Malcolm III od Škotske – razlika između verzija
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
m clean up using AWB |
||
| Red 21: | Red 21: | ||
}} |
}} |
||
'''Máel Coluim mac Donnchada''' ([[škotski gelski jezik|moderni gelski]]: ''Maol Chaluim mac Dhonnchaidh'',<ref>''Máel Coluim mac Donnchada'' je srednjovjekovni gelski oblik.</ref> u većini [[Anglicizacija|angliciziranih]] kraljevskih popisa navođen kao '''Malcolm III''', a u kasnijim vijekovima i s nadimkom '''Canmore''', "Big Head" ("Velika glava")<ref>Ritchie, p. 3</ref><ref>Burton, vol. 1, p. 350, states: "Malcolm the son of Duncan is known as Malcolm III., but still better perhaps by his characteristic name of Canmore, said to come from the Celtic 'Cenn Mór', meaning 'great head'". It has also been argued recently that the real "Malcolm Canmore" was this Malcolm's great-grandson [[Malcolm IV od Škotske|Malcolm IV]], who is given this name in the contemporary notice of his death. Duncan, pp. 51–52, 74–75; Oram, p. 17, note 1.</ref> bilo doslovno ili kao referenca na njegove vještine vođe,<ref>{{cite web|url=http://www.millsgen.com/gen/famgroups/fg05/fg05_045.htm |title=King Malcolm CANMORE OF SCOTLAND III & St Margaret “Atheling” OF ENGLAND |publisher=Millsgen.com |date=2010-06-28 |accessdate=2012-11-08}}</ref> "Long-neck" (Digovrati);<ref name="Orkneyinga Saga, c. 33">''Orkneyinga Saga'', c. 33.</ref> ? _-13. novembar 1093) bio je [[spisak škotskih kraljeva|kralj Škota]] od 1058. do 1093. Rodio se kao najstariji sin [[Duncan I od Škotske|Duncana I]] (Donnchad mac Crínáin). Malcolmova duga vladavina od 35 godina je predstavljala uvertiru u tzv. [[Škoto-Normani|škoto-normansko]] doba. Najbolje je, međutim, poznat kao historijska podloga za istoimeni lik u znamenitoj [[William Shakespeare|Shakespeareovoj]] tragediji ''[[Macbeth]]''. |
'''Máel Coluim mac Donnchada''' ([[škotski gelski jezik|moderni gelski]]: ''Maol Chaluim mac Dhonnchaidh'',<ref>''Máel Coluim mac Donnchada'' je srednjovjekovni gelski oblik.</ref> u većini [[Anglicizacija|angliciziranih]] kraljevskih popisa navođen kao '''Malcolm III''', a u kasnijim vijekovima i s nadimkom '''Canmore''', "Big Head" ("Velika glava")<ref>Ritchie, p. 3</ref><ref>Burton, vol. 1, p. 350, states: "Malcolm the son of Duncan is known as Malcolm III., but still better perhaps by his characteristic name of Canmore, said to come from the Celtic 'Cenn Mór', meaning 'great head'". It has also been argued recently that the real "Malcolm Canmore" was this Malcolm's great-grandson [[Malcolm IV od Škotske|Malcolm IV]], who is given this name in the contemporary notice of his death. Duncan, pp. 51–52, 74–75; Oram, p. 17, note 1.</ref> bilo doslovno ili kao referenca na njegove vještine vođe,<ref>{{cite web|url=http://www.millsgen.com/gen/famgroups/fg05/fg05_045.htm |title=King Malcolm CANMORE OF SCOTLAND III & St Margaret “Atheling” OF ENGLAND |publisher=Millsgen.com |date=2010-06-28 |accessdate=2012-11-08}}</ref> "Long-neck" (Digovrati);<ref name="Orkneyinga Saga, c. 33">''Orkneyinga Saga'', c. 33.</ref> ? _-13. novembar 1093) bio je [[spisak škotskih kraljeva|kralj Škota]] od 1058. do 1093. Rodio se kao najstariji sin [[Duncan I od Škotske|Duncana I]] (Donnchad mac Crínáin). Malcolmova duga vladavina od 35 godina je predstavljala uvertiru u tzv. [[Škoto-Normani|škoto-normansko]] doba. Najbolje je, međutim, poznat kao historijska podloga za istoimeni lik u znamenitoj [[William Shakespeare|Shakespeareovoj]] tragediji ''[[Macbeth]]''. |
||
