Antiratni protesti u Sarajevu 1992. – razlika između verzija
m Datoteka/fajl Most_Suade_i_Olge.jpg je uklonjen/a jer ga/ju je na Ostavi obrisao Jameslwoodward sa razlogom: Per commons:Commons:Deletion requests/Files in Category:Plaque on Suada and Olga Bridge |
m uklonjena kategorija Sarajevo; dodana kategorija Historija Sarajeva pomoću gadgeta HotCat |
||
| Red 50: | Red 50: | ||
[[Kategorija:Historija Bosne i Hercegovine]] |
[[Kategorija:Historija Bosne i Hercegovine]] |
||
[[Kategorija:Raspad SFRJ]] |
[[Kategorija:Raspad SFRJ]] |
||
[[Kategorija: |
[[Kategorija:Historija Sarajeva]] |
||
Verzija na datum 18 novembar 2013 u 12:36
Antiratni protesti u Sarajevu 1992. godine su održavani tokom marta i aprila protiv rata koji se zahuktavao u Bosni i Hercegovini.
Protesti su započeli kao reakcija na političku situaciju u Bosni i Hercegovini koja se iz dana u dan sve više zaoštravala i prijetila otvorenim oružanim sukobom. Neposredan povod demonstracija je bila blokada Sarajeva od strane Jugoslovenske narodne armije.
Politička pozadina
1. marta 1992. godine je većina građana BiH referendumom donela odluku o nezavisnosti Bosne i Hercegovine. Srbi su uglavnom bojkotovali referendum o nezavisnosti jer su želeli da ostanu u državnoj zajednici sa Srbijom, te su započeli sa organizovanjem paralelnih institucija. U narednom periodu, u mnogim mestima počinju sukobi između Srpske demokratske stranke i lojalni vladinih snaga. Istovremeno, započinju sukobi između Hrvata i Srba u BiH.[1]
Do 31. marta, više od 200 hiljada Sarajlija potpisalo je zahtev protiv deljenje Bosne i Hercegovine, za nove prevremene izbore i za odlazak nacionalističkih partija sa vlasti.[2]
1. aprila zloglasni Arkanovi "Tigrovi" zauzimaju Bjeljinu, ubijajući više desetina civila. 3. aprila je srpska vojska preuzela Banja Luku. U Mostaru je ispred JNA kasarne eksplodirao tanker sa eksplozivom.[1] 4. aprila u Neumu je proglašena mobilizacija. U noći između 4. i 5. aprila srpske paravojne jedinice su napale policijsku stanicu u Sarajevu.[1]
Demonstracije u Sarajevu
Hiljade ljudi je izlazilo na ulice kako bi izrazili nezadovoljstvo blokadom Sarajeva, koja je uslijedila odmah poslije proglašenja nezavisnosti BiH. Tadašnja RTV Sarajevo pozivala narod da otvoreno protestuje protiv velikosrpske agresije na Bosnu. Mnogi ljudi, bez obzira na nacionalnost, su bili užasnuti mogućnošću ratnih sukoba i spontano su izlazili na ulice. Tisuće i tisuće ljudi su tokom marta i aprila 1992. godine na ulicama Sarajeva pokušavali sačuvati bratstvo i jedinstvo i spriječiti sukob. Mnogi su nosili Titove slike i obilježja SFRJ. Prosvjedi su trajali tjednima. Iako je rat u BiH bio na pomolu, većina je ljudi odbacivala tu mogućnost kao iluzornu jer su bosanski narodi desetljećima živjeli na istom prostoru.
5. aprila je pred zgradom parlamenta u Sarajevu demonstriralo oko 40 000 ljudi protiv rata u Jugoslaviji.[1] Demonstranti su nakon toga ušli u zgradu narodne skupštine Bosne i Hercegovine, gde su raspravljali o tome kako da se prevaziđe sadašnja kriza i zaustavi rat u BiH. Okupljeni građani su nakon rasprave u zgradi parlamenta jednoglasno usvojili deklaraciju o osnivanju Komiteta narodnog spasa BiH radi očuvanja sigurnosti građana, očuvanja BiH i putem vanrednih izbora uspostave novih organa vlasti. Od JNA je zatraženo da zaštiti građane i njihove živote, obezbedi mir u Sarajevu, da razoruža i otera sve paravojne formacije.[3]
Na prosvjednike su pucali pripadnici srpskih paravojnih jedinica iz hotela Holiday Inn[1], u kojem je bilo sedište Srpske demokratske stranke. 5 ljudi je poginulo a 30 ranjeno.[1] Među ubijenima su bile studentkinje Suada Dilberović i Olga Sučić, koje se smatraju prvim sarajevskim žrtvama rata u Bosni i Hercegovini.[4][5] Po njima nazvan Most Suade i Olge u Sarajevu. Među ranjenima je bio i foto-reporter Tanjuga Hidajet Delić.[3]
Istog dana, Evropska zajednica priznala nezavisnost Bosne i Hercegovine.[1]
Epilog
7. aprila su predstavnici Srba proglasili nezavisnost Republike Srpske Bosne i Hercegovine.[1] 8. aprila predsednik BiH Alija Izetbegović je proglasio vanredno stanje u Sarajevu.[1]
Ministarstvo unutrašnjih poslova Bosne i Hercegovine je 20. aprila 1992 podnelo krivičnu prijavu protiv Radovana Karadžića zato što je 6. aprila naredio svojim dobrovoljcima da pucaju u grupu od 700 lica iz mase mirovnjaka koji su se nalazili ispred zgrade Skupštine BiH.[6]
U narednom periodu, rat u Bosni i Hercegovini se razbuktao svom žestinom. Unatoč neviđenim masovnim demonstracijama svih naroda Bosne i Hercegovine, počela je krvava oružana borba. Rat je potrajao sve do 1995., kad je okončan potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Izvori
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Historie 1992-1995
- ↑ Arkan stigao, Bijeljina u krvi
- ↑ 3,0 3,1 Karadžić proglasio privatnu državu
- ↑ http://books.google.com/books?id=Rx-1MdUlzaUC&pg=RA1-PA221
- ↑ http://books.google.com/books?id=xWKjSc0ql3cC&pg=PA190
- ↑ Mediji i rat: Kako je “Politika” izveštavala 1992. godine (17)