Misao – razlika između verzija

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

U redovima

Verzija na datum 2 novembar 2018 u 13:50

Misli i mišljenje su psihološke funkcije koja nam omogućuju da putem misaonih operacija određujemo svojstva pojava i otkrivamo odnose među njima.^[1]

Mišljenje (ili tok mišljenja) je mentalni proces koji se odlikuje rasuđivanjem i zaključivanjem, odnosno shvatanjem uzročno-posledičnih veza između različitih pojmova.^[2] Misao (odnosno sadržaj mišljenja) se redovno očitava u nekom sudu ili tvrdnji.^[1]

U filozofiji se obično pretpostavlja da su ljudi okarakterisani racionalnošću, a najočiglednije ispoljavanje racionalnosti je sposobnost mišljenja.^[3] Zbog složenosti i uslovljenosti emocionalnim i drugim faktorima razlikujemo: konkretno i apstraktno, logično i nelogično, magijsko i arhaično mišljenje.^[2] Nije svako mišljenje jezičko, npr. mišljenje šahiste, kompozitora i slikara.^[3]

Etimologija

U engleskom jeziku reč thought potiče od staroengleske reči þoht, ili geþoht, sa korenom þencan „razmotriti u mislima, razmisliti”.^[4]

Značenje

Reč „misao” može da znači:^[5]^[6]

jedan proizvod razmišljanja ili jedna ideja („Moja prva misao je bila ‘ne.’”)
proizvod mentalne aktivnosti („Matematika je veliko telo misli.”)
čin ili sistem razmišljanja („Bio sam iznuren od previše razmišljanja.”)
sposobnost razmišljanja, razloga, zamišljanja i tako dalje („Sve njene misli bile su zaokuprane njenim radom.”)
razmatranje ili razmišljanje o ideji („Pomisao na smrt me je zastrašivala.”)
sećanje ili kontemplacija („Razmišljao sam o mom detinjstvu.”)
poluformirana ili nesavršena namera („Pomislio sam da idem.”)
anticipacija ili očekivanje („Nije pomislila da ga ponovo vidi.”)
razmatranje, pažnja, briga ili poštovanje. („Nije razmišljao o svom izgledu” i „uradio sam to bez razmišljanja”.)
presuda, mišljenje ili uverenje („Po njegovom mišljenju, iskrenost je najbolja politika.”)
ideje koje su karakteristične za određeno mesto, klasu ili vreme („Grčka misao”)
stanje svesti o nečemu („Zbog toga sam pomislio na moju baku.”)
teži da veruje u nešto, posebno sa nepunom poverenjem („Mislim da će padati kiša, ali nisam siguran.”)

Definicije mogu i ne moraju da zahtevaju da misao:

odvija se u ljudskom mozgu (pogledajte antropomorfizam),
odvija se kao deo živog biološkog sistema (pogledajte Alan Tjuring i Računarske mašine i inteligencija),
odvija se samo na svesnom nivou svesti (pogledajte Nesvesna teorija misli),
zahteva jezik,
je uglavnom ili čak samo konceptualna, apstraktna („formalna”),
uključuju druge koncepte kao što su pravljenje analogija, tumačenje, procenjivanje, zamišljanje, planiranje i pamćenje.

Definicije misli takođe mogu biti izvedene direktno ili indirektno iz teorije misli.

Misaone operacije

Misaone operacije su:

Mišljenje u filozofiji

Misao, koja uključuje i opažajne podatke, ne proizlazi samo iz stvarnosti, nego i na nju deluje. Mišljenje je sled misli upravljenih na pronicanje stvarnosti, a samimi tim i na njeno menjanje.^[7]

Šeling je tvrdio da je misao »nezavisna moć koja za sebe dalje deluje«, i da je »stvorena od duše«.^[7] Fender, logičar fenomenološke orijeritacije, svoju osnovnu koncepciju zasniva na razlikovanju misli (predmet logike) i mišljenja (predmet psihologije).^[7]

Jovan Kronštatski smatra da ljudska misao neograničeno teče zahvaljujući tome što postoji neograničeni misleći duh.

Šablon:Citat3

Fenomenološki pokret u filozofiji je utvrdio radikalnu promenu načina na koji razumemo misli. Martin Hajdegerove fenomenološke analize egzistencione strukture čoveka u knjizi Postojanje i vreme bacaju novo svetlo na pitanje razmišljanja, uznemirujući tradicionalne kognitivne i racionalne interpretacije čoveka koje utiču na način na koji mi razumemo misao. Pojam fundamentalne uloge nekognitivnog razumevanja u omogućavanju tematske svesti bio je predmet diskusije u oblasti veštačke inteligencije (AI) tokom 1970-ih i 1980-ih.^[8]

Fenomenologija, međutim, nije jedini pristup razmišljanju u modernoj zapadnoj filozofiji. Filozofija uma je grana filozofije koja izučava prirodu uma, mentalnih događaja, mentalnih funkcija, mentalnih svojstava, svesti i njihovog odnosa sa fizičkim telom, a posebno mozgom. Problem uma i tela, i.e. odnos uma prema telu, se obično smatra centralnim pitanjem filozofije uma, mada postoje i druga pitanja u vezi sa prirodom uma koja ne obuhvataju njegov odnos prema fizičkom telu.^[9]

Dihotomija uma i tela

Glavni članak: Um-mozak problem

Problem uma i mozga se tiče objašnjavanja odnosa koji postoji između umnih, ili mentalnih procesa, i telesnih stanja ili procesa.^[9] Glavni cilj filozofa koji rade u ovoj oblasti jeste da se utvrdi priroda uma i mentalnih stanja/procesa, i kako - ili čak ako - na umove utiče i može uticati na telo.

