Republika Srpska

Република Српска
Republika Srpska

Zastava1 Grb2
Himna: Bože Pravde
Svetac zaštitnik: Sveti Stefan3
Položaj Republike Srpske kao dijela Bosne i Hercegovine.
Republika Srpska (crveno) u Bosni i Hercegovini. Distrikt Brčko (zeleno) pripada objema entitetima.4
Glavni grad	de jure Sarajevo, de facto Banja Luka
Službeni jezici	srpski, hrvatski i bosanski5
Službena pisma	ćirilica, latinica
Vlada	Republika/Entitet
- Predsjednik	Igor Radojičić (SNSD) (v.d.)
- Predsjednik vlade	Milorad Dodik (SNSD)
Površina
- Total	25,053 km²
- voda (%)	n/a
Stanovništvo
- procjene iz 2001.	1,490,993
- Gustoća	60/km2
- Etničke grupe   (1996 est.)	Srbi: 90% Bošnjaci: 7% ostali: 3%
Valuta	Konvertibilna marka {KM}
Vremenska zona	CET (UTC +1)
- Ljeto (Ljetno računanje vremena)	CEST (UTC +2)
Bilješke 1 & 2Ustavni zakon o zastavi, grbu i himni Republike Srpske proglašen je neustavnim, odnosno neusklađenim s Ustavom Bosne i Hercegovine, s obzirom da tvrdi kako ti simboli predstavljaju "državnost Republike Srpske" te se koriste u skladu s "moralnim normama srpskog naroda". Prema odluci Ustavnog suda, zakon se morao promijeniti do septembra 2006.[1] 3Dan sv. Stefana se slavi kao Dan Republike Srpske i pada na 9.1. prema kalendaru pravoslavne crkve (u RS je to Srpska pravoslavna crkva). 4Iako Brčko Distrikt formalno predstavlja kondominij entiteta (Republika Srpska i Federacija Bosne i Hercegovine), on je de facto treći entitet, s obzirom da ima iste ovlasti kao i druga dva entiteta te je pod direktnim suverenitetom BiH. [2] [3] 5Ustav Republike Srpske izbjegava navesti imena jezika, te navodi "jezike Srba, Bošnjaka i Hrvata."

Republika Srpska jedan je od dva entiteta Bosne i Hercegovine. Drugi entitet je Federacija Bosne i Hercegovine. Glavni grad Republike Srpske je Sarajevo.

Istorija

Republika Srpska je formirana 9.1. 1992. pod nazivom Srpska Republika Bosna i Hercegovina, od strane predstavnika srpske nacionalnosti u organima vlasti tadašnje Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine, još uvijek formalno u sastavu SFRJ. Već ranije, tokom raspada SFRJ, na područjima sa srpskom većinom su se formirali paralelni organi vlasti, uključujući i tzv. srpske autonomne oblasti i opštine i druge entitete.

Skupština bosanskohercegovačkih Srba, formirana 24.10. 1991., je 28.2. 1992. donijela Ustav Srpske republike Bosne i Hercegovine, kojom se odredilo da teritorija republike obuhvaća sva područja sa srpskom većinom. Istom odlukom je Republika proglašena dijelom jugoslovenske federalne države.

Nakon što je 5.4. 1992. Bosna i Hercegovina proglasila nezavisnost, Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašava 7.4. 1992. godine odvajanje od Bosne i Hercegovine i ostanak u Jugoslaviji. Ime republike je promijenjeno u Republika Srpska 12.8. 1992.

Vlasti BiH, odnosno pretežno bošnjačka vlada u Sarajevu, je formiranje Republike Srpske proglasila neustavnom i protuzakonitom, a već prije tih događaja su se zaredali oružani incidenti između Srba i Bošnjaka koji će eskalirati u rat.

Na početku rata su bosanskosrpske snage, a s njima i Republika Srpska, stekle nadzor nad oko 60-70 % teritorija predratne BiH. 1994. i 1995. godine se, prvenstveno zahvaljujući dogovorom Miloševića i Tuđmana,te akcijama Hrvatske vojske i zračnoj podršci NATO-a, to područje svelo na oko 49 %.

Nakon primirja su započeli pregovori u Daytonu koji su 21.11. 1995. doveli do potpisivanja Daytonskog mirovnog sporazuma.Njime je Republika Srpska međunarodno priznata kao jedan od dva entiteta koji čine Bosnu i Hercegovinu (drugi entitet je Federacija Bosne i Hercegovine). Republika Srpska obuhvata 49% teritorije Bosne i Hercegovine, a Federacija Bosne i Hercegovine 51%. Arbitražnom odlukom o statusu Brčkog, te uspostavljanjem Distrikta Brčko BiH 2000. godine, posjed teritorije oba entiteta je smanjen za otprilike 0.5 - 1.0 %.

Tokom proteklih godina, neke ingerencije Republike Srpske izričito definisane dejtonskim ustavom i njegovim aneksima prenesene su na nivo Bosne i Hercegovine (carinska i granična služba, vojska, pravosuđe - osnivanjem Suda BiH i Visokog sudskog i tužilačkog savjeta itd.).

Demografija

Po podacima Republičkog zavoda za statistiku broj stanovnika Republike Srpske je u porastu[1]. Po njihovim procenama u RS je:

• 2001. godine živjelo 1.447.477 stanovnika
• 2002. - 1.455.446 stanovnika
• 2003 - 1.463.465 stanovnika
• 2004. - 1.471.529 stanovnika i
• 2005. 1.479.634 stanovnika

Ekonomija

Posljedice rata ostavile su teško nasljeđe za ekonomiju Republike Srpske kao i čitave Bosne i Hercegovine. Ukupne ratne štete u BiH cijene se sa 100 mlrd USD, od čega oko jedne trećine otpada na Republiku Srpsku.

Ekonomski oporavak Bosne i Hercegovine i Republike Srpske nakon 1995. godine ide veoma sporo. To se vidi posebno preko kretanja BDP per capita. U 2002. godini u čitavoj BiH ovaj indikator se procenjuje sa 1200-1300 USD, dok je na početku 1992. on iznosio cca 2200 USD.

Uz ovo, procjenjuje se da BDP per capita u Republici Srpskoj zaostaje iza prosjeka BiH za 20%. BDP je u 2005. godini u cijeloj RS iznosio 5.251.162.000 konvertibilnih maraka[

Turizam

U srcu Balkana, a na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine nalazi se Republika Srpska.

Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuđeni prirodni resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost budući da se klimatske zone protežu od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinentalne koja preovlađuje u sjevernim dijelovima.

Priroda, veliki neimar, zaista je bogato nagradila svakom ljepotom njene stanovnike, koji su umjeli da vole i poštuju svoju zemlju kao nešto najsvetije. Izdvojimo li te dragulje iz prirodnog bogatstva Republike Srpske, to bi svakako bile njene alpske planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom.

U njenim podnožjima prostrle su se pitome i plodne ravnice žitne Posavine i Semberije, Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča, kao i predjeli hercegovačkog krasa, prošaranog plodnim kraškim poljima.

Vodotoci moćnih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare, zasigurno najbistrijih rijeka na čitavom Balkanu, bogati su svakovrsnom ribom.

Političke institucije

Glavni članak: Institucije Republike Srpske

Glavni članak: Institucije Bosne i Hercegovine

Spoljašnje veze

Republika Srpska na Wikimedijinoj ostavi

• Internet portal Republike Srpske
• Vlada Republike Srpske
• Predsjednik Republike Srpske
• Glavni grad Republike Srpske
• РТРС - Radio Televizija Republike Srpske
• Turistička organizacija Republike Srpske