Jonski filozofi – razlika između verzija
m Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1294550 (translate me) |
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka:Turkey ancient region map ionia.JPG|thumb|Jonija – kolevka grčke filozofije]] |
[[Datoteka:Turkey ancient region map ionia.JPG|thumb|Jonija – kolevka grčke filozofije]] |
||
'''Jonski filozofi''' ili '''jonska filozofska škola''' jeste termin kojim se označava [[Filozofija|filozofski]] pravac koji se razvio u [[Mala Azija|maloazijskoj]] oblasti [[Jonija|Jonije]] tokom 6. i 5. veka stare ere. Ovaj termin, međutim, nije sasvim precizan te nije ni opšteprihvaćen u [[ |
'''Jonski filozofi''' ili '''jonska filozofska škola''' jeste termin kojim se označava [[Filozofija|filozofski]] pravac koji se razvio u [[Mala Azija|maloazijskoj]] oblasti [[Jonija|Jonije]] tokom 6. i 5. veka stare ere. Ovaj termin, međutim, nije sasvim precizan te nije ni opšteprihvaćen u [[historija filozofije|istoriji filozofije]]. Prvi ga je upotrebio [[Diogen Laertije]] u svom [[Doksografija||doksografskom]] delu ''[[Životi i mišljenja znamenitih filozofa]]'', gde je napravljena opšta podela antičkih filozofa na one koji pripadaju "jonskom" i na one koji pripadaju "[[Italija|italskom]]" filozofskom pravcu. |
||
Termin "jonski filozofi" ponekada se upotrebljava kao sinoniman terminu "[[miletska škola]]", a u svom širem značenju, pored tri pripadnika ove škole – [[Tales]]a, [[Anaksimandar|Anaksimandra]] i [[Anaksimen]]a, obuhvata i [[Heraklit]]a, [[Anaksagora|Anaksagoru]], [[Diogen iz Apolonije|Diogena iz Apolonije]] i [[Arhelaj]]a. Međutim, filozofska mišljenja svih ovih filozova toliko se međusobno razlikuju da se tu teško može govoriti o jednoj "školi" u strogom smislu te reči. [[Aristotel]] je ove mislioce nazvao φυσιόλογοι – doslovno "fiziolozi", premda je tačniji prevod "[[Fizika|fizičari]]" – jer su oni proučavali [[Priroda|prirodu]] (φύσις), i to putem spekulativnog [[ |
Termin "jonski filozofi" ponekada se upotrebljava kao sinoniman terminu "[[miletska škola]]", a u svom širem značenju, pored tri pripadnika ove škole – [[Tales]]a, [[Anaksimandar|Anaksimandra]] i [[Anaksimen]]a, obuhvata i [[Heraklit]]a, [[Anaksagora|Anaksagoru]], [[Diogen iz Apolonije|Diogena iz Apolonije]] i [[Arhelaj]]a. Međutim, filozofska mišljenja svih ovih filozova toliko se međusobno razlikuju da se tu teško može govoriti o jednoj "školi" u strogom smislu te reči. [[Aristotel]] je ove mislioce nazvao φυσιόλογοι – doslovno "fiziolozi", premda je tačniji prevod "[[Fizika|fizičari]]" – jer su oni proučavali [[Priroda|prirodu]] (φύσις), i to putem spekulativnog [[misao|mišljenja]] [[um]]a (λόγος). |
||
Ovi se mislioci ponekad nazivaju i [[Kosmologija|kosmolozima]], jer su nastojali objasniti pranačela iz kojih je nastao [[kosmos]], svet koji nas okružuje. Naime, premda je većina kosmologa smatrala da [[Materija|tvar]] može preći iz jednog oblika i drugi, oni su takođe verovali da je svim stvarima zajedničko nešto što se ne menja – neko pranačelo (ἀρχή), odnosno [[bitak]] (τὸ ὄν). Oni se nisu slagali u tome koje je to pranačelo, ali nisu pribegavali ničemu što bi se moglo nazvati [[eksperiment]]om kako bi do tog osnovnog pranačela došli, već su se u potpunosti oslanjali na [[Apstrakcija|apstraktno]] i spekulativno mišljenje. S obzirom na to da su odbacili [[Mitologija|mitologiju]] kao sredstvo objašnjavanja, postali su prvim filozofima u zapadnoj tradiciji. |
