1956 – razlika između verzija

**1956. po kalendarima**
Gregorijanski	1956. (MCMLVI)
Ab urbe condita	2709.
Islamski	1375–1376.
Iranski	1334–1335.
Hebrejski	5716–5717.
Bizantski	7464–7465.
Koptski	1672–1673.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	2011–2012.
• Shaka Samvat	1878–1879.
• Kali Yuga	5057–5058.
	Kineski
• Kontinualno	4592–4593.
• 60 godina	Yang Vatra Majmun; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11956.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Interaktivna pretraga historije

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na datum 16 februar 2020 u 21:43

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | >
<< | < | 1952. | 1953. | 1954. | 1955. | 1956. | 1957. | 1958. | 1959. | 1960. | > | >>

Godina 1956. (MCMLVI) bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju, po gregorijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).

Događaji

Januar/Siječanj

decembar 1955 - januar 1956 - Titovo putovanje u Etiopiju i Egipat.
januar - FNRJ preuzima mesto nestalnog člana Saveta bezbednosti UN.
1. 1. - Sudan se osamostalio od anglo-egipatske uprave.
3. 1. - Sporazum u Moskvi o gradnji eksperimentalnog nuklearnog reaktora u Jugoslaviji^[1].
8. 1. - Petorica američkih misionara ubijena od plemenskih ratnika u Ekvadoru.
12. 1. - Sporazum SSSR-FNRJ u Beogradu o sovjetskom kreditu za gradnju dve fabrike gnojiva i jedne hidroelektrane.^[2]. Nakon pogoršanja odnosa, Azotara Pančevo će biti napravljena uz američku pomoć.^[3]
26. 1. - Sovjeti vratili Finskoj upravu nad poluostrvom Porkkala u Finskom zalivu.
26. 1. - 5. 2. - Zimska Olimpijada 1956 u italijanskoj Cortini d'Ampezzo.
27. 1. - Elvis Presley izdaje singl Heartbreak Hotel, koji ubrzo postaje broj jedan.

Februar/Veljača

11. 2. - Špijuni Guy Burgess i Donald Maclean održali konferenciju za štampu u Moskvi, pet godina nakon bekstva iz Velike Britanije.
12. 2. - Snežna lavina zatrpala gradilište hidroelektrane "Mavrovo", okolna sela i karaulu Žužnja na albanskoj granici, ima mrtvih.
14 - 25. 2. - Dvadeseti kongres KPSS, istaknut princip miroljubive koegzistencije.
17. 2. - FNRJ i NR Kina potpisali sporazume o trgovini, plaćanjima i naučno-tehničkoj saradnji.
25. 2. - Hruščovljev Tajni govor ("O kultu ličnosti i njegovim posledicama") na XX kongresu KPSS oštro kritikuje Staljinovu vladavinu.

Mart/Ožujak

1. 3. - Jordanski kralj Hussein smenio pod pritiskom nereda, podstaknutih iz Kaira, Britanca Glubb-pašu sa čela jordanske vojske, kao i ostale britanske oficire.
2. 3. - Maroko nezavisan od francuskog protektorata (još kratko ostaju Španci).
9. 3. - Kiparski arhiepiskop Makarios uhapšen od Britanaca i deportovan na Sejšele.
9. 3. - Sovjetska vojska ugušila demonstracije u Tbilisiju, Gruzijska SSR, izbile usled napada na Staljina.
12. 3. - Umro Boleslav Bjerut, staljinistički partijski lider u Poljskoj.
13. 3. - Šesti plenum CK SKJ u Beogradu.
20. 3. - Tunis nezavisan od francuskog protektorata.
21. 3. - 28. dodjela Oscara: najbolji film je Marty, ukupno 4 nagrade iz 8 nominacija.
23. 3. - Dominion Pakistan postaje Islamska Republika Pakistan, prva na svetu (administrativno je podeljen na Zapadni i Istočni, od 1971. Bangladeš).