Ljudska perceptualna iskustva su zavisna od stimulusa koji dospevaju putem raznih senzornih organa osobe iz spoljašnjeg sveta, i oni uzrokuju promene u mentalnom stanju osobe, i ultimatno izazivaju osećaj, koji može biti prijatan ili neprijatan. Želja osobe za krišom pice, na primer, ima tendenciju da uzrokuje da ta osoba pomakne svoje telo na određeni način i u određenom smeru kako bi dobila ono što želi. Pitanje je onda, kako je moguće da svesna iskustva proističu iz gomile sive materije obdarene ničim drutim osim elektrohemijskih svojstava. Srodan problem je da se objasni kako nečiji propozicioni statovi (e.g. verovanja ili želje) mogu da uzrokuju aktivaciju individualnih neurona i kontrakcije mišića na precizno korektan način. Ovo obuhvata neke od zagonetki sa kojima se suočavaju epistemolozi i filozofi uma još od vremena Rene Dekarta.^[10]

Funkcionalizam vs. utelovljenje

Gore navedeno odražava klasični, funkcionalni opis kako ljudi funkcionišu kao kognitivni, razmišljajući sistemi. Međutim za naizgled nerazrešljiv problem uma i tela se kaže da je prevaziđen, i zaobiđen, putem pristupa utelotvorene spoznaje, koji ima korene u radovima Hajdegera, Pijaža, Vigotskog, Merlo-Pontija i pragmatiste Džon Djuija.^[11]^[12]

Ovaj pristup navodi da je klasični aranžman odvajanja uma i analize njegovih procesa pogrešan: umesto toga, potrebno je posmatrati um, akcije otelotvorenog agenta, i okruženje koje on percipira i predviđa, jer su to međusobno zavisni delovi celine. Stoga, funkcionalna analiza samog uma uvek proizvodi problem uma i tela koji je nerešiv.^[13]

Mišljenje u biologija

Glavni članak: Neuron

Neuron (isto tako poznat kao nervna ćelija) je izvršna ćelija u nervnom sistemu koja obrađuje i transmituje informacije putem elektrohemijske signalizacije. Neuroni su sržne komponente mozga, kičmenjačke kičmene moždine, beskičmenjačke verntralne nervne niti i perifernih nerva. Postoje brojni specijalizovani tipovi neurona: senzorni neuroni odgovaraju na dodir, zvuk, svetlo i brojne druge stimuluse koji utiču na ćelije senzornih organa koje zatim šalju signale do kičmene moždinei mozga. Motorni neuroni primaju signale od mozga i kičmene moždine koji uzrokuju mišićne kontrakcije i utiču na žlezde. Interneuroni povezuju neuronesa drugim neuronima unutar mozga i kičmene moždine. Neuroni odgovoraju na stimuluse, i komuniciraju prisustvo stimulusa do centralno nervnog sistema, koji obrađuje te informacije i šalje odgovore do drugih delova tela za akciju. Neuroni ne prolaze kroz mitozu i obično se ne mogu zameniti nakon što su uništeni, mada je uočeno da astrociti mogu da se preobraze u neurone, pošto su oni ponekad pluripotentni.

Mišljenje u psihologiji

Psihologija proučava mentalni proces mišljenja, kao i poremećaje do kojih dolazi u tom procesu. Postoje poremećaji mišljenja koji su karakteristični za pojedine osobe ali i za vrstu psiholoških poremećaja koju imaju.^[2]

Prisilna misao

U psihologiji, prisilna misao odnosi se na veliku grupu prisilnih fenomena kao što su prisilne radnje, impulsi, nagoni ili predstave. Sadržaj prisilnih misli je u tesnoj vezi sa vrstom fobija pri čemu se kao propratna pojava javlja strah, uznemirenost, sumnjičavost isl.^[2]

Mišljenje u sociologiji

Glavni članak: Socijalna psihologija

Socijalna psihologija je studija načina na koji ljudi i grupe interaguju. Naučnici u ovoj interdisciplinarnoj oblasti obično su psiholozi ili sociolozi, iako svi socijalni psiholozi koriste individue i grupe kao njihove analitičke jedinice.^[14]

Uprkos njihove sličnosti, psihološki i sociološki istraživači imaju tendenciju da se razlikuju u pogledu njihovih ciljeva, pristupa, metoda i terminologije. Oni takođe favorizuju različite naučne časopise i stručna udruženja. Najznačajniji period saradnje između sociologa i psihologa bio je tokom godina neposredno nakon Drugog svetskog rata.^[15] Mada je nastala sve veća izolacija i specijalizacija zadnjih godina, izvesni stepen preklapanja i uticaja preostaje između dve discipline.^[16]

Kolektivna nesvesnoct, ponekad poznata kao kolektivna podsvest, je termin analitičke psihologije, koji je skovao Karl Jung. To je deo nesvestnog uma, zajedničkog za društvo, ljude, ili celokupno čovečanstvo, u međusobno povezanom sistemu koji je proizvod svih zajedničkih iskustava i sadrži pojmove kao što su nauka, religija, i moralnost. Dok Frojd nije pravio razliku između „individualne psihologije” i „kolektivne psihologije”, Jung je razlikovao kolektivno nesvesno od lične podsvesti, osobene svakom ljudskom biću. Kolektivno nesvesno poznato je i kao „rezervoar iskustava naše vrste”.^[17]

