La Fenice – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Kolega2357 (razgovor | doprinos)
20.730.146 izmena
m robot kozmetičke promjene
Nema sažetka izmjene
Red 1: Red 1:
{{Infookvir građevina
{{Infookvir građevina
| ime = Teatro La Fenice
| ime = Teatro La Fenice
| izvorno ime =
| izvorno ime =
| slika = Interior of La Fenice in 1837. Original at Museo Correr.jpg
| slika = Interior of La Fenice in 1837. Original at Museo Correr.jpg
| opis slike = Pogled na unutrašnjost kazališta, slika iz 1837.
| opis slike = Pogled na unutrašnjost kazališta, slika iz 1837.
| mjesto = [[Venecija]]
| mjesto = [[Venecija]]
| država = {{flag|Italija}}
| država = {{flag|Italija}}
| vrijeme gradnje = [[1790]]. - [[1792]].
| vrijeme gradnje = [[1790]]. – [[1792]].
| otvorenje = [[16. 5.|16. maj]] [[1792]].
| otvorenje = [[16. maja]] [[1792]].
| obnova = [[1836]]. i [[2003]].
| obnova = [[1836]]. i [[2003]].
| rušenje =
| rušenje =
| naručitelj =
| naručitelj =
| vlasnik =
| vlasnik =
| korisnik =
| korisnik =
| tip građevine = [[teatar]]
| tip građevine = [[teatar]]
| arhitektonski stil =
| arhitektonski stil =
| arhitekt = Giannantonio Selva
| arhitekt = Giannantonio Selva
| suradnici =
| suradnici =
| graditelj =
| graditelj =
| podizvođači =
| podizvođači =
| kvadratura =
| kvadratura =
| visina =
| visina =
| promjer =
| promjer =
| broj katova =
| broj katova =
| širina-stupnjevi =45
| širina-stupnjevi = 45.4337
| širina-minute =26
| širina-minute =
| širina-oznaka =N
| širina-oznaka = N
| dužina-stupnjevi =12
| dužina-stupnjevi = 12.3339
| dužina-minute =19
| dužina-minute =
| dužina-oznaka =E
| dužina-oznaka = E
| lokacijska karta =
| lokacijska karta = Venecija
| web =[http://www.teatrolafenice.it www.teatrolafenice]
| web = [http://www.teatrolafenice.it www.teatrolafenice]
}}
}}
'''''La Fenice''''' punim imenom '''Gran Teatro La Fenice''' (nazvan je po legendarnoj mitološkoj ptici [[Feniks]]) je [[Venecija|venecijanska]] [[opera|operna]] kuća u [[sestiere|sestieru]] [[San Marco (sestiere)|San Marco]] u [[Italija|Italiji]]. ''La Fenice'' je jedan od najpoznatijih teatara u [[Evropa|Evropi]], mjesto gdje su održane brojne praizvedbe poznatih opera, i zgrada koja je dva puta gorila.
'''''La Fenice''''' je [[venecija]]nska [[operna kuća]] u [[sestiere|sestieru]] [[San Marco (sestiere)|San Marco]] u [[Italija|Italiji]]. Puno ime teatra je '''Gran Teatro La Fenice''', a nazvan je po mitološkoj ptici [[feniks]]. La Fenice je jedan od najpoznatijih teatara u [[Evropa|Evropi]] i mjesto gdje su održane brojne praizvedbe poznatih opera. Zgrada je dvaput stradala u požaru.


== Historija ==
== Historija ==

=== Prvi La Fenice ===
=== Prvi La Fenice ===
[[Datoteka:Teatro-la-fenice-sala.jpg|thumb|right|270px|Pogled na obnovljenu unutrašnjost iz 2005.]]
[[Datoteka:Teatro-la-fenice-sala.jpg|thumb|right|270px|Pogled na obnovljenu unutrašnjost iz 2005.]]
⚫
Kada je [[1774]]. izgorila zgrada San Benedetto, dotad glavna operna kuća grada na [[Venecijanska laguna|laguni]], netom prije obnove izbio je spor između vlasnika zgrade (porodice Venier) i društva koje je upravljalo operom. Nakon što je sud riješio spor u korist porodice Venier, društvo je odlučilo da izgradi potpuno novi objekt na trgu Campo San Fantin, u duhu [[Neoklasicizam|neoklasicizma]].