Malcolmova vlast se nije pružala na cijeloj teritoriji današnje [[Škotska|Škotske]]: sjever i zapad je ostao u rukama [[Nordijci|nordijskih]], [[Nordo-Geli|norod-gelskih]] i [[Geli|gelskih]] klanova i državica, a Škotska je ostala u granicama zacrtanim od strane prethodnog kralja [[Malcolm II od Škotske|Malcolma II]] (Máel Coluim mac Cináeda) sve do 12. vijeka. Malcolm III je vodio niz ratova protiv [[Kraljevina Engleska|Engleske]], koje se obično tumače njegovim nastojanjem da osvojio englesko sjeverno vojvodstvo (earldom) [[Nortumbrija|Northumbrija]]. Ti pohodi, međutim, nisu rezultirali nikakvim značajnijim teritorijalnim proširanjem. Malcolmu kao najveće dostignuće historičari pripisuju to što je uspio obnoviti, odnosno održati dinastiju koja će Škotskom vladati u kasnijim periodima,<ref>Ime njegove porodice je predmet rasprave. "[[Kuća Dunkeld]]" je izraz koji se gotovo nikada ne koristi; "Canmoreski kraljevi" ili "dinastija Canmore" nis općeprihvaćeni, kao ni kovanice [[Richard Oram|Richarda Orama]]s natpisom "meic Maíl Coluim" ili "MacMalcolm" Michjaela Lyncha. Za rasprave v. Duncan, pp. 53–54; McDonald, ''Outlaws'', p. 3; Barrow, ''Kingship and Unity'', Appendix C; Reid. Broun iscrpno raspravlja o porijelu.</ref> iako njegova uloga "osnivača dinastije" ima više veze s propagandom koju su stvarali njegov najmlađi sin David i njegovi potomci, nego sa historijskom stvarnošću.<ref>Hammond, p. 21. Prvi rodoslov koji porijeklo vuče od Malcolma umjesto [[Kenneth MacAlpin|Kennetha MacAlpina]] (Cináed mac Ailpín) ili [[Fergus Mór]]a datira iz vladavine [[Alexander II od Škotske|Aleksandra II]], v. Broun, pp. 195–200.</ref> |
Malcolmova vlast se nije pružala na cijeloj teritoriji današnje [[Škotska|Škotske]]: sjever i zapad je ostao u rukama [[Nordijci|nordijskih]], [[Nordo-Geli|norod-gelskih]] i [[Geli|gelskih]] klanova i državica, a Škotska je ostala u granicama zacrtanim od strane prethodnog kralja [[Malcolm II od Škotske|Malcolma II]] (Máel Coluim mac Cináeda) sve do 12. vijeka. Malcolm III je vodio niz ratova protiv [[Kraljevina Engleska|Engleske]], koje se obično tumače njegovim nastojanjem da osvojio englesko sjeverno vojvodstvo (earldom) [[Nortumbrija|Northumbrija]]. Ti pohodi, međutim, nisu rezultirali nikakvim značajnijim teritorijalnim proširanjem. Malcolmu kao najveće dostignuće historičari pripisuju to što je uspio obnoviti, odnosno održati dinastiju koja će Škotskom vladati u kasnijim periodima,<ref>Ime njegove porodice je predmet rasprave. "[[Kuća Dunkeld]]" je izraz koji se gotovo nikada ne koristi; "Canmoreski kraljevi" ili "dinastija Canmore" nis općeprihvaćeni, kao ni kovanice [[Richard Oram|Richarda Orama]]s natpisom "meic Maíl Coluim" ili "MacMalcolm" Michjaela Lyncha. Za rasprave v. Duncan, pp. 53–54; McDonald, ''Outlaws'', p. 3; Barrow, ''Kingship and Unity'', Appendix C; Reid. Broun iscrpno raspravlja o porijelu.</ref> iako njegova uloga "osnivača dinastije" ima više veze s propagandom koju su stvarali njegov najmlađi sin David i njegovi potomci, nego sa historijskom stvarnošću.<ref>Hammond, p. 21. Prvi rodoslov koji porijeklo vuče od Malcolma umjesto [[Kenneth MacAlpin|Kennetha MacAlpina]] (Cináed mac Ailpín) ili [[Fergus Mór]]a datira iz vladavine [[Alexander II od Škotske|Aleksandra II]], v. Broun, pp. 195–200.</ref> |
||
| Red 107: | Red 107: | ||
==Vanjske veze== |
==Vanjske veze== |
||
*[http://www.northvegr.org/lore/orkney/ Orkneyinga Saga] at [http://www.northvegr.org/ Northvegr] |
*[http://www.northvegr.org/lore/orkney/ Orkneyinga Saga] at [http://www.northvegr.org/ Northvegr] |
||
*[http://celt.ucc.ie/index.html CELT: Corpus of Electronic Texts] at [[University College Cork]] |
*[http://celt.ucc.ie/index.html CELT: Corpus of Electronic Texts] at [[University College Cork]] |
||
{{s-start}} |
{{s-start}} |
||