Literatura

Safina, Carl (2015) (en). Beyond Words: What Animals Think and Feel. Henry Holt and Company. ISBN 9780805098891. Pristupljeno 29. 6. 2017.
Dijksterhuis, Ap; Ap and Nordgren; Loran F. (2006). „A Theory of Unconscious Thought” (PDF chapter). Perspectives On Psychological Science. 1–2. str. 95–109. Pristupljeno 27. 6. 2013.
Bayne, Tim (21 September 2013). "Thought", New Scientist. 7 page feature article on the topic
Rajvanshi, Anil K (30. 8. 2010.). Nature of Human Thought (second edition): Essays on spirituality, technology and sustainability. Nimbkar Agricultural Research Institute. str. 40–. ISBN 978-81-905781-2-7.
Mackintosh, N. J. (2011). IQ and Human Intelligence (second izd.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-958559-5. Lay summary (9. 2. 2012.). The second edition of a leading textbook on human intelligence, used in highly selective universities throughout the English-speaking world, with extensive references to research literature.
Hunt, Earl (2011). Human Intelligence. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-70781-7. Lay summary (28. 4. 2013.). First edition of a comprehensive textbook by a veteran scholar of human intelligence.
Nisbett, Richard E.; Aronson, Joshua; Blair, Clancy; Dickens, William; Flynn, James; Halpern, Diane F.; Turkheimer, Eric (2012). „Intelligence: new findings and theoretical developments”. American Psychologist 67 (2): 130–159. DOI:10.1037/a0026699. ISSN 0003-066X. PMID 22233090. Pristupljeno 22. 7. 2013. Lay summary (22. 7. 2013.). Major review article in a flagship publication of the American Psychological Association, a thorough review of current research.
Sternberg, Robert J.; Kaufman, Scott Barry, ur. (2011). The Cambridge Handbook of Intelligence. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521739115. Lay summary (22. 7. 2013.). Authoritative handbook for graduate students and practitioners, with chapters by a variety of authors on most aspects of human intelligence.
The London Philosophy Study Guide offers many suggestions on what to read, depending on the student's familiarity with the subject: Philosophy of Mind
AL Engleman "Expressions: A Philosophy of Mind" (CafePress, 2005)
Richard Rorty, Philosophy and the Mirror of Nature (Princeton, 1980), p. 120, 125.
Pedro Jesús Teruel, Mente, cerebro y antropología en Kant (Madrid, 2008). ISBN 978-84-309-4688-4.
David J. Ungs, Better than one; how we each have two minds (London, 2004). ISBN 978-1-78220-173-1
Alfred North Whitehead Science and the Modern World (1925; reprinted London, 1985), pp. 68–70.
Edwin Burtt The Metaphysical Foundations of Modern Physical Science, 2nd ed. (London, 1932), pp. 318–19.
Felix Deutsch (ed.) On the Mysterious Leap from the Mind to the Body (New York, 1959).
Herbert Feigl The "Mental" and the "Physical": The Essay and a Postscript (1967), in H. Feigl et al., (eds.), Minnesota Studies in the Philosophy of Science (Minneapolis, 1958), Vol. 2, pp. 370–497, at p. 373.
Nap Mabaquiao, Jr., Mind, Science and Computation (with foreword by Tim Crane). Manila: De La Salle University Publishing House, 2012.
Celia Green The Lost Cause: Causation and the Mind–Body Problem. (Oxford: Oxford Forum, 2003). Applies a sceptical view on causality to the problems of interactionism.
Gyatso, Geshe Kelsang Gyatso, Understanding the Mind: The Nature and Power of the Mind, Tharpa Publications (2nd. ed., 1997) ISBN 978-0-948006-78-4
Gerhard Medicus. Being Human – Bridging the Gap between the Sciences of Body and Mind. Berlin (2015): VWB
Scott Robert Sehon, Teleological Realism: Mind, Agency and Explanation. Cambridge: MIT University Press, 2005.

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 Misao, Filozofijski rečnik, Matica Hrvatska, Zagreb 1984.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Ivan Vidanović, „Rečnik socijalnog rada“
↑ ^3,0 ^3,1 mišljenje, Oksfordski filozofski rečnik, Sajmon Blekburn, Svetovi, Novi Sad. 1999. ISBN 978-86-7047-303-4. pp.
↑ Harper, Douglas. „Etymology of Thought”. Online Etymology Dictionary. Pristupljeno 22. 5. 2009.
↑ Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., ISBN 978-0375425998, p. 1975
↑ Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised, Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, ISBN 978-0-395-96214-5, p. 1147
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Misao, Filozofija, Enciklopedijski leksikon, Mozaik znanja, Beograd 1973.
↑ Dreyfus, Hubert. Dreyfus, Stuart. Mind Over Machine. Macmillan, 1987
↑ ^9,0 ^9,1 Kim, J. (1995). Honderich, Ted. ur. Problems in the Philosophy of Mind. Oxford Companion to Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
↑ Companion to Metaphysics, By Jaegwon Kim, Gary S. Rosenkrantz, Ernest Sosa, Contributor Jaegwon Kim, 2nd edition, Wiley-Blackwell, 2009, ISBN 978-1-4051-5298-3
↑ Varela, Francisco J., Thompson, Evan T., and Rosch, Eleanor. (1992). The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience. Cambridge, MA: The MIT Press. ISBN 0-262-72021-3
↑ Cowart, Monica (2004). Embodied Cognition. ISSN 2161-0002. Pristupljeno 27. 2. 2012.
↑ Di Paolo, Ezequiel (2009). „Shallow and Deep Embodiment” (Video, duration: 1:11:38). University of Sussex. Pristupljeno 27. 2. 2012.
↑ Myers, David G. (1993). Social psychology. McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-044292-4.
↑ Sewell, W.H. . Some reflections on the golden age of interdisciplinary social psychology. Annual Review of Sociology, Vol. 15.
↑ Flick, Uwe (20. 8. 1998.). The Psychology of the Social. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-58851-5.
↑ Jensen, Peter S., Mrazek, David, Knapp, Penelope K., Steinberg, Laurence, Pfeffer, Cynthia, Schowalter, John, & Shapiro, Theodore. (Dec 1997) "Evolution and revolution in child psychiatry: ADHD as a disorder of adaptation. (attention-deficit hyperactivity syndrome)". Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 36. str. 1672. (10). July 14, 2007.

Vidi još

Spoljašnje veze

Kritičko mišljenje
Istina i dresirano mišljenje
Guide to Philosophy of Mind, compiled by David Chalmers.
MindPapers: A Bibliography of the Philosophy of Mind and the Science of Consciousness, compiled by David Chalmers (Editor) & David Bourget (Assistant Editor).
Dictionary of Philosophy of Mind, edited by Chris Eliasmith.
An Introduction to the Philosophy of Mind, by Paul Newall, aimed at beginners.
A list of online papers on consciousness and philosophy of mind, compiled by David Chalmers
Field guide to the Philosophy of Mind
Mind Field: The Playground of Gods

[Filozofijski_rečnik-1] 1,0 ^1,1 Misao, Filozofijski rečnik, Matica Hrvatska, Zagreb 1984.

[Rečnik_socijalnog_rada-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Ivan Vidanović, „Rečnik socijalnog rada“

[Oksfordski_filozofski_rečnik-3] 3,0 ^3,1 mišljenje, Oksfordski filozofski rečnik, Sajmon Blekburn, Svetovi, Novi Sad. 1999. ISBN 978-86-7047-303-4. pp.

[4] Harper, Douglas. „Etymology of Thought”. Online Etymology Dictionary. Pristupljeno 22. 5. 2009.