⚫
Gradnja nove zgrade započela u junu [[1790]]. i trajala je do maja [[1792]]. godine, a nova zgrada nazvana je simbolički ''La Fenice'' zato da se naglasi opstanak društva koje se uspjelo održati i nakon požara odnosno gubitka četvrtine svog vlasništva. La Fenice je svečano otvoren [[16. maja]] [[1792]]. operom ''Igre iz Agrigenta'' od [[Giovanni Paisiello|Giovannija Paisiella]], po [[Libreto|libretu]] Alessandra Pepolija.
⚫
Kad je [[1774]]., izgorila zgrada dotadašnje opere ''San Benedetto'', koja je dotad bila glavna operna kuća grada na [[Venecijanska laguna|laguni]], izbio je spor između vlasnika zgrade - porodice ''Venier'' i društva koje je upravljalo operom - netom prije obnove zgrade. Kad je sud riješio spor u korist porodice Venier, društvo je odlučilo da izgradi potpuno novi objekt na ''Campo San Fantin'' u duhu [[Klasicizam|klasicizma]].


⚫
Već početkom [[19. vijek]]a La Fenice je imao veliku [[Evropa|evropsku]] reputaciju. U njemu je [[Gioachino Rossini|Rossini]] postavio svoje dvije velike opere, kao i [[Vincenzo Bellini|Bellini]]. [[Gaetano Donizetti|Donizetti]] se poslije trijumfa u [[Milano|Milanu]] i [[Napulj]]u vratio [[1836]]. u La Fenice, nakon odsutnosti od sedamnaest godina.
⚫
Gradnja nove zgrade započela u junu [[1790]]. i trajala je do maja [[1792]]., nova zgrada nazvana je simbolički ''La Fenice'', zato da se naglasi opstanak društva, koje se uspjelo održati i nakon požara i gubitka četvrtine svog vlasništva. ''La Fenice'' je svečano otvoren [[16. 5.|16. maja]] [[1792]]. operom [[Giovanni Paisiello|Giovannija Paisiella]] ''Igre iz Agrigenta'' po [[Libreto|libretu]] Alessandra Pepolija.


⚫
Već početkom [[19. vijek]]a, ''La Fenice'' je imao veliku [[Evropa|evropsku]] reputaciju, u njemu je [[Gioachino Rossini|Rossini]] postavio svoje dvije velike opere, kao i [[Vincenzo Bellini|Bellini]]. [[Gaetano Donizetti|Donizetti]] se nakon trijumfa u [[Milano|Milanu]] i [[Napulj]]u, vratio u ''La Fenice'' [[1836]]., nakon odsutnosti od sedamnaest godina.
=== Drugi La Fenice ===
=== Drugi La Fenice ===
La Fenice izgorio je novembru [[1836]]., ali je brzo obnovljen po projektu braće braće ''Tommasa'' i ''Giovannija Battiste Meduna''. Ponovno je otvorio vrata publici [[26. 12.|26. decembra]] [[1837]]. izvedbom opere ''Rosamunda u Ravenni'' Giuseppe Lilla.<ref>[http://www.teatrolafenice.it/static/storia_teatro_1837_I.php Storia del teatro, Dopo l'incendio 1837., sa portala La Fenice (pristupljeno 14. 05. 2011.]</ref>
La Fenice izgorio je novembru [[1836]]. godine, ali je brzo obnovljen po projektu braće braće Tommasa i Giovannija Battiste Meduna. Ponovno je otvorio vrata publici [[26. decembra]] [[1837]]. izvedbom opere ''Rosamunda u Ravenni'' Giuseppea Lilla.<ref>[http://www.teatrolafenice.it/static/storia_teatro_1837_I.php Storia del teatro, Dopo l'incendio 1837., sa portala La Fenice (pristupljeno 14. 5. 2011.]</ref>