April/Travanj

7. 4. - Maroko nezavisan i od španskog protektorata.
11. 4. - Habib Bourguiba postaje premijer Tunisa (predsednik od sledeće godine do 1987).
11. 4. - Kongres SAD odobrio Zakon o akumuliranju reke Kolorado (Colorado River Storage Project) - sledi gradnja velikih brana na gornjem slivu reke Kolorado radi hidroelektrične energije, zaštite od poplava i akumulacije vode, uz značajne ekološke posledice.
15. 4. - U Novom Sadu počelo prvo Sterijino pozorje.
april - Partijska konferencija u Albaniji: izrečeno je dosta kritika na stanje u partiji, ali Enver Hoxha je većinu kritičara izbacio iz partije, uhapsio ili pogubio (npr. Liri Gegu i njenog muža Dali Ndreua.
16. 4. - Sovjetska štampa objavila da je ukinut Kominform (na Titovo traženje)^[1].
19. 4. - Crkveno venčanje glumice Grace Kelly i Raniera III, kneza Monaka.
21. 4. - Operacija Gold: Sovjeti razotkrili tunel kojim su SAD i Britanija 11 meseci prisluškivali komunikacione veze u istočnom Berlinu (zapravo su znali za njega od početka).
26. 4. - Prvo putovanje prvog komercijalno uspešnog kontejnerskog broda SS Ideal X, sa 58 kontejnera od Newarka do Houstona - kontejnerizacija u narednim decenijama znatno obara cenu prevoza, menja obrasce proizvodnje i pomaže globalizaciju.
27. 4. - Rocky Marciano se povlači, bez ijednog izgubljenog i remisiranog profesionalnog meča.

Maj/Svibanj

7-12. 5. - Titova poseta Francuskoj.
13. 5. - Naserov Egipat priznao NR Kinu.
15. 5. - Započelo emitiranje Televizije Zagreb, prve televizijske stanice u bivšoj Jugoslaviji (u početku se prenosi inostrani program).
22. 5. - Savezno izvršno vijeće dalo svečanu izjavu (zakletvu)^[4]: Veljko Zeković, Otmar Kreačić, Voja Nikolić, Ljubo Babić, Andrija Pejović, Hasan Brkić, Dobrivoje Vidić, Pavle Pekić, Zoran Polič, Srđan Prica, Herbert Kraus, Nikola Srzentić, Neda Božinović, Marijan Brecelj, Antun Vratuša, France Popit, Ivica Gretić, Kiro Gligorov, Dragoslav Mutapović, Marijan Cvetković, Jože Vilfan, Radovan Papić, Avdo Humo, Sergej Krajger, Jovan Marinović, Leon Geršković.
24. 5. - Prvi put održano natjecanje za Pjesmu Eurovizije.
30. 5. - Jugoslovenska državno-partijska delegacija na čelu sa Titom doputovala u SSSR. Potvrđena Beogradska deklaracija iz 1955 i izdata Moskovska - saradnja partija na osnovu ravnopravnosti.
maj - jun - U Beogradu, Zagrebu i Ljubljani gostuje Moskovski hudožestveni Akademski teatar s predstavom "Tri sestre".

Jun/Juni/Lipanj

1. 6. - Vjačeslav Molotov smenjen s položaja ministra inostranih dela SSSR.
1-23. 6. - Titova poseta SSSR-u na čelu delegacije, u povratku i Rumunije.
5. 6. - Elvis izveo Hound Dog na nacionalnoj televiziji, sa "skandaloznim" pokretima kukova.
13. 6. - Poslednje britanske trupe napustile Egipat.
21. 6. - Moskovska deklaracija o odnosima SKJ i KPSS - priznato pravo na različite puteve u socijalizam.
23. 6. - Referendum u Egiptu potvrđuje sa zvaničnih 99,9% novi ustav i Nassera kao predsednika republike (do smrti 1970, takođe je i premijer 1954-62. i 1967-70.).
26. 6. - Bukureštanska deklaracija ili Sporazum Tito–Stoica o jugoslovensko-rumunskim odnosima.^[5]
27. 6. - Međunarodna komisija odlučila da se jedinica magnetske indukcije nazove Tesla (T).
28. 6. - Senat SAD će ubuduće tražiti od predsednika da opravda svaku dalju pomoć Jugoslaviji^[1].
28-30. 6. - Pobuna radnika u Poznanju zbog lošeg životnog standarda, ugušena uz mnogo mrtvih.
29. 6. - Predsednik SAD Ajzenhauer potpisao Zakon o federalnoj pomoći auto-putevima, kojim je odobreno 25 milijardi dolara za gradnju 66.000 km Sistema međudržavnih puteva (Interstate Highway System).
30. 6. - Sudar dva putnička aviona iznad Velikog kanjona uz gubitak 128 života - dovešće do velikih promena u kontroli letenja u SAD.