[5] Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., ISBN 978-0375425998, p. 1975

[6] Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised, Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, ISBN 978-0-395-96214-5, p. 1147

[Filozofski_leksikon-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Misao, Filozofija, Enciklopedijski leksikon, Mozaik znanja, Beograd 1973.

[8] Dreyfus, Hubert. Dreyfus, Stuart. Mind Over Machine. Macmillan, 1987

[Kim1-9] 9,0 ^9,1 Kim, J. (1995). Honderich, Ted. ur. Problems in the Philosophy of Mind. Oxford Companion to Philosophy. Oxford: Oxford University Press.

[10] Companion to Metaphysics, By Jaegwon Kim, Gary S. Rosenkrantz, Ernest Sosa, Contributor Jaegwon Kim, 2nd edition, Wiley-Blackwell, 2009, ISBN 978-1-4051-5298-3

[11] Varela, Francisco J., Thompson, Evan T., and Rosch, Eleanor. (1992). The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience. Cambridge, MA: The MIT Press. ISBN 0-262-72021-3

[12] Cowart, Monica (2004). Embodied Cognition. ISSN 2161-0002. Pristupljeno 27. 2. 2012.

[13] Di Paolo, Ezequiel (2009). „Shallow and Deep Embodiment” (Video, duration: 1:11:38). University of Sussex. Pristupljeno 27. 2. 2012.

[14] Myers, David G. (1993). Social psychology. McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-044292-4.

[15] Sewell, W.H. . Some reflections on the golden age of interdisciplinary social psychology. Annual Review of Sociology, Vol. 15.

[16] Flick, Uwe (20. 8. 1998.). The Psychology of the Social. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-58851-5.

[17] Jensen, Peter S., Mrazek, David, Knapp, Penelope K., Steinberg, Laurence, Pfeffer, Cynthia, Schowalter, John, & Shapiro, Theodore. (Dec 1997) "Evolution and revolution in child psychiatry: ADHD as a disorder of adaptation. (attention-deficit hyperactivity syndrome)". Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 36. str. 1672. (10). July 14, 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

