Milansko Vojvodstvo – razlika između verzija
m uklonjena kategorija Bivše države; dodana kategorija Bivše države u Evropi pomoću gadgeta HotCat |
m sredjivanje; kozmetičke promjene |
||
| Red 2: | Red 2: | ||
|ime= Milansko Vojvodstvo |
|ime= Milansko Vojvodstvo |
||
|hr_ime=Milansko Vojvodstvo |
|hr_ime=Milansko Vojvodstvo |
||
|izvorno_ime= <small>Ducato di Milano</small><br><small>Ducatus Mediolani</small> |
|izvorno_ime= <small>Ducato di Milano</small><br /><small>Ducatus Mediolani</small> |
||
|zastava=Flag of Milan.svg |
|zastava=Flag of Milan.svg |
||
|zastava_i = |
|zastava_i = |
||
| Red 37: | Red 37: | ||
Teritorij ''Milanskog Vojvodstva'' mijenjao se tokom vijekova, ali je uglavnom pokrivao veći dio [[Lombardija|Lombardije]], uključujući gradove [[Milano]] i [[Pavia|Paviu]], i [[Parma]] je također bila dio ''Milanskog Vojvodstva'' sve dok se nije odvojila u [[16. vijek]]u u vlastito [[Vojvodstvo Parma|Vojvodstvo]] |
Teritorij ''Milanskog Vojvodstva'' mijenjao se tokom vijekova, ali je uglavnom pokrivao veći dio [[Lombardija|Lombardije]], uključujući gradove [[Milano]] i [[Pavia|Paviu]], i [[Parma]] je također bila dio ''Milanskog Vojvodstva'' sve dok se nije odvojila u [[16. vijek]]u u vlastito [[Vojvodstvo Parma|Vojvodstvo]] |
||
== Historija== |
== Historija == |
||
''Milansko Vojvodstvo'' osnovao je [[1395]]. [[Gian Galeazzo Visconti]], prvi [[Milano|milanski]] [[vojvoda]]. <ref name=tre>[http://www.treccani.it/enciclopedia/milano/#ducatodim-1 Ducato di Milano, na portalu treccani, pristupljeno 28. 06. 2011.]{{it icon}}</ref> Kad je [[dinastija]] [[Visconti]] izumrla [[1447]], Milano je proglasio republiku, unatoč činjenici da je [[Orleansko Vojvodstvo|vojvoda od Orleana]] bio legitiman nasljednik po ugovoru. On se baš nije previše trudio da zaposjedne svoju posesiju, ali je i pored toga ''Milanska republika'' bila kratkog vijeka jer je [[kondotjer]] [[Francesco Sforza]], uspio da kao dio svoje nagrade dobije i kćer posljednjeg milanskog vojvode ''Filipa Viscontija''. Nakon smrti svojeg tasta - [[1450]]., postao je vojvoda Milana. Njegovi potomci su uz povremene prekide vladali Milanom sve do [[1535]]. |
''Milansko Vojvodstvo'' osnovao je [[1395]]. [[Gian Galeazzo Visconti]], prvi [[Milano|milanski]] [[vojvoda]]. <ref name=tre>[http://www.treccani.it/enciclopedia/milano/#ducatodim-1 Ducato di Milano, na portalu treccani, pristupljeno 28. 06. 2011.]{{it icon}}</ref> Kad je [[dinastija]] [[Visconti]] izumrla [[1447]], Milano je proglasio republiku, unatoč činjenici da je [[Orleansko Vojvodstvo|vojvoda od Orleana]] bio legitiman nasljednik po ugovoru. On se baš nije previše trudio da zaposjedne svoju posesiju, ali je i pored toga ''Milanska republika'' bila kratkog vijeka jer je [[kondotjer]] [[Francesco Sforza]], uspio da kao dio svoje nagrade dobije i kćer posljednjeg milanskog vojvode ''Filipa Viscontija''. Nakon smrti svojeg tasta - [[1450]]., postao je vojvoda Milana. Njegovi potomci su uz povremene prekide vladali Milanom sve do [[1535]]. |
||
=== Francusko prisezanje na Milansko Vojvodstvo === |