Ovi se mislioci ponekad nazivaju i [[Kosmologija|kosmolozima]], jer su nastojali objasniti pranačela iz kojih je nastao [[svemir|kosmos]], svet koji nas okružuje. Naime, premda je većina kosmologa smatrala da [[Materija|tvar]] može preći iz jednog oblika i drugi, oni su takođe verovali da je svim stvarima zajedničko nešto što se ne menja – neko pranačelo (ἀρχή), odnosno [[bitak]] (τὸ ὄν). Oni se nisu slagali u tome koje je to pranačelo, ali nisu pribegavali ničemu što bi se moglo nazvati [[eksperiment]]om kako bi do tog osnovnog pranačela došli, već su se u potpunosti oslanjali na [[Apstrakcija|apstraktno]] i spekulativno mišljenje. S obzirom na to da su odbacili [[Mitologija|mitologiju]] kao sredstvo objašnjavanja, postali su prvim filozofima u zapadnoj tradiciji. |
||
Kasniji filozofi proširili su svoja istraživanja i na druge oblasti mišljenja. [[Elejska škola]] se, na primer, bavila i [[Gnoseologija|gnoseologijom]], odnosno nastojala je utvrditi na koji način ljudi spoznaju ono što postoji, pa i na koji način spoznaju da li nešto uopšte postoji. |
Kasniji filozofi proširili su svoja istraživanja i na druge oblasti mišljenja. [[Elejci|Elejska škola]] se, na primer, bavila i [[Gnoseologija|gnoseologijom]], odnosno nastojala je utvrditi na koji način ljudi spoznaju ono što postoji, pa i na koji način spoznaju da li nešto uopšte postoji. |
||
==Vidi također== |
==Vidi također== |
||
* [[Antička filozofija]] |
* [[Antička filozofija]] |
||
* [[Presokratovci|Presokratska filozofija]] |
* [[Presokratovci|Presokratska filozofija]] |
||
* [[Filozofija u tragičnom razdoblju Grka]] |
* [[Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen|Filozofija u tragičnom razdoblju Grka]] |
||
== Eksterni linkovi == |
== Eksterni linkovi == |
||
Verzija na datum 15 juni 2013 u 22:15
Jonski filozofi ili jonska filozofska škola jeste termin kojim se označava filozofski pravac koji se razvio u maloazijskoj oblasti Jonije tokom 6. i 5. veka stare ere. Ovaj termin, međutim, nije sasvim precizan te nije ni opšteprihvaćen u istoriji filozofije. Prvi ga je upotrebio Diogen Laertije u svom |doksografskom delu Životi i mišljenja znamenitih filozofa, gde je napravljena opšta podela antičkih filozofa na one koji pripadaju "jonskom" i na one koji pripadaju "italskom" filozofskom pravcu.
Termin "jonski filozofi" ponekada se upotrebljava kao sinoniman terminu "miletska škola", a u svom širem značenju, pored tri pripadnika ove škole – Talesa, Anaksimandra i Anaksimena, obuhvata i Heraklita, Anaksagoru, Diogena iz Apolonije i Arhelaja. Međutim, filozofska mišljenja svih ovih filozova toliko se međusobno razlikuju da se tu teško može govoriti o jednoj "školi" u strogom smislu te reči. Aristotel je ove mislioce nazvao φυσιόλογοι – doslovno "fiziolozi", premda je tačniji prevod "fizičari" – jer su oni proučavali prirodu (φύσις), i to putem spekulativnog mišljenja uma (λόγος).
Ovi se mislioci ponekad nazivaju i kosmolozima, jer su nastojali objasniti pranačela iz kojih je nastao kosmos, svet koji nas okružuje. Naime, premda je većina kosmologa smatrala da tvar može preći iz jednog oblika i drugi, oni su takođe verovali da je svim stvarima zajedničko nešto što se ne menja – neko pranačelo (ἀρχή), odnosno bitak (