| Red 116: | Red 116: | ||
{{end}} |
{{end}} |
||
{{Piktski i škotski monarsi}} |
{{Piktski i škotski monarsi}} |
||
| ⚫ | |||
{{Lifetime|1013|1093|Malcolm 03 od Škotske}} |
{{Lifetime|1013|1093|Malcolm 03 od Škotske}} |
||
[[Kategorija:Škotski monarsi]] |
[[Kategorija:Škotski monarsi]] |
||
[[Kategorija: |
[[Kategorija:Dinastija Dunkeld]] |
||
| ⚫ | |||
Verzija na datum 23 decembar 2013 u 00:26
| Malcolm III | |
|---|---|
| |
| Vladavina | 1058–1093 |
| Krunidba | 1057?/25. april 1058?, Scone |
| Prethodnik | Lulach |
| Nasljednik | Donald III |
| Suprug/a | Ingebjorg Finnsdotter Margaret of Wessex |
| Potomstvo | Duncan II, kralj Albe Edward, princ Škotske Edmund Ethelred Edgar, kralj Albe Alexander I, kralj Albe David I, kralj Albe Edith/Matilda, kraljica Engleske Mary, grofica Boulognea |
| Kuća | Kuća Dunkeld |
| Otac | Duncan I, kralj Albe |
| Majka | Suthen |
| Rođen/a | 26. 3. 1031. Škotska |
| Umro/la | 13. 11. 1093. (dob: 62) Alnwick, Northumberland, Engleska |
Máel Coluim mac Donnchada (moderni gelski: Maol Chaluim mac Dhonnchaidh,[1] u većini angliciziranih kraljevskih popisa navođen kao Malcolm III, a u kasnijim vijekovima i s nadimkom Canmore, "Big Head" ("Velika glava")[2][3] bilo doslovno ili kao referenca na njegove vještine vođe,[4] "Long-neck" (Digovrati);[5] ? _-13. novembar 1093) bio je kralj Škota od 1058. do 1093. Rodio se kao najstariji sin Duncana I (Donnchad mac Crínáin). Malcolmova duga vladavina od 35 godina je predstavljala uvertiru u tzv. škoto-normansko doba. Najbolje je, međutim, poznat kao historijska podloga za istoimeni lik u znamenitoj Shakespeareovoj tragediji Macbeth.
Malcolmova vlast se nije pružala na cijeloj teritoriji današnje Škotske: sjever i zapad je ostao u rukama nordijskih, norod-gelskih i gelskih klanova i državica, a Škotska je ostala u granicama zacrtanim od strane prethodnog kralja Malcolma II (Máel Coluim mac Cináeda) sve do 12. vijeka. Malcolm III je vodio niz ratova protiv Engleske, koje se obično tumače njegovim nastojanjem da osvojio englesko sjeverno vojvodstvo (earldom) Northumbrija. Ti pohodi, međutim, nisu rezultirali nikakvim značajnijim teritorijalnim proširanjem. Malcolmu kao najveće dostignuće historičari pripisuju to što je uspio obnoviti, odnosno održati dinastiju koja će Škotskom vladati u kasnijim periodima,[6] iako njegova uloga "osnivača dinastije" ima više veze s propagandom koju su stvarali njegov najmlađi sin David i njegovi potomci, nego sa historijskom stvarnošću.[7]
Malcolmova druga supruga Margaret od Wessexa je kasnije beatificirana te postala jedini škotski kraljevski svetac. Sam Malcolm, međutim, nije uživao reputaciju pobožnog vladara. Sa izuzetkom opatije Dunfermline, njegovo ime se ne povezuje sa osnivanjem ili pomoći crkvenim institucijama, odnosno vjerskim reformama.
Preci
Preci Malcolma III od Škotske '
| 4. Crínán od Dunkelda | ||||||||||||||||
| 2. Duncan I od Škotske | ||||||||||||||||
| 20. Kenneth II od Škotske | ||||||||||||||||
| 10. Malcolm II od Škotske | ||||||||||||||||
| 5. Bethóc | ||||||||||||||||
| 1. Malcolm III od Škotske | ||||||||||||||||
| 3. Suthen | ||||||||||||||||
Izvori
- ↑ Máel Coluim mac Donnchada je srednjovjekovni gelski oblik.
- ↑ Ritchie, p. 3
- ↑ Burton, vol. 1, p. 350, states: "Malcolm the son of Duncan is known as Malcolm III., but still better perhaps by his characteristic name of Canmore, said to come from the Celtic 'Cenn Mór', meaning 'great head'". It has also been argued recently that the real "Malcolm Canmore" was this Malcolm's great-grandson Malcolm IV, who is given this name in the contemporary notice of his death. Duncan, pp. 51–52, 74–75; Oram, p. 17, note 1.