=== Francusko prisezanje na Milansko Vojvodstvo === |
||
Vojvoda od Orleansa |
Vojvoda od Orleansa je [[1498]]. je postao [[kralj]] [[Francuska|Francuske]] pod vladarskim imenom [[Luj XII, kralj Francuske|Luj XII]]. On je odmah nakon stupanja na tron zatražio svoje lensko dobro - ''Milansko Vojvodstvo'' koje mu je preko oca nasljedno pripadalo. Nakon odbijanja [[Ludovico Sforza|Lodovica Sforze]] da mu prepusti vojvodsvo provalio je [[1499]]. u [[Sjeverna Italija|Sjevernu Italiju]] i svrgnuo Lodovica Sforzu s vladarskog trona. Francuzi su vladali ''Milanskim Vojvodstvom'' vrlo kratko do [[1512]]. kad su im vlast u Milanu preoteli [[Švajcarska|Švicarci]], koji su na tron postavili Lodovicovog sina ''Massimilijana Sforzu''. Ni Massimiliano nije uspio ostati dugo na milanskom tronu, jer je novi francuski kralj [[Franjo I, kralj Francuske|Franjo I.]], ponovno upao u [[Lombardija|Lombardiju]] [[1515]]. i nakon odlučne [[Bitka kod Marignana|Bitke kod Marignana]] zarobio Massimiliana i poveo ga kao zatvorenika sa sobom u Francusku. Francuze su iz ''Milanskog Vojvodstva'' istjerali već [[1521]]. [[Austrijanci]], koji su na vlast instalirali Massimilijanovog mlađeg brata - Francesca Sforzu II. |
||
=== Milansko Vojvodstvo između |
=== Milansko Vojvodstvo između [[Francuzi|Francuza]] i [[Španjolci|Španjolaca]] === |
||
[[ |
[[Datoteka:Massima espansione Viscontea.png|thumb|right|280px|''Milansko Vojvodstvo'' [[1402]]. kad je bilo najveće (zeleno)]] |
||
Nakon odlučujućeg francuskog poraza u Bitci kod Pavije - [[1525]]., činilo se da je [[habsburg]]ški [[car]] [[Karlo V., car Svetog Rimskog Carstva|Karlo V.]] postao previše snažan u Italiji, zbog tog se Francesco Sforza pridružio Ligi Cognac protiv cara, zajedno s [[Mletačka Republika|Mletačkom republikom]], [[Republika Firenca|Republikom Firencom]], [[Klement VII.|papom]] i [[Francuska|Francuskom]]. To je rezultiralo njegovim brzim protjerivanjem iz grada Milana iz kojeg su ga istjerale francuske trupe, on je ipak uspio zadržati vlast i kontrolu nad dosta drugih gradova u ''Milanskom Vojvodstvu'', tako da se ponovno vratio u [[Milano]], nakon zaključenja mirovnog porazuma iz Cambraja u [[1529]].<ref name=tre/> |
Nakon odlučujućeg francuskog poraza u Bitci kod Pavije - [[1525]]., činilo se da je [[habsburg]]ški [[car]] [[Karlo V., car Svetog Rimskog Carstva|Karlo V.]] postao previše snažan u Italiji, zbog tog se Francesco Sforza pridružio Ligi Cognac protiv cara, zajedno s [[Mletačka Republika|Mletačkom republikom]], [[Republika Firenca|Republikom Firencom]], [[Klement VII.|papom]] i [[Francuska|Francuskom]]. To je rezultiralo njegovim brzim protjerivanjem iz grada Milana iz kojeg su ga istjerale francuske trupe, on je ipak uspio zadržati vlast i kontrolu nad dosta drugih gradova u ''Milanskom Vojvodstvu'', tako da se ponovno vratio u [[Milano]], nakon zaključenja mirovnog porazuma iz Cambraja u [[1529]].<ref name=tre/> |
||
Kada je Francesco Sforza umro - [[1535]]. bez nasljednika, ponovno se rasplamsalo pitanje sukcesije, jer su i [[car]] [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]] |