@@ Red 1: / Red 1: @@
+[[Datoteka:Almeida Júnior - Moça com Livro.jpg|thumb|250px|''Devojka sa knjigom'' rad slikara [[José Ferraz de Almeida Júnior|Hoze Feraza de Almeide mlađeg]]]]
-[[Datoteka:ThinkingMan Rodin.jpg|thumb|[[Auguste Rodin]], ''Mislilac''|200px]]
+[[Datoteka:A woman thinking.jpg|mini|250p|Kip žene mislioca]]
-'''Misao''' i '''mišljenje''' su psihološke funkcije koje nam omogućuju da putem misaonih operacija određujemo svojstva pojava i otkrivamo odnose među njima.
+'''Misli''' i '''mišljenje''' su [[psihološke funkcije]] koja nam omogućuju da putem misaonih operacija određujemo svojstva [[pojava]] i otkrivamo odnose među njima.<ref name="Filozofijski rečnik">Misao, Filozofijski rečnik, Matica Hrvatska, Zagreb 1984.</ref>
-Mišljenje (ili tok mišljenja) je mentalni proces koji se odlikuje rasuđivanjem i zaključivanjem, odnosno shvaćanjem uzročno-poslijedičnih veza između različitih pojmova. Misao (odnosno sadržaj mišljenja) se redovno očitava u nekom [[sud]]u ili tvrdnji. Mišljenje se javlja tamo gde postoji izvestan problem (kada naučene, stečene reakcije i načini ponašanja, odnosno ranije znanje, nije dovoljno da se dođe do cilja za koji postoji motivacija). Ono je jedna od vrsta rešavanja problema pri kom dolazi do uviđanja bitnih odnosa i elemenata u situaciji. Jednom rešen problem (npr. matematički zadatak) kada se jednom reši mišljenjem, sledeći put se ne rešava mišljenjem već se oslanja na pamćenje i prethodna znanja.
+Mišljenje (ili tok mišljenja) je [[mentalni proces]] koji se odlikuje rasuđivanjem i zaključivanjem, odnosno shvatanjem [[uzročnost|uzročno-posledičnih]] veza između različitih pojmova.<ref name="Rečnik socijalnog rada">Ivan Vidanović, „Rečnik socijalnog rada“</ref> Misao (odnosno sadržaj mišljenja) se redovno očitava u nekom sudu ili tvrdnji.<ref name="Filozofijski rečnik"/>
-U [[Filozofija|filozofiji]] se obično pretpostavlja da su ljudi okarakterizirani racionalnošću, a najočiglednije ispoljavanje racionalnosti je sposobnost mišljenja. Zbog povezanosti sa emocionalnim i drugim faktorima razlikujemo: konkretno i apstraktno, logično i nelogično, magijsko i arhaično mišljenje.]
+U filozofiji se obično pretpostavlja da su ljudi okarakterisani racionalnošću, a najočiglednije ispoljavanje racionalnosti je sposobnost mišljenja.<ref name="Oksfordski filozofski rečnik">''mišljenje'', Oksfordski filozofski rečnik, Sajmon Blekburn, Svetovi, Novi Sad. {{page| year = 1999| isbn = 978-86-7047-303-4| pages = }}</ref> Zbog složenosti i uslovljenosti emocionalnim i drugim faktorima razlikujemo: konkretno i apstraktno, logično i nelogično, [[magijsko mišljenje|magijsko]] i arhaično mišljenje.<ref name="Rečnik socijalnog rada"/> Nije svako mišljenje jezičko, npr. mišljenje šahiste, kompozitora i slikara.<ref name="Oksfordski filozofski rečnik"/>
-[[wikipedia:Charles_Spearman|Spirman]], engleski psiholog, smatra da mišljenje uvek barata sa odnosima tj. relacijama. On je konstruisao 'neogenetičke zakone' (zakoni na osnovu kojih se dolazi do novih saznjanja) u kojima razlikujemo dva slučaja:
-* Slučaj I - kada su data dva elementa, odnosno dve stvari i zadatak mišljenja je da otkrije veze između datih elemenata.
-* Slučaj II - Kada je dat jedan element i odnos, a potrebno je da se pronađe drugi element koji stoji u zadatom odnosu sa prvim (datim) elementom.
-Navedene elemente Spirman naziva korelatima, odnose između elemenata relacijama, dok pronalaženje elemenata naziva edukcija. Oba slučaja mogu se ilustrovati na testu analogije.{{Commonscat|Thinking}}
+== Etimologija ==
+U engleskom jeziku reč ''thought'' potiče od [[Staroengleski jezik|staroengleske reči]] ''þoht'', ili ''geþoht'', sa korenom ''þencan'' „razmotriti u mislima, razmisliti”.<ref>{{cite web | url = http://www.etymonline.com/index.php?search=Thought | title = Etymology of Thought | accessdate = 22. 5. 2009. | last = Harper | first = Douglas | work = Online Etymology Dictionary}}</ref>
+== Značenje ==
+[[Datoteka:Eugene de Blaas A Pensive Moment.jpg|thumb|right|250px|''Momenat zamišljenosti'' (1904), slikara [[Eugene de Blaas|Eugena de Blasa]]]]
+Reč „misao” može da znači:<ref>Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., {{ISBN|978-0375425998}}, p. 1975</ref><ref>Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised, Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, {{ISBN|978-0-395-96214-5}}, p. 1147</ref>
+* jedan proizvod razmišljanja ili jedna ideja („Moja prva misao je bila ‘ne.’”)
+* proizvod mentalne aktivnosti („Matematika je veliko telo misli.”)
+* čin ili sistem razmišljanja („Bio sam iznuren od previše razmišljanja.”)
+* sposobnost razmišljanja, razloga, zamišljanja i tako dalje („Sve njene misli bile su zaokuprane njenim radom.”)
+* razmatranje ili razmišljanje o ideji („Pomisao na smrt me je zastrašivala.”)
+* sećanje ili kontemplacija („Razmišljao sam o mom detinjstvu.”)
+* poluformirana ili nesavršena namera („Pomislio sam da idem.”)
+* anticipacija ili očekivanje („Nije pomislila da ga ponovo vidi.”)
+* razmatranje, pažnja, briga ili poštovanje. („Nije razmišljao o svom izgledu” i „uradio sam to bez razmišljanja”.)
+* presuda, mišljenje ili uverenje („Po njegovom mišljenju, iskrenost je najbolja politika.”)
+* ideje koje su karakteristične za određeno mesto, klasu ili vreme („Grčka misao”)
+* stanje svesti o nečemu („Zbog toga sam pomislio na moju baku.”)
+* teži da veruje u nešto, posebno sa nepunom poverenjem („Mislim da će padati kiša, ali nisam siguran.”)
+[[Datoteka:Huike thinking.jpg|thumb|250p|''Huejke razmišlja'', portret [[Chinese Chán|Čan patrijarha]] [[Dazu Huike|Dacu Huejka]] koji se pripisuje slikaru iz 10. veka Ši Ke]]
+Definicije mogu i ne moraju da zahtevaju da misao:
+* odvija se u ljudskom mozgu (pogledajte [[antropomorfizam]]),
+* odvija se kao deo živog biološkog sistema (pogledajte [[Alan Tjuring]] i [[Computing Machinery and Intelligence|Računarske mašine i inteligencija]]),
+* odvija se samo na svesnom nivou svesti (pogledajte [[Unconscious thought theory|Nesvesna teorija misli]]),
+* zahteva jezik,