- ↑ „King Malcolm CANMORE OF SCOTLAND III & St Margaret “Atheling” OF ENGLAND”. Millsgen.com. 2010-06-28. Pristupljeno 2012-11-08.
- ↑ Orkneyinga Saga, c. 33.
- ↑ Ime njegove porodice je predmet rasprave. "Kuća Dunkeld" je izraz koji se gotovo nikada ne koristi; "Canmoreski kraljevi" ili "dinastija Canmore" nis općeprihvaćeni, kao ni kovanice Richarda Oramas natpisom "meic Maíl Coluim" ili "MacMalcolm" Michjaela Lyncha. Za rasprave v. Duncan, pp. 53–54; McDonald, Outlaws, p. 3; Barrow, Kingship and Unity, Appendix C; Reid. Broun iscrpno raspravlja o porijelu.
- ↑ Hammond, p. 21. Prvi rodoslov koji porijeklo vuče od Malcolma umjesto Kennetha MacAlpina (Cináed mac Ailpín) ili Fergus Móra datira iz vladavine Aleksandra II, v. Broun, pp. 195–200.
Literatura
- Anderson, Alan Orr, Early Sources of Scottish History A.D 500–1286, volume 1. Reprinted with corrections. Paul Watkins, Stamford, 1990. ISBN 1-871615-03-8
- Anderson, Alan Orr, Scottish Annals from English Chroniclers. D. Nutt, London, 1908.
- Anderson, Marjorie Ogilvie, Kings and Kingship in Early Scotland. Scottish Academic Press, Edinburgh, revised edition 1980. ISBN 0-7011-1604-8
- Anon., Orkneyinga Saga: The History of the Earls of Orkney, tr. Hermann Pálsson and Paul Edwards. Penguin, London, 1978. ISBN 0-14-044383-5
- Baker, Ernest Albert (1914), A Guide to Historical Fiction, George Routledge and sons
- Barrell, A.D.M. Medieval Scotland. Cambridge University Press, Cambridge, 2000. ISBN 0-521-58602-X
- Barrow, G.W.S., Kingship and Unity: Scotland, 1000–1306. Reprinted, Edinburgh University Press, Edinburgh, 1989. ISBN 0-7486-0104-X
- Barrow, G.W.S., The Kingdom of the Scots. Edinburgh University Press, Edinburgh, 2003. ISBN 0-7486-1803-1
- Broun, Dauvit, The Irish Identity of the Kingdom of the Scots in the Twelfth and Thirteenth Centuries. Boydell, Woodbridge, 1999. ISBN 0-85115-375-5
- Burton, John Hill, The History of Scotland, New Edition, 8 vols, Edinburgh 1876
- Clancy, Thomas Owen, "St. Margaret" in Michael Lynch (ed.), The Oxford Companion to Scottish History. Oxford University Press, Oxford, 2002. ISBN 0-19-211696-7
- Duncan, A.A.M., The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence. Edinburgh University Press, Edinburgh, 2002. ISBN 0-7486-1626-8
- Dunlop, Eileen, Queen Margaret of Scotland. National Museums of Scotland, Edinburgh, 2005. ISBN 1-901663-92-2
- Hammond, Matthew H., "Ethnicity and Writing of Medieval Scottish History", in The Scottish Historical Review, Vol. 85, April, 2006, pp. 1–27
- John of Fordun, Chronicle of the Scottish Nation, ed. William Forbes Skene, tr. Felix J.H. Skene, 2 vols. Reprinted, Llanerch Press, Lampeter, 1993. ISBN 1-897853-05-X
- McDonald, R. Andrew, The Kingdom of the Isles: Scotland's Western Seaboard, c. 1100–c.1336. Tuckwell Press, East Linton, 1997. ISBN 1-898410-85-2
- McDonald, R. Andrew, Outlaws of Medieval Scotland: Challenges to the Canmore Kings, 1058–1266. Tuckwell Press, East Linton, 2003. ISBN 1-86232-236-8
- Nield, Jonathan (1925), A Guide to the Best Historical Novels and Tales, G. P. Putnam's sons, ISBN 0-8337-2509-2
- Oram, Richard, David I: The King Who Made Scotland. Tempus, Stroud, 2004. ISBN 0-7524-2825-X
- Reid, Norman, "Kings and Kingship: Canmore Dynasty" in Michael Lynch (ed.), op. cit.
- Ritchie, R. L. Graeme, The Normans in Scotland, Edinburgh University Press, 1954
- Sturluson, Snorri, Heimskringla: History of the Kings of Norway, tr. Lee M. Hollander. Reprinted University of Texas Press, Austin, 1992. ISBN 0-292-73061-6
- Young, James, ed., Historical References to the Scottish Family of Lauder, Glasgow, 1884
Vanjske veze
| Kraljevske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodi: Lulach |
kralj Škota 1058–1093 |
Slijedi: Donald III |