Aleksandar Mišić

Aleksandar Mišić
Aleksandar Mišić Aleksandar Mišić
Lični podaci
Nadimak	Aca
Datum rođenja	1891
Mesto rođenja	Beograd (Kraljevina Srbija)
Datum smrti	18. decembar 1941.
Mesto smrti	Valjevo (Srbija)
Vojska	Srpska vojska Jugoslovenska vojska Jugoslovenska vojska u otadžbini
Najviši čin	major
Bitke i ratovi	Balkanski ratovi Prvi svetski rat Drugi svetski rat

Aleksandar Mišić (Beograd, 1891. — Valjevo, 18. decembar 1941) je bio srpski oficir u ratovima 1912-1918. godine i četnički komandant i obaveštajac tokom ustanka u Srbiji 1941. godine.

Zarobljen je od strane Nemaca 6. decembra 1941. godine tokom operacije Mihailović. Major Aleksandar Mišić bio je sin slavnog vojvode Živojina Mišića.

Predratna biografija

Aleksandar Mišić je rođen u Beogradu, kao peto od šestoro dece Živojina i Lujze Mišić. Čim je napunio 18 godina odlazi Rusiju. Tamo upisuje Vojnu akademiju u Vilnu. 1912. se razboleo, nakon čega se vraća u Srbiju, koja se tada spremala za rat protiv Osmanskog carstva. Stupio je kao oficir u Srpsku vojsku. Učestvovao je u brojnim bitkama u Balkanskim ratovima kao i Prvom svetskom ratu.

Od 1928. do 1930. godine bio je vršilac dužnosti upravnika Vrnjačke Banje.

Drugi svetski rat

Nakon aprilskog sloma, pukovnik Mihailović sa svojom grupom oficira formirao četničku komandu na Ravnoj gori maja 1941. godine. Major Mišić je odmah pristupio organizaciji. Bio je komandant Ribničkog četničkog odreda u Četničkim odredima Jugoslovenske vojske.

Posle neuspešnog sastanka u Brajićima sa Titom i Hadsonovog dolaska koji ga je uverio da ima legitimitet od izbegličke vlade, Mihailović je odlučio da se obračuna sa partizanima. Prema sećanju Branislava Pantića, Draža Mihailović je 27. oktobra 1941, dan nakon održanog sastanka sa partizanskim predstavnicima u Brajićima, održao sastanak sa najbližim saradnicima u kući majora Aleksandra Mišića u Struganiku. Sastanku su pored Mihailovića i Mišića prisustvovali i Dragiša Vasić, potpukovnik Dragoslav Pavlović, pukovnik Branislav Pantić i kapetan Nenad Mitrović. Govoreći o trenutnoj situaciji, Mihailović je istakao da četničke jedinice nemaju dovoljno oružja, ni municije, za razliku od partizana, koji svakim danom postaju sve snažniji. Mihailović je stoga saopštio da je odlučio da se obrati za pomoć Nemcima i ponudi im četničke odrede za borbu protiv partizana, s tim da ih Nemci naoružaju i snabdeju municijom. Na kraju je naglasio da je to jedini način da se suzbije narastanje i omasovljavanje partizanskih snaga ili, čak, da se one unište. Neki su da se ne bi trebalo obraćati Nemcima, već da bi oružje i municiju trebalo tražiti od Nedića. Tome su se suprotstavili Mihailović i Mišić. Branislav Pantić navodi sledeće Mihailovićeve reči:

Kad je situacija takva da moram da pregovaram, onda ću da pregovaram sa neprijateljem. Na to me ovlašćuje i međunarodno ratno pravo. Uostalom, šta mi možemo da dobijemo od Nedića? Sve što nam treba, oružje i municija, Nedić mora tražiti od Nemaca... Zašto ići posredno kad možemo neposredno?

– Dragoljub Mihailović

Dva četnička oficira za vezu si 28. oktobra stupili u vezu sa Nedićem, a sutradan sa nemačkim oficirom Jozefom Matlom, sa Mihailovićevom ponudom zajedničku borbu protiv partizana u zamenu za oružje. Međutim, partizani su odbili četničke napade i ugrozili četničke položaje na Ravnoj gori. Zbog toga je Mihailović 3. novembra 1941. odložio sastanak sa nemačkim oficirima za 11. novembar. Na sastanku u selu Divcima, kom su prisutvovali Mihailović, Mišić i jedan zvaničnik Abvera, četnici su se ponudili Nemcima za borbu protiv partizana. Major Mišić je pokušavao da ubedi Nemce da će im biti lojalni saborci protiv partizana ("Mi vam nećemo biti neverni"), pa je čak predlagao razmenu oficira za vezu:

Mi idemo tako daleko da Vas molimo da do nas uputite oficire za vezu da biste se, uz punu garanciju, mogli uveriti u našu borbu protiv komunista.

– Aleksandar Mišić

Međutim, nikakav sporazum nije postignut zbog nemačkog zahteva za kompletnom predajom četnika. Posle zauzimanja partizanskog Užica, Nemci su 3. decembra izdali naređenje za operaciju Mihailović, potragu za četnicima na Ravnoj gori. Mihailović se sklonio kod Mišića u Struganiku. Tu su opkoljeni, ali je Mihailović uspeo pobeći. Nemci su zarobili Mišića i Fregla i kasnije ih streljali.

Literatura

• Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0857-9. 
• Milovanović, Nikola (1991). Draža Mihailović. Beograd: Pegaz. (COBISS-Sr). 

Vidi još

• Sastanak u Divcima

Spoljašnje veze

• Zapisnik sa sastanka Mihailovića sa nemačkim predstavnicima u selu Divci 11.11.1941.