Suradnja između [[Giuseppe Verdi]]ja i teatra ''La Fenice'' počela je [[1844]]., izvedbom njegove opere ''[[Ernani (opera)|Ernani]]'', tokom sljedećih trinaest godina, Verdi je u tom teatru imao praizvedbe svojih opera ''[[Atila (opera)|Atila]]'', ''[[Rigoletto]]'', ''[[Travijata (opera)|Travijata]]'' i ''[[Simone Bokanegra (opera)|Simone Bokanegra]]''.
Suradnja između [[Giuseppe Verdi|Giuseppea Verdija]] i teatra La Fenice počela je [[1844]]. izvedbom njegove opere ''[[Ernani (opera)|Ernani]]'' i tokom sljedećih trinaest godina Verdi je u tom teatru imao praizvedbe svojih opera ''[[Atila (opera)|Atila]]'', ''[[Rigoletto]]'', ''[[Travijata (opera)|Travijata]]'' i ''[[Simone Bokanegra (opera)|Simone Bokanegra]]''.


Za vrijeme [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] - ''La Fenice'' nije radio, ali je odmah nakon rata ponovno postao pozornica koja je poput magneta privlačila mnoge velike svjetske pjevače i [[dirigent]]e. [[Venecijanski bijenale]] je [[1930]]. pokrenuo ''Prvi međunarodni festival suvremene muzike'', nakon tog su kompozitori poput [[Igor Fjodorovič Stravinski|Stravinskog]] i [[Benjamin Britten|Brittena]] pisati svoja djela specijalno za La Fenice.
Za vrijeme [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] La Fenice nije radio, ali je odmah nakon rata ponovno postao pozornica koja je poput magneta privlačila mnoge velike svjetske pjevače i [[dirigent]]e. [[Venecijanski bijenale]] je [[1930]]. pokrenuo Prvi međunarodni festival suvremene muzike, nakon čega su kompozitori poput [[Igor Fjodorovič Stravinski|Stravinskog]] i [[Benjamin Britten|Brittena]] pisali svoja djela specijalno za La Fenice.

⚫
La Fenice je po drugi put izgorio do temelja [[29. januara]] [[1996]], a za požar su okrivljeni električari Enrico Carella i njegov bratić Massimiliano Marchetti. Njih je venecijanski sud osudio u martu [[2001]]. zbog izazivanja nesreće.


''La Fenice'' po drugi put je izgorio do temelja [[29. 1.|29. januara]] [[1996]], za požar su okrivljeni
⚫
električari Enrico Carella i njegov bratić Massimiliano Marchetti. Njih je venecijanski sud osudio u martu [[2001]], zbog izazivanja požara.
=== Današnji La Fenice ===
=== Današnji La Fenice ===
Nakon brojnih odgoda, rekonstrukcija zgrade počela je [[2001]]. U 650 dana, tim od dvije stotine
Nakon brojnih odgoda, rekonstrukcija zgrade počela je [[2001]]. godine. U 650 dana, tim od dvije stotine štukatera, drvodjelja i ostalih zanatlija uspio je vratiti stari ambijent teatra po cijeni od oko 90 mil. [[Euro|€]].
štukatera, drvodjelja i ostalih zanatlija uspio je vratiti stari ambijent kazališta po cijeni od oko 90 milijuna [[Euro|€]].