+* je uglavnom ili čak samo konceptualna, apstraktna („formalna”),
+* uključuju druge koncepte kao što su pravljenje analogija, tumačenje, procenjivanje, zamišljanje, planiranje i pamćenje.
+Definicije misli takođe mogu biti izvedene direktno ili indirektno iz teorije misli.
+== Misaone operacije ==
+Misaone operacije su:
+* [[analiza]]
+* [[sinteza]]
+* [[apstrakcija]]
+* [[konkretizacija]]
+== Mišljenje u filozofiji ==
+[[Datoteka:ThinkingMan Rodin.jpg|mini|desno|250px|[[Ogist Roden]], ''Mislilac'']]
+Misao, koja uključuje i [[opažanje|opažajne]] podatke, ne proizlazi samo iz [[stvarnost]]i, nego i na nju deluje. Mišljenje je sled misli upravljenih na pronicanje stvarnosti, a samimi tim i na njeno menjanje.<ref name="Filozofski leksikon"/>
+[[Fridrih fon Šeling|Šeling]] je tvrdio da je misao »nezavisna moć koja za sebe dalje deluje«, i da je »stvorena od duše«.<ref name="Filozofski leksikon">Misao, Filozofija, Enciklopedijski leksikon, Mozaik znanja, Beograd 1973.</ref> Fender, logičar fenomenološke orijeritacije, svoju osnovnu koncepciju zasniva na razlikovanju misli (predmet logike) i mišljenja (predmet psihologije).<ref name="Filozofski leksikon"/>
+[[Jovan Kronštatski]] smatra da ljudska misao neograničeno teče zahvaljujući tome što postoji neograničeni misleći duh.
+{{citat3|Mi možemo da mislimo zato što postoji bezgranična misao kao što i dišemo zato što postoji bezgranično prostranstvo vazdušno.|Jovan Kronštatski<ref>Jovan Kronštatski, Gospode ime ti je ljubav. str. 126, Beograd, 1998.</ref>}}
+Fenomenološki pokret u filozofiji je utvrdio radikalnu promenu načina na koji razumemo misli. [[Martin Hajdeger]]ove fenomenološke analize egzistencione strukture čoveka u knjizi ''[[Being and Time|Postojanje i vreme]]'' bacaju novo svetlo na pitanje razmišljanja, uznemirujući tradicionalne kognitivne i racionalne interpretacije čoveka koje utiču na način na koji mi razumemo misao. Pojam fundamentalne uloge nekognitivnog razumevanja u omogućavanju tematske svesti bio je predmet diskusije u oblasti [[Veštačka inteligencija|veštačke inteligencije]] (AI) tokom 1970-ih i 1980-ih.<ref>Dreyfus, Hubert. Dreyfus, Stuart. ''Mind Over Machine''. Macmillan, 1987</ref>
+Fenomenologija, međutim, nije jedini pristup razmišljanju u modernoj zapadnoj filozofiji. Filozofija uma je grana [[Filozofija|filozofije]] koja izučava prirodu [[um]]a, [[mental event|mentalnih događaja]], [[mental function|mentalnih funkcija]], [[mental property|mentalnih svojstava]], [[svest]]i i njihovog odnosa sa fizičkim telom, a posebno mozgom. Problem uma i tela, i.e. odnos uma prema telu, se obično smatra centralnim pitanjem filozofije uma, mada postoje i druga pitanja u vezi sa prirodom uma koja ne obuhvataju njegov odnos prema fizičkom telu.<ref name="Kim1"/>
+=== Dihotomija uma i tela ===
+{{Main|Um-mozak problem}}
+Problem uma i mozga se tiče objašnjavanja odnosa koji postoji između [[um]]nih, ili mentalnih procesa, i telesnih stanja ili procesa.<ref name="Kim1">{{cite book | last = Kim | first = J. | editor = Honderich, Ted | title = Problems in the Philosophy of Mind. Oxford Companion to Philosophy | year = 1995 | publisher = Oxford University Press | location = Oxford}}</ref> Glavni cilj filozofa koji rade u ovoj oblasti jeste da se utvrdi priroda uma i mentalnih stanja/procesa, i kako - ili čak ako - na umove utiče i može uticati na telo.
+Ljudska perceptualna iskustva su zavisna od [[stimulation|stimulusa]] koji dospevaju putem raznih [[Čulni organ|senzornih organa]] osobe iz spoljašnjeg sveta, i oni uzrokuju promene u mentalnom stanju osobe, i ultimatno izazivaju osećaj, koji može biti prijatan ili neprijatan. Želja osobe za krišom pice, na primer, ima tendenciju da uzrokuje da ta osoba pomakne svoje telo na određeni način i u određenom smeru kako bi dobila ono što želi. Pitanje je onda, kako je moguće da svesna iskustva proističu iz gomile sive materije obdarene ničim drutim osim elektrohemijskih svojstava. Srodan problem je da se objasni kako nečiji [[propositional attitude|propozicioni statovi]] (e.g. verovanja ili želje) mogu da uzrokuju aktivaciju individualnih [[neuron]]a i kontrakcije mišića na precizno korektan način. Ovo obuhvata neke od zagonetki sa kojima se suočavaju [[Epistemologija|epistemolozi]] i filozofi uma još od vremena [[Rene Dekart]]a.<ref>''Companion to Metaphysics'', By Jaegwon Kim, Gary S. Rosenkrantz, Ernest Sosa, Contributor Jaegwon Kim, 2nd edition, Wiley-Blackwell, 2009, {{ISBN|978-1-4051-5298-3}}</ref>
+=== Funkcionalizam vs. utelovljenje ===
+Gore navedeno odražava klasični, funkcionalni opis kako ljudi funkcionišu kao kognitivni, razmišljajući sistemi. Međutim za naizgled nerazrešljiv problem uma i tela se kaže da je prevaziđen, i zaobiđen, putem pristupa [[embodied cognition|utelotvorene spoznaje]], koji ima korene u radovima [[Martin Hajdeger|Hajdegera]], [[Žan Pijaže|Pijaža]], [[Lav Vigotski|Vigotskog]], [[Moris Merlo-Ponti|Merlo-Pontija]] i pragmatiste [[Džon Djui]]ja.<ref>Varela, Francisco J., Thompson, Evan T., and Rosch, Eleanor. (1992). ''The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience''. Cambridge, MA: The MIT Press. {{ISBN|0-262-72021-3}}</ref><ref>{{cite book | last = Cowart | first = Monica | year = 2004 | title = Embodied Cognition | work = The Internet Encyclopedia of Philosophy | ISSN = 2161-0002 | url = http://www.iep.utm.edu/embodcog/ | accessdate = 27. 2. 2012.}}</ref>
+Ovaj pristup navodi da je klasični aranžman odvajanja uma i analize njegovih procesa pogrešan: umesto toga, potrebno je posmatrati um, akcije otelotvorenog agenta, i okruženje koje on percipira i predviđa, jer su to međusobno zavisni delovi celine. Stoga, funkcionalna analiza samog uma uvek proizvodi problem uma i tela koji je nerešiv.<ref>{{cite web | author = Di Paolo, Ezequiel| title = Shallow and Deep Embodiment| publisher = University of Sussex| year = 2009| format = Video, duration: 1:11:38 | url = https://cast.switch.ch/vod/clips/74nrkbwys | accessdate = 27. 2. 2012}}</ref>
+== Mišljenje u biologija ==
+{{Main|Neuron}}