Jul/Juli/Srpanj

4. 7. - Špijunski avion Lockheed U-2 prvi put leteo iznad SSSR - ubrzo zaključeno da nema "bombarderskog jaza" između SAD i SSSR.
7. 7. - 6. 8. - U Beogradu održana izložba "Savremena umetnost u SAD", putujuća izložba u organizaciji Muzeja moderne umetnosti u Njujorku (MoMA)^[6].
8. 7. - Povodom proslave stogodišnjice Nikole Tesle, prvi javni bežični TV prenos u Beogradu.
10. 7. - Tito primio poklon od SSSR - avion Iljušin Il-14^[7]. Sovjetski CK je u ovo vreme, nakon Poznanjske pobune, upozoravao druge partije protiv Tita i njegovog zasebnog puta.^[8]
11. 7. - Generalni sekretar OUN Dag Hammarskjöld posetio Jugoslaviju.
12-17. 7. - "Prizrenski proces" - tajno suđenje devetorici Šiptara u Prizrenu za vezu sa Sigurimijem (navodno povezani sa visokim albanskim rukovodiocima u FNRJ, među kojima i Fadiljom Hodžom, što je, opet navodno, zataškano).
14 - 25. 7. - 3. Filmski festival u Puli, Velika zlatna arena za najbolji film nije dodijeljena, Branko Bauer dobio zlatnu medalju za režiju "Ne okreći se, sine"^[9].
16. 7. - Karelo-Finska Sovjetska Socijalistička Republika vraćena u status autonomne SSR u sastavu RSFSR.
18 - 19. 7. - Josip Broz Tito, Džavaharlal Nehru i Gamal Abdel Naser, lideri Jugoslavije, Indije i Egipta^[10], potpisali Brionsku deklaraciju - potvrđeni principi Bandunške konferencije, osuđena blokovska podela sveta (korak ka Pokretu nesvrstanih).
19. 7. - Amerikanci i Britanci iznenada povukli ponudu za finansiranje Asuanske brane.
25. 7. - Sudar italijanskog putničkog broda SS Andrea Doria i švedskog SS Stockholm u magli pri obali SAD, poginulih 51.
26. 7. - Naser nacionalizovao Suecki kanal kako bi finansirao gradnju Asuanske brane - Britanija i Francuska smatraju ovo neprijateljskim činom, ali Naser postaje heroj arapskog sveta. Kanal zatvoren za izraelske brodove.
30. 7. - In God We Trust postaje nacionalna krilatica SAD.

Avgust/August/Kolovoz

1. 8. - U Moskvi potpisan trostrani sporazum SSSR-FNRJ-DDR: 175 miliona dolara za gradnju aluminijumskog kombinata u Crnoj Gori (stopirano 1958).^[2]
17. 8. - U Zapadnoj Nemačkoj zabranjena Komunistička partija Nemačke.
25 - 26. 8. - Milion Poljaka hodočasti u manastir Jasna Gora u Čenstohovi.