Rekonstrukcija je izvedena po projektu Alda Rossija, koji se za detalje služio fotografijama uvodnih scena iz [[film]]a ''Senso'' [[Luchino Visconti|Luchina Viscontija]] iz [[1954]]., koje su snimljene u teatru. ''La Fenice'' je ponovno otvoren [[14. 12.|14. decembra]] [[2003]] svečanim koncertom na kojem su izvedena djela [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]], [[Richard Wagner|Wagnera]] i [[Igor Fjodorovič Stravinski|Stravinskog]].
Rekonstrukcija je izvedena po projektu Alda Rossija koji se za detalje služio fotografijama uvodnih scena iz [[film]]a ''Senso'' [[Luchino Visconti|Luchina Viscontija]] iz [[1954]]. koje su snimljene u teatru. La Fenice je ponovno otvoren [[14. decembra]] [[2003]]. svečanim koncertom na kojem su izvedena djela [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]], [[Richard Wagner|Wagnera]] i [[Igor Fjodorovič Stravinski|Stravinskog]].


Obnovljeni ''La Fenice'' je u venecijanskoj javnosti primljen različito, jedni su bili oduševljeni a drugi su to proglasili ''kičem, i lažnom imitacijom iz prošlosti''. U obnovljenom ''La Feniceu'' udala se po drugi put [[sjedinjene Američke Države|američka]] filmska glumica [[Salma Hayek]] za [[Francuzi|francuskog]] milijunaša Francoisa-Henri Pinaulta.<ref>[http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1173828/Salma-Hayek-shows-wedding-dress-fit-billionaires-bride-lavish-Venice-wedding-ceremony.html Salma Hayek shows wedding dress]</ref>
Obnovljeni La Fenice je u venecijanskoj javnosti primljen različito, jedni su bili oduševljeni, a drugi su to proglasili kičem, i lažnom imitacijom iz prošlosti. U obnovljenom La Feniceu po drugi put se udala [[sjedinjene Američke Države|američka]] filmska glumica [[Salma Hayek]], za [[Francuzi|francuskog]] milijunaša Francoisa-Henrija Pinaulta.<ref>[http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1173828/Salma-Hayek-shows-wedding-dress-fit-billionaires-bride-lavish-Venice-wedding-ceremony.html Salma Hayek shows wedding dress]</ref>


== Slavne praizvedbe održane u Gran Teatro La Fenice ==
== Slavne praizvedbe ==
* [[1813]]. ''[[Tankred (opera)|Tankred]]'' - [[Gioachino Rossini|Gioacchino Rossini]]
* [[1813]]. ''[[Tankred (opera)|Tankred]]'', [[Gioachino Rossini|Gioacchino Rossini]]
* [[1814]]. ''[[Zigmund (opera)|Zigmund]]'' - Gioacchino Rossini
* [[1814]]. ''[[Zigmund (opera)|Zigmund]]'', Gioacchino Rossini
* [[1823]]. ''[[Semiramida (opera)|Semiramida]]'' - Gioacchino Rossini
* [[1823]]. ''[[Semiramida (opera)|Semiramida]]'', Gioacchino Rossini
* [[1824]]. ''[[Križar u Egiptu (opera)|Križar u Egiptu]]'' - [[Giacomo Meyerbeer]]
* [[1824]]. ''[[Križar u Egiptu (opera)|Križar u Egiptu]]'', [[Giacomo Meyerbeer]]
* [[1830]]. ''[[Montecchi i Capuleti]]'' - [[Vincenzo Bellini]]
* [[1830]]. ''[[Montecchi i Capuleti]]'', [[Vincenzo Bellini]]
* [[1833]]. ''[[Beatrice di Tenda]]'' - Vincenzo Bellini
* [[1833]]. ''[[Beatrice di Tenda]]'', Vincenzo Bellini
* [[1835]]. ''[[Belisario]]'' - [[Gaetano Donizetti]]
* [[1835]]. ''[[Belisario]]'', [[Gaetano Donizetti]]
* [[1838]]. ''Maria di Rohan'' - Gaetano Donizetti
* [[1838]]. ''Maria di Rohan'', Gaetano Donizetti
* [[1843]]. ''[[Ernani (opera)|Ernani]]'' - [[Giuseppe Verdi]]
* [[1843]]. ''[[Ernani (opera)|Ernani]]'', [[Giuseppe Verdi]]
* [[1846]]. ''[[Atila (opera)|Atila]]'' - Giuseppe Verdi
* [[1846]]. ''[[Atila (opera)|Atila]]'', Giuseppe Verdi
* [[1851]]. ''[[Rigoleto (opera)|Rigoleto]]'' - Giuseppe Verdi
* [[1851]]. ''[[Rigoleto (opera)|Rigoleto]]'', Giuseppe Verdi
* [[1853]]. ''[[Travijata (opera)|Travijata]]'' - Giuseppe Verdi
* [[1853]]. ''[[Travijata (opera)|Travijata]]'', Giuseppe Verdi
* [[1857]]. ''[[Simone Bokanegra (opera)|Simone Bokanegra]]'' - Giuseppe Verdi
* [[1857]]. ''[[Simone Bokanegra (opera)|Simone Bokanegra]]'', Giuseppe Verdi
* [[1901]]. ''Maske'' - [[Pietro Mascagni]]
* [[1901]]. ''Maske'', [[Pietro Mascagni]]
* [[1951]]. ''[[Život razvratnika (opera)|Život razvratnika]]'' - [[Igor Fjodorovič Stravinski|Igor Stravinski]]
* [[1951]]. ''[[Život razvratnika (opera)|Život razvratnika]]'', [[Igor Fjodorovič Stravinski|Igor Stravinski]]
* [[1954]]. ''The Turn of the Screw'' - [[Benjamin Britten]]
* [[1954]]. ''The Turn of the Screw'', [[Benjamin Britten]]