+Neuron (isto tako poznat kao nervna ćelija) je izvršna [[ćelija (biologija)|ćelija]] u [[nervni sistem|nervnom sistemu]] koja obrađuje i transmituje informacije putem elektrohemijske [[Ćelijska komunikacija|signalizacije]]. Neuroni su sržne komponente [[Human brain|mozga]], [[Kičmenjaci|kičmenjačke]] [[Kičmena moždina|kičmene moždine]], [[Beskičmenjaci|beskičmenjačke]] [[ventral nerve cord|verntralne nervne niti]] i perifernih nerva. Postoje brojni specijalizovani tipovi neurona: senzorni neuroni odgovaraju na dodir, zvuk, svetlo i brojne druge stimuluse koji utiču na ćelije [[Ljudska čula|senzornih organa]] koje zatim šalju signale do kičmene moždinei mozga. Motorni neuroni primaju signale od mozga i kičmene moždine koji uzrokuju [[muscle contraction|mišićne kontrakcije]] i utiču na [[Žlezda|žlezde]]. [[Interneuron]]i povezuju neuronesa drugim neuronima unutar mozga i kičmene moždine. Neuroni odgovoraju na [[stimulus]]e, i komuniciraju prisustvo stimulusa do centralno nervnog sistema, koji obrađuje te informacije i šalje odgovore do drugih delova tela za akciju. Neuroni ne prolaze kroz [[mitoza|mitozu]] i obično se ne mogu zameniti nakon što su uništeni, mada je uočeno da [[astrocit]]i mogu da se preobraze u neurone, pošto su oni ponekad [[Cell potency|pluripotentni]].
+== Mišljenje u psihologiji ==
+[[Datoteka:Thought bubble.svg|thumb|250p|[[Govorni balon]] je ilustracija koja prikazuje misao.]]
+Psihologija proučava mentalni proces mišljenja, kao i poremećaje do kojih dolazi u tom procesu. Postoje [[poremećaj]]i mišljenja koji su karakteristični za pojedine [[osoba|osobe]] ali i za vrstu psiholoških poremećaja koju imaju.<ref name="Rečnik socijalnog rada"/>
+=== Prisilna misao ===
+U psihologiji, prisilna misao odnosi se na veliku grupu prisilnih fenomena kao što su prisilne radnje, impulsi, nagoni ili predstave. Sadržaj prisilnih misli je u tesnoj vezi sa vrstom fobija pri čemu se kao propratna pojava javlja [[strah]], uznemirenost, sumnjičavost isl.<ref name="Rečnik socijalnog rada"/>
+== Mišljenje u sociologiji ==
+{{Main|Socijalna psihologija}}
+Socijalna psihologija je studija načina na koji ljudi i grupe interaguju. Naučnici u ovoj [[Interdisciplinarnost|interdisciplinarnoj]] oblasti obično su [[psihologija|psiholozi]] ili [[Sociologija|sociolozi]], iako svi socijalni psiholozi koriste [[Individua|individue]] i [[Društvena grupa|grupe]] kao njihove [[jedinica analize|analitičke jedinice]].<ref>{{cite book| last = Myers| first = David G.| title = Social psychology| url = https://books.google.com/books?id=hrydA45eCk0C| year = 1993| publisher = McGraw-Hill| isbn = 978-0-07-044292-4| pages = }}</ref>
+Uprkos njihove sličnosti, psihološki i sociološki istraživači imaju tendenciju da se razlikuju u pogledu njihovih ciljeva, pristupa, metoda i terminologije. Oni takođe favorizuju različite [[Naučni časopis|naučne časopise]] i [[profesionalno udruženje|stručna udruženja]]. Najznačajniji period saradnje između sociologa i psihologa bio je tokom godina neposredno nakon [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]].<ref>Sewell, W.H. . Some reflections on the golden age of interdisciplinary social psychology. ''Annual Review of Sociology'', Vol. 15.</ref> Mada je nastala sve veća izolacija i specijalizacija zadnjih godina, izvesni stepen preklapanja i uticaja preostaje između dve discipline.<ref>{{cite book| last = Flick| first = Uwe| title = The Psychology of the Social| url = https://books.google.com/books?id=Nvz5Y8e1N84C| date = 20. 8. 1998.| publisher = Cambridge University Press| isbn = 978-0-521-58851-5| pages = }}</ref>
+[[Kolektivno nesvesno|Kolektivna nesvesnoct]], ponekad poznata kao kolektivna podsvest, je termin [[Analitička psihologija|analitičke psihologije]], koji je [[Neologizam|skovao]] [[Karl Gustav Jung|Karl Jung]]. To je deo [[Nesvesno|nesvestnog uma]], zajedničkog za [[društvo]], ljude, ili celokupno čovečanstvo, u međusobno povezanom sistemu koji je proizvod svih zajedničkih iskustava i sadrži pojmove kao što su [[nauka]], [[religija]], i [[moralnost]]. Dok [[Sigmund Frojd|Frojd]] nije pravio razliku između „individualne psihologije” i „kolektivne psihologije”, Jung je razlikovao kolektivno nesvesno od [[Lično nesvesno|lične]] [[Nesvesno|podsvesti]], osobene svakom ljudskom biću. Kolektivno nesvesno poznato je i kao „rezervoar iskustava naše vrste”.<ref>Jensen, Peter S., Mrazek, David, Knapp, Penelope K., [[Laurence Steinberg|Steinberg, Laurence]], Pfeffer, Cynthia, Schowalter, John, & Shapiro, Theodore. (Dec 1997) "Evolution and revolution in child psychiatry: ADHD as a disorder of adaptation. (attention-deficit hyperactivity syndrome)". ''Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry''. 36. str. 1672. (10). July 14, 2007.</ref>
+== Literatura ==
+{{refbegin|30em}}
+* {{Cite book | ref = harv | last1 = Safina| first1 = Carl| title = Beyond Words: What Animals Think and Feel| year = 2015| publisher = Henry Holt and Company| isbn = 9780805098891| url = https://books.google.de/books?id=6WfhBQAAQBAJ| accessdate = 29. 6. 2017.| language = en}}
+* {{Cite book| ref = harv | chapter = A Theory of Unconscious Thought | last1 = Dijksterhuis| first1 = Ap| author2 = Ap and Nordgren | author3 = Loran F. | title = Perspectives On Psychological Science | year = 2006| volume = 1–2 | url = http://www.alice.id.tue.nl/references/dijksterhuis-nordgren-2006.pdf | format = PDF chapter | accessdate = 27. 6. 2013.| pages = 95–109}}
+* Bayne, Tim (21 September 2013). "Thought", ''[[New Scientist]]''. 7 page feature article on the topic
+* {{cite book| last = Rajvanshi| first = Anil K| title = Nature of Human Thought (second edition): Essays on spirituality, technology and sustainability| url = https://books.google.com/books?id=__YlBAAAQBAJ&pg=PA40| date = 30. 8. 2010.| publisher = Nimbkar Agricultural Research Institute| isbn = 978-81-905781-2-7| pages = 40–}}
