milano|Milana]], [[Bologna|Bologne]] sa onima prema [[Brindisi]]ju i [[Foggia|Foggi]], kao i onom prema [[Rim]]u. <ref name=brit/> |
|||
| ⚫ | |||
== Galerija == |
== Galerija == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
Datoteka:Crkva Chiesa del Santissimo Sacramento u Anconi.jpg |
|||
Datoteka:Rimokatolička crkva Chiesa di San Domenico (Ancona) 2017.jpg |
|||
Datoteka:Chiesa di Santa Maria della Piazza.jpg |
|||
Datoteka:Pogled iz ankonskoga muzeja.jpg |
|||
Datoteka:Muzej u Anconi.jpg |
|||
Datoteka:Ankonska katedrala.jpg |
|||
Datoteka:U Anconi spomenik.jpg |
|||
Datoteka:Ancona u rujnu 2017.jpg |
|||
Datoteka:Upravna zgrada u Anconi.jpg |
|||
Datoteka:U Anconi u Italiji.jpg |
|||
Datoteka:Zgrada u Anconi.jpg |
|||
Datoteka:Na ulazu u Anconu.jpg |
|||
Datoteka:U talijanskome gradu Anconi 13. rujna 2017.jpg |
|||
Datoteka:Ancona 2017.jpg |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
| ⚫ | |||
== Izvori == |
== Izvori == |
||
{{izvori}} |
{{izvori}} |
||
== Vanjske veze == |
== Vanjske veze == |
||
{{Commonscat|Ancona}} |
{{Commonscat|Ancona}} |
||
| Red 174: | Red 170: | ||
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/23405/Ancona ''Ancona'' na portalu Encyclopædia Britannica] {{en icon}} |
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/23405/Ancona ''Ancona'' na portalu Encyclopædia Britannica] {{en icon}} |
||
{{Normativna kontrola}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Kategorija:Wikiprojekat geografija/Naselja u Italiji]] |
[[Kategorija:Wikiprojekat geografija/Naselja u Italiji]] |
||
| ⚫ | |||
Verzija na datum 3 mart 2020 u 09:22
Ancona
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 43°37′N 13°31′E / 43.617°N 13.517°E | |
| Država |  Italija
|
| Regija | Marche |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Valeria Mancinelli |
| Površina | |
| - Ukupna | 123 km² |
| Visina | 16 |
| Stanovništvo (2011.) | |
| - Grad | 100 497 |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 60100, od 60121 do 60129, 60131 |
| Pozivni broj | 071 |
| Službene stranice www.ancona | |
| Karta | |
  Ancona | |
Ancona [aŋˈkoːna] (arhaično srpskohrvatski Jakin), glavni grad talijanske regije Marche. Grad ima 100.497 stanovnika,[1] ali sa širom okolicom provincije broji 473.865 stanovnika.[1] Ancona je poznata kao jedna od važnijih talijanskih luka na Jadranu, centralna baza talijanske mornarice za Jadransko more i sjedište nadbiskupije.[2]
Geografija
Ancona leži na obali Jadranskog mora, udaljena 200 km jugoistočno od Bologne i 210 km od Rima, duž padina najudaljenijeg ogranka rta koji se spušta sa Monte Conero.[2]
Historija
Grad su osnovali grčki kolonisti iz Sirakuze oko 390. pne.[2] U 2. vijeku pne. zauzeli su je Rimljani, pod čijom je upravom procvjetala kao lučki grad. Anconu je posebno simpatizirao rimski car Trajan koji joj je bitno povećao luku.[2]
Nakon propasti Rima Anconu su napadali Goti, Langobardi i Saraceni. Grad je uspješno odbio te napade, ali je osiromašio i bitno se smanjio. Oporavio se za ranog srednjeg vijeka, kao jedan od pet gradova Pentapolisa pod upravom Ravenskog egzarhata. Jedno vrijeme je bila prijestolnica karolinške marke, a s vremenom i polunezavisna republika pod papinskom kontrolom.[2]
Papinska Država stekla je potpunu vlast nad Anconom 1532. i odtad kontinuirano vladala (uz izuzetak francuske vladavine za Napoleonskih ratova 1797–1816) sve do 1860. kada je grad postao dio Kraljevine Italije. Za vrijeme Prvog svjetskog rata grad je bombardirala Austro-ugarska ratna mornarica (1915). Ancona je još više stradala za Drugog svjetskog rata kada je pretrpila višestruka bombardiranja od strane savezničke avijacije (1943–1944).[2]
Znamenitosti
Poznate znamenitosti Ancone, obnovljene nakon rata, su Trajanov mramorni slavoluk iz 115. godine, crkva Santa Maria della Piazza građena od 11. do 12. vijeka, sa fasadom iz 1210. i ostacima mozaika iz 5. do 7. vijeka, te katedrala San Ciriaco (12. – 13. vijek), za koju se pretpostavlja da je izgrađena na mjestu rimskog hrama božice Venere, iznad kojeg je isprva podignuta ranokršćanska bazilike (5. – 6. vijek).[2] Ancona ima puno finih gotičkih građevina, Nacionalni muzej Marcha s vrijednom arheološkom kolekcijom i Umjetničku galeriju. Grad je pretrpio dosta oštećenja za potresa 1970. godine.[2]
Privreda
Od industrije Ancona ima brodogradilište, tvornice mašina, kemikalija, lijekova, prehrambenih proizvoda, tekstila, namještaja i građevinskog materijala.[2] Za antičkih vremena luka Ancone bila je zaštićena samo rtom u obliku lakta, zbog čega je grad i dobio ime Ancona jer je lakat na grčkom angkon.[2] Moderne lučke instalacije izgrađene su nakon Drugog svjetskog rata, kada je izgrađena velika rafinerija nafte. Iako je danas važnost Ancone kao luke bitno manja, ipak je i danas prilično prometna, osobito ljeti kad se intezivira promet trajektima prema lukama u Hrvatskoj. Ancona je raskrsnica željezničkih pruga na istočnoj apeninskoj obali i tu se spajaju linije iz Milana, Bologne sa onima prema Brindisiju i Foggi, kao i onom prema Rimu.[2]
_2017.jpg)