== Izvori ==
== Izvori ==
Red 82: Red 82:


== Eksterni linkovi ==
== Eksterni linkovi ==
{{commonscat|La Fenice|La Fenice}}
{{Commonscat|Teatro La Fenice}}
* [http://www.teatrolafenice.it/ ''Službene stranice teatra La Fenice''] {{it icon}}
* [http://www.teatrolafenice.it/ ''Službene stranice teatra La Fenice''] {{it icon}}
* [http://www.ricostruzionefenice.it/ Stranice posvećene rekonstrukciji teatra La Fenice] {{it icon}}
* [http://www.ricostruzionefenice.it/ Stranice posvećene rekonstrukciji teatra La Fenice] {{it icon}}


{{Normativna kontrola}}
⚫
[[Kategorija:Venecija]]

⚫
[[Kategorija:Operske kuće]]
[[Kategorija:Teatri u Italiji]]
[[Kategorija:Građevine u Veneciji]]
[[Kategorija:Kultura u Veneciji]]
[[Kategorija:Arhitektura neoklasicizma]]
[[Kategorija:San Marco (sestiere)]]

Verzija na datum 6 juli 2019 u 13:25

Teatro La Fenice
Pogled na unutrašnjost kazališta, slika iz 1837.
Pogled na unutrašnjost kazališta, slika iz 1837.
Pogled na unutrašnjost kazališta, slika iz 1837.
Mjesto Venecija
Država  Italija
Vrijeme gradnje 1790. – 1792.
Otvorenje 16. maja 1792.
Obnova 1836. i 2003.
Tip građevine teatar
Arhitekti i izvođači radova
Arhitekt Giannantonio Selva
Koordinate: 45°26′01″N 12°20′02″E / 45.4337°N 12.3339°E / 45.4337; 12.3339
Teatro La Fenice na mapi Venecije
Teatro La Fenice
Teatro La Fenice
Web www.teatrolafenice

La Fenice je venecijanska operna kuća u sestieru San Marco u Italiji. Puno ime teatra je Gran Teatro La Fenice, a nazvan je po mitološkoj ptici feniks. La Fenice je jedan od najpoznatijih teatara u Evropi i mjesto gdje su održane brojne praizvedbe poznatih opera. Zgrada je dvaput stradala u požaru.

Historija

Prvi La Fenice

Pogled na obnovljenu unutrašnjost iz 2005.

Kada je 1774. izgorila zgrada San Benedetto, dotad glavna operna kuća grada na laguni, netom prije obnove izbio je spor između vlasnika zgrade (porodice Venier) i društva koje je upravljalo operom. Nakon što je sud riješio spor u korist porodice Venier, društvo je odlučilo da izgradi potpuno novi objekt na trgu Campo San Fantin, u duhu neoklasicizma.

Gradnja nove zgrade započela u junu 1790. i trajala je do maja 1792. godine, a nova zgrada nazvana je simbolički La Fenice zato da se naglasi opstanak društva koje se uspjelo održati i nakon požara odnosno gubitka četvrtine svog vlasništva. La Fenice je svečano otvoren 16. maja 1792. operom Igre iz Agrigenta od Giovannija Paisiella, po libretu Alessandra Pepolija.

Već početkom 19. vijeka La Fenice je imao veliku evropsku reputaciju. U njemu je Rossini postavio svoje dvije velike opere, kao i Bellini. Donizetti se poslije trijumfa u Milanu i Napulju vratio 1836. u La Fenice, nakon odsutnosti od sedamnaest godina.

Drugi La Fenice

La Fenice izgorio je novembru 1836. godine, ali je brzo obnovljen po projektu braće braće Tommasa i Giovannija Battiste Meduna. Ponovno je otvorio vrata publici 26. decembra 1837. izvedbom opere Rosamunda u Ravenni Giuseppea Lilla.[1]

Suradnja između Giuseppea Verdija i teatra La Fenice počela je 1844. izvedbom njegove opere Ernani i tokom sljedećih trinaest godina Verdi je u tom teatru imao praizvedbe svojih opera Atila, Rigoletto, Travijata i Simone Bokanegra.

Za vrijeme Prvog svjetskog rata La Fenice nije radio, ali je odmah nakon rata ponovno postao pozornica koja je poput magneta privlačila mnoge velike svjetske pjevače i dirigente. Venecijanski bijenale je 1930. pokrenuo Prvi međunarodni festival suvremene muzike, nakon čega su kompozitori poput Stravinskog i Brittena pisali svoja djela specijalno za La Fenice.

La Fenice je po drugi put izgorio do temelja 29. januara 1996, a za požar su okrivljeni električari Enrico Carella i njegov bratić Massimiliano Marchetti. Njih je venecijanski sud osudio u martu 2001. zbog izazivanja nesreće.

Današnji La Fenice

Nakon brojnih odgoda, rekonstrukcija zgrade počela je 2001. godine. U 650 dana, tim od dvije stotine štukatera, drvodjelja i ostalih zanatlija uspio je vratiti stari ambijent teatra po cijeni od oko 90 mil. €.

Rekonstrukcija je izvedena po projektu Alda Rossija koji se za detalje služio fotografijama uvodnih scena iz filma Senso Luchina Viscontija iz 1954. koje su snimljene u teatru. La Fenice je ponovno otvoren 14. decembra 2003. svečanim koncertom na kojem su izvedena djela Beethovena, Wagnera i Stravinskog.

Obnovljeni La Fenice je u venecijanskoj javnosti primljen različito, jedni su bili oduševljeni, a drugi su to proglasili kičem, i lažnom imitacijom iz prošlosti. U obnovljenom La Feniceu po drugi put se udala američka filmska glumica Salma Hayek, za francuskog milijunaša Francoisa-Henrija Pinaulta.[2]

Slavne praizvedbe

Izvori

  1. ↑ Storia del teatro, Dopo l'incendio 1837., sa portala La Fenice (pristupljeno 14. 5. 2011.
  2. ↑ Salma Hayek shows wedding dress

Eksterni linkovi

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=La_Fenice&oldid=40900543