+* {{Cite book | title = IQ and Human Intelligence | last = Mackintosh | first = N. J. | authorlink = Nicholas Mackintosh | year = 2011 | edition = second | publisher = Oxford University Press | location = Oxford | isbn = 978-0-19-958559-5 | laysummary = http://www.oupcanada.com/catalog/9780199585595.html | laydate = 9. 2. 2012. }} The second edition of a leading textbook on human intelligence, used in highly selective universities throughout the English-speaking world, with extensive references to research literature.
+* {{Cite book | last = Hunt | first = Earl | title = Human Intelligence | publisher = Cambridge University Press | location = Cambridge | isbn = 978-0-521-70781-7 | laysummary = http://www.cambridge.org/gb/knowledge/isbn/item2712761/?site_locale=en_GB | laydate = 28. 4. 2013. | year = 2011 }} First edition of a comprehensive textbook by a veteran scholar of human intelligence.
+* {{Cite journal | last1 = Nisbett | first1 = Richard E. | last2 = Aronson | first2 = Joshua | last3 = Blair | first3 = Clancy | last4 = Dickens | first4 = William | last5 = Flynn | first5 = James | last6 = Halpern | first6 = Diane F. | last7 = Turkheimer | first7 = Eric | title = Intelligence: new findings and theoretical developments | journal = American Psychologist | doi = 10.1037/a0026699 | pmid = 22233090 | issn = 0003-066X | volume = 67 | number = 2 | year = 2012 | pages = 130–159 | url = http://people.virginia.edu/~ent3c/papers2/nisbett2012int.pdf | accessdate = 22. 7. 2013. | laysummary = http://www.danielwillingham.com/1/post/2012/05/the-latest-on-intelligence.html | laydate = 22. 7. 2013. }} Major review article in a flagship publication of the American Psychological Association, a thorough review of current research.
+* {{Cite book | title = The Cambridge Handbook of Intelligence |editor1-last=Sternberg |editor1-first=Robert J. |editor1-link=Robert Sternberg |editor2-last=Kaufman |editor2-first=Scott Barry | year = 2011 | publisher = Cambridge University Press | location = Cambridge | isbn = 9780521739115 | laysummary = http://www.cambridge.org/us/academic/subjects/psychology/personality-psychology-and-individual-differences/cambridge-handbook-intelligence | laydate = 22. 7. 2013. }} Authoritative handbook for graduate students and practitioners, with chapters by a variety of authors on most aspects of human intelligence.
+* [http://www.ucl.ac.uk/philosophy/LPSG/ The London Philosophy Study Guide] offers many suggestions on what to read, depending on the student's familiarity with the subject: [http://www.ucl.ac.uk/philosophy/LPSG/Mind.htm Philosophy of Mind]
+* [[AL Engleman]] "Expressions: A Philosophy of Mind" (CafePress, 2005)
+* [[Richard Rorty]], ''[[Philosophy and the Mirror of Nature]]'' (Princeton, 1980), p.&nbsp;120, 125.
+* Pedro Jesús Teruel, ''Mente, cerebro y antropología en Kant'' (Madrid, 2008). {{ISBN|978-84-309-4688-4}}.
+* David J. Ungs, ''Better than one; how we each have two minds'' (London, 2004). {{ISBN|978-1-78220-173-1}}
+* [[Alfred North Whitehead]] ''Science and the Modern World'' (1925; reprinted London, 1985), pp.&nbsp;68–70.
+* [[Edwin Burtt]] ''The Metaphysical Foundations of Modern Physical Science'', 2nd ed. (London, 1932), pp.&nbsp;318–19.
+* [[Felix Deutsch]] (ed.) ''On the Mysterious Leap from the Mind to the Body'' (New York, 1959).
+* [[Herbert Feigl]] ''[http://ditext.com/feigl/mp/mp.html The "Mental" and the "Physical": The Essay and a Postscript (1967)]'', in H. Feigl et al., (eds.), ''Minnesota Studies in the Philosophy of Science'' (Minneapolis, 1958), Vol. 2, pp.&nbsp;370–497, at p.&nbsp;373.
+* Nap Mabaquiao, Jr., [https://web.archive.org/web/20170331021010/http://www.vibebookstore.com/mind-science-and-computation.html Mind, Science and Computation] (with foreword by [[Tim Crane]]). Manila: De La Salle University Publishing House, 2012.
+* [[Celia Green]] ''The Lost Cause: Causation and the Mind–Body Problem''. (Oxford: Oxford Forum, 2003). Applies a sceptical view on [[causality]] to the problems of interactionism.
+* Gyatso, [[Geshe Kelsang Gyatso]], ''Understanding the Mind'': The Nature and Power of the Mind, [[Tharpa Publications]] (2nd. ed., 1997) {{ISBN|978-0-948006-78-4}}
+* [https://web.archive.org/web/20160304105534/https://www.uibk.ac.at/psychologie/humanethologie/einfuehrung-in-die-humanethologie/dateien/medicus_engl_cover.pdf Gerhard Medicus. Being Human – Bridging the Gap between the Sciences of Body and Mind. Berlin (2015): VWB]
+* Scott Robert Sehon, [https://web.archive.org/web/20121011021421/http://mitpress.mit.edu/catalog/item/default.asp?ttype=2&tid=10693 Teleological Realism: Mind, Agency and Explanation]. Cambridge: MIT University Press, 2005.
+{{refend}}
+== Reference ==
+{{reflist|30em}}
+== Vidi još ==
+* [[Psihopatologija mišljenja]]
+* [[Životinjsak spoznaja]]
+* [[Misli svojom glavom]]
+== Spoljašnje veze ==
+{{Commonscat|Thinking}}
+* [https://web.archive.org/web/20081023135202/http://www.mingl.org/zbubanje/index.php/2008/08/15/kriticko-misljenje.html Kritičko mišljenje]
+* [http://solidarnost.mahost.org/PS_bosnjak_dresura.htm Istina i dresirano mišljenje]
+* [http://consc.net/guide.html Guide to Philosophy of Mind], compiled by David Chalmers.
+* [http://consc.net/mindpapers MindPapers: A Bibliography of the Philosophy of Mind and the Science of Consciousness], compiled by David Chalmers (Editor) & David Bourget (Assistant Editor).
+* [https://web.archive.org/web/20130121124039/http://philosophy.uwaterloo.ca/MindDict/ Dictionary of Philosophy of Mind], edited by Chris Eliasmith.
+* [https://web.archive.org/web/20090208071843/http://galilean-library.org/manuscript.php?postid=43792 An Introduction to the Philosophy of Mind], by Paul Newall, aimed at beginners.
+* [http://consc.net/online.html A list of online papers on consciousness and philosophy of mind], compiled by David Chalmers
+* [http://host.uniroma3.it/progetti/kant/field/ Field guide to the Philosophy of Mind]
+* [https://web.archive.org/web/20120227135515/http://www.ahymsin.org/main/index.php/Swami-Veda-Bharati/mind-field.html Mind Field: The Playground of Gods]
+[[Kategorija:Misao]]
+[[Kategorija:Mozak]]
 [[Kategorija:Psihologija]]
+[[Kategorija:Filozofska terminologija]]