Septembar/Rujan

3. 9. - U studiju Zagreb izveden prvi domaći TV-program (dnevnik, dokumentarac, zabavni dio)^[11].
7. 9. - Prvi živi prenos TV Zagreb prati gala otvorenje Zagrebačkog velesajma.
9. 9. - Elvis Presley se prvi put pojavio u The Ed Sullivan Show, sa rekordnom gledanošću.
13. 9. - Predstavljen prvi hard disk, IBM 305 RAMAC.
15. 9. - Prvi komercijalni let prvog sovjetskog putničkog mlaznjaka Tupoljev Tu-104.
19. 9. - Sovjetski lider Nikita Hruščov u "privatnoj" poseti Beogradu i Brionima^[1] (izvešteno o "ozbiljnim ideološkim razlikama"). (?)
21. 9. - Diktator Nikaragve Anastasio Somoza García smrtno ranjen u atentatu - umire 29. 9. kada ga nasleđuje sin Luis Somoza Debayle (faktički vlada do smrti 1967).
25. 9. - Između Škotske i Njufaundlenda inauguriran TAT-1, prvi podmorski telefonski kabl.
27. 9. - Tito i Hruščov otišli na Jaltu^[1] (do 4. 10.).

Oktobar/Listopad

8. 10. - U Edina, Minnesota otvoren Southdale Center, prvi zatvoreni, klimatizovani prodajni centar (shopping mall) u SAD, arhitekte Victora Gruena.
14. 10. - Dr. B. R. Ambedkar, lider indijskih dalita ("nedodirljivih") prešao u budizam sa 385.000 sledbenika.
19. 10. - "Poljski oktobar": Rehabilitovani Vladislav Gomulka postao prvi sekretar vladajuće Partije u Poljskoj.
20. 10. - TE Kolubara priključena na mrežu (prva sinhronizacija).

23. 10. - Izbila Mađarska revolucija protiv komunističkog režima, ulične borbe u Budimpešti.
24. 10. - Suecka kriza: Velika Britanija, Francuska i Izrael sklopili Protokol iz Sevra, vojno-politički plan protiv Naserovog Egipta.
27. 10. - Potpisan ugovor prema kojem se Saarland od Nove godine vraća (Zapadnoj) Nemačkoj.
28. 10. - Primirje u Mađarskoj, Sovjeti se povlače iz Budimpešte.
29. 10. - Suecka kriza: Izraelski napad na Sinaj ("Operacija Kadeš"), egipatske snage potisnute do kanala.
29. 10. - Tangerska internacionalna zona zvanično vraćena Maroku (finansijska reintegracija i povlačenje stranih trupa traju do 1960).
30. 10. - Ubijeno 20-tak pripadnika tajne policije u u okršaju u Budimpešti, smrtno ranjen šef partijskog komiteta.
31. 10. - Operation Musketeer: Britanci i Francuzi bombarduju Egipat, ovi potapaju sve brodove u kanalu.

Novembar/Studeni

1. 11. - Na predlog Jugoslavije sazvano vanredno zasedanje Generalne skupštine UN (primena formule "Ujedinjeni za mir", kojim se predmeti mogu preneti iz Saveta bezbednosti u skupštinu)^[12]^[13].
1. 11. - Zakon o reorganizaciji država, u Indiji - promenjena imena i granice nekih država, nove su Kerala i Karnataka.
2. 11. - Tajni sastanak Tita i Hruščova na Brionima - Tito se slaže da se u Mađarskoj mora intervenisati, ako je došlo do kontrarevolucije^[14].
3. 11. - U Zagrebu otvoren prvi Jugoslovenski sajam knjiga. Od sledeće godine Međunarodni sajam, u Beogradu.
4. 11. - Počela druga sovjetska intervencija u Mađarskoj.
6. 11. - Britanci proglasili separatno primirje u Egiptu.
6. 11. - Dwight D. Eisenhower reizabran za predsednika SAD, opet pobedio Adlaia Stevensona.
7. 11. - Generalna skupština Ujedinjenih nacija izglasala rezoluciju kojom je naloženo Velikoj Britaniji, Francuskoj i Izraelu da povuku trupe iz Egipta; ustanovljen UNEF, snage UN za čuvanje mira, čiji će deo davati i Jugoslavija (oko 10%^[13]).
9. 11. - Jean-Paul Sartre, francuski filozof i književnik, odrekao se komunizma nakon upada Sovjeta u Mađarsku.
10. 11. - Ugušen poslednji otpor u Mađarskoj.
11. 11. - Titov govor u Puli: druga sovjetska intervencija je bila greška; mada smo joj protivni, bila je potrebna ako se njome spašavao socijalizam u Mađarskoj^[15], tj. ako bi se sprečio "građanski rat" i povratak "hortijevaca" na vlast (ipak hladni odnosi sa Moskvom pola godine).
12. 11. - Osnovano beogradsko pozorište Atelje 212, prvih godina igra u adaptiranoj sali stare "Borbe".
13. 11. - Vrhovni sud SAD podržao presudu federalnog okružnog suda iz juna, po kojoj je segregacija u autobusima u Alabami neustavna - kraj Bojkota autobusa u Montgomeriju.
19. 11. - Uhapšen Milovan Đilas.
22. 11. - Imre Nagy uhapšen po izlasku iz jugoslovenske ambasade, uprkos garancijama, i odveden u Rumuniju - Jugoslavija protestuje.
22. 11. - 8. 12. - Olimpijske igre 1956 u Melburnu, Australija. Jugoslavija osvojila tri srebrne medalje: Franjo Mihalić u maratonu, kao i fudbaleri i vaterpolisti. Fudbaleri izgubili od SSSR, utakmica prekidana dva puta zbog tuče^[1].
25. 11. - Novinar "Borbe" pri UN Jaša Levi napustio list i SKJ nakon Đilasovog hapšenja (zatražiće azil u SAD)^[16]^[17].
28. 11. - Premijera filma "I Bog stvori ženu" (Et Dieu… créa la femme) u Francuskoj, koji će proslaviti Brigitte Bardot.

