Nomenklatura (komunizam)

Nomenklatura (ruski: номенклату́ра) je izraz koji u kontekstu komunističkih država opisuje vodeće članove vladajuće partije, državne uprave, privrednih poduzeća te kulturnih i svih javnih organizacija. S obzirom da se sva ta mjesta moglo doći isključivo uz blagoslov partije ili, u pravilu, kao njeni vodeći članovi, izraz nomenklatura često predstavlja sinonim za elitu, odnosno društveni sloj koji bi u komunističkim državama predstavljao ekvivalent vladajuće klase.

Izraz se u samim komunističkim državama u pravilu nije upotrebljavao, dijelom i zbog toga što je bio suprotstavljen njihovim ideološkim temeljima prema kojima je u njima na djelu bila diktatura proletarijata, odnosno vladavina samo jedne - radničke klase. Izraz je stoga prvi 1970. godine upotrijebio sovjetski disident i sociolog Mihail Voslenski kao naslov svoje samizdat knjige posvećene eliti tadašnjeg Sovjetskog Saveza. Nakon što je izdana u Austriji 1980. godine, izraz je ušao u široku upotrebu u nizu država, uključujući i bivšu Jugoslaviju. U tom smislu je počeo zamjenjivati izraz nova klasa, prethodno populariziran od strane jugoslavenskog disidenta Milovana Đilasa u njegovoj istoimenoj knjizi.

V. također

• Crvena buržoazija
• Uža partija