Kada je Francesco Sforza umro - [[1535]]. bez nasljednika, ponovno se rasplamsalo pitanje sukcesije, jer su i [[car]] [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]] i [[Francuska|francuski]] kralj tvrdili da su legitimni nasljednici ''Milanskog Vojvodstva'', što je dovelo do više ratova. [[Vojvodstvo Parma]] osnovano je [[1545]]. na dijelu ''Milanskog Vojvodstva'' južno od rijeke [[Po]], kao feudalno dobro vanbračnog sina [[Papa|pape]] [[Pavao III.|Pavla III.]] - ''Piera Luigija Farnesea'', oko grada [[Parma|Parme]].<ref name=tre/> |
||
[[Car]] [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]] |
[[Car]] [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]] [[Karlo V., car Svetog Rimskog Carstva|Karlo V. Habsburški]] uspio je zavladati ''Milanskim Vojvodstvom'' namjeravajući ga prepustiti svom sinu [[Filip II, kralj Kastilje|Filipu Kastiljskom]]. Nakon potpisivanja Mirovnog ugovora iz Cateau-Cambrésisa [[1559]]. između [[Francuska|Francuske]] i [[Španija|Španjolske]], Francuska je priznala Španjolskoj pravo na ''Milansko Vojvodstvo''.<ref name=tre/> |
||
=== Milansko Vojvodstvo za napoleonskih vremena === |
=== Milansko Vojvodstvo za napoleonskih vremena === |
||
| Red 55: | Red 55: | ||
== Vidi još == |
== Vidi još == |
||
*[[Ludovico Sforza]] |
* [[Ludovico Sforza]] |
||
*[[Talijanski ratovi]] |
* [[Talijanski ratovi]] |
||
*[[Bitka kod Marignana]] |
* [[Bitka kod Marignana]] |
||
== |
== Reference == |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
== |
== Vanjske veze == |
||
{{Commonscat|Duchy of Milan}} |
{{Commonscat|Duchy of Milan}} |
||
* [http://www.treccani.it/enciclopedia/milano/#ducatodim-1 Ducato di Milano, na portalu treccani] {{it icon}} |
* [http://www.treccani.it/enciclopedia/milano/#ducatodim-1 Ducato di Milano, na portalu treccani] {{it icon}} |
||
Verzija na datum 23 septembar 2013 u 18:17
| |||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Milansko Vojvodstvo (talijanski: Ducato di Milano), bilo je dio decentraliziranog Svetog Rimskog Carstva u Sjevernoj Italiji od 1394. do 1797. kojom su vladale brojne dinastije, većinom izvan Italije. Teritorij Milanskog Vojvodstva mijenjao se tokom vijekova, ali je uglavnom pokrivao veći dio Lombardije, uključujući gradove Milano i Paviu, i Parma je također bila dio Milanskog Vojvodstva sve dok se nije odvojila u 16. vijeku u vlastito Vojvodstvo
Historija
Milansko Vojvodstvo osnovao je 1395. Gian Galeazzo Visconti, prvi milanski vojvoda. [1] Kad je dinastija Visconti izumrla 1447, Milano je proglasio republiku, unatoč činjenici da je vojvoda od Orleana bio legitiman nasljednik po ugovoru. On se baš nije previše trudio da zaposjedne svoju posesiju, ali je i pored toga Milanska republika bila kratkog vijeka jer je kondotjer Francesco Sforza, uspio da kao dio svoje nagrade dobije i kćer posljednjeg milanskog vojvode Filipa Viscontija. Nakon smrti svojeg tasta - 1450., postao je vojvoda Milana. Njegovi potomci su uz povremene prekide vladali Milanom sve do 1535.
Francusko prisezanje na Milansko Vojvodstvo
Vojvoda od Orleansa je 1498. je postao kralj Francuske pod vladarskim imenom Luj XII. On je odmah nakon stupanja na tron zatražio svoje lensko dobro - Milansko Vojvodstvo koje mu je preko oca nasljedno pripadalo. Nakon odbijanja Lodovica Sforze da mu prepusti vojvodsvo provalio je 1499. u Sjevernu Italiju i svrgnuo Lodovica Sforzu s vladarskog trona. Francuzi su vladali Milanskim Vojvodstvom vrlo kratko do 1512. kad su im vlast u Milanu preoteli Švicarci, koji su na tron postavili Lodovicovog sina Massimilijana Sforzu. Ni Massimiliano nije uspio ostati dugo na milanskom tronu, jer je novi francuski kralj Franjo I., ponovno upao u Lombardiju 1515. i nakon odlučne Bitke kod Marignana zarobio Massimiliana i poveo ga kao zatvorenika sa sobom u Francusku. Francuze su iz Milanskog Vojvodstva istjerali već 1521. Austrijanci, koji su na vlast instalirali Massimilijanovog mlađeg brata - Francesca Sforzu II.
Milansko Vojvodstvo između Francuza i Španjolaca
Nakon odlučujućeg francuskog poraza u Bitci kod Pavije - 1525., činilo se da je habsburgški car Karlo V. postao previše snažan u Italiji, zbog tog se Francesco Sforza pridružio Ligi Cognac protiv cara, zajedno s Mletačkom republikom, Republikom Firencom, papom i Francuskom. To je rezultiralo njegovim brzim protjerivanjem iz grada Milana iz kojeg su ga istjerale francuske trupe, on je ipak uspio zadržati vlast i kontrolu nad dosta drugih gradova u Milanskom Vojvodstvu, tako da se ponovno vratio u Milano, nakon zaključenja mirovnog porazuma iz Cambraja u 1529.[1]
Kada je Francesco Sforza umro - 1535. bez nasljednika, ponovno se rasplamsalo pitanje sukcesije, jer su i car Svetog Rimskog Carstva i francuski kralj tvrdili da su legitimni nasljednici Milanskog Vojvodstva, što je dovelo do više ratova. Vojvodstvo Parma osnovano je 1545. na dijelu Milanskog Vojvodstva južno od rijeke Po, kao feudalno dobro vanbračnog sina pape Pavla III. - Piera Luigija Farnesea, oko grada Parme.[1]
Car Svetog Rimskog Carstva Karlo V. Habsburški uspio je zavladati Milanskim Vojvodstvom namjeravajući ga prepustiti svom sinu Filipu Kastiljskom. Nakon potpisivanja Mirovnog ugovora iz Cateau-Cambrésisa 1559. između Francuske i Španjolske, Francuska je priznala Španjolskoj pravo na Milansko Vojvodstvo.[1]
Milansko Vojvodstvo za napoleonskih vremena
Milansko Vojvodstvo ostalo je u španjolskim rukama sve do kraja rata za španjolsko nasljeđe na početku 18. vijeka, kad su ga osvojili Austrijanci. Sporazumom iz Badena kojim je završen rat 1714. - Milansko Vojvodstvo ustupljeno je Austriji. [1]Vojvodstvo je ostalo u austrijskim rukama sve dok Sjevernu Italiju nisu zauzele napoleonske trupe 1796. Vojvodstvo je ustupljeno Francuskoj Mirovnim ugovorom iz Campo Formija - 1797. - Milansko Vojvodstvo postalo je središnji dio nove Cispadanske Republike. [1]
Nakon poraza Napoleona, u skladu s odlukama Bečkog kongresa od 9. juna 1815. - Milansko Vojvodstvo nije obnovljeno, već je postalo dio Kraljevine Lombardija-Venecija, marionetske države Austrijskog carstva sa habsburgovcima kao kraljevima. Kraljevstvo Lombardija-Venecija prestalo je egzistirati - 1866. kad je pripojeno Kraljevini Italiji. [1]