Decembar/Prosinac

2. 12. - Fidel Castro, Če Gevara i još 80 kubanskih revolucionara, se iskrcali sa jahte "Granma" na Kubu i počeli borbu koja je okončana rušenjem diktatorskog Batistinog režima 1959.
4 - 8. 12. - Grčki premijer Konstantinos Karamanlis u poseti Jugoslaviji, srdačni odnosi.
6. 12. - "Krv u vodi" - polufinale olimpijskog turnira u vaterpolu, Mađarska - Sovjetski Savez 4:0 (Mađari će pobediti i Jugoslaviju u finalu).
12. 12. - Milovan Đilas osuđen na tri godine strogog zatvora (u januaru '55. bio osuđen uslovno), zbog kritike jugoslovenske neutralnosti/podrške prema sovjetskoj intervenciji u Mađarskoj.
13. 12. - Britanski Togoland (trust UN pod britanskom upravom) priključen britanskoj koloniji Zlatna Obala (sledeće godine nezavisna Gana).
17. 12. - Premijera "Čekajući Godoa" u Ateljeu 212, glume Rade Marković i Mića Tomić.
29. 12. - Kineski Ženmin žibao žestoko napada Tita - NR Kina neočekivano staje na stranu SSSR i Albanije u napadima na rukovodstvo FNRJ.^[18]

Kroz godinu

Na mestu bivšeg Mosta kralja Aleksandra u Beogradu podignut Most bratstva i jedinstva, poznatiji kao Brankov most, s glavnim rasponom od 261 m, rekord za svoju vrstu (proširen 1974-78).
1955-56 - Akcija sakupljanja oružja na Kosovu i Metohiji (stavljeno na teret Rankoviću 1966).
Početkom godine počela pandemija "azijskog gripa" (H2N2), do 1958 odnela između 1 i 4 miliona žrtava.
Tri najjača agregata HE na Krki [1], od po 6,4 MW; dva parnoturbinska agregata u KTE Jertovec (Konjščina) od po 10,5 MW.
Jugoslaviju posetili generalni sekretar UN Dag Hammarskjöld i ambasador UNICEF Danny Kaye.
U Jugoslaviji gostovala Pekinška opera^[19].

1956. u temama

Rukovodstvo FNRJ:
- Predsednik Republike i Predsednik Saveznog izvršnog veća: Josip Broz Tito
- Predsednik Savezne skupštine: Moša Pijade

Neki domaći filmovi: "Ne okreći se, sine", "Veliki i mali", Cipelice na asfaltu" (→ Kategorija:Filmovi 1956.).

Nove države (Sudan je menjao zastavu, u manjoj meri i Tunis):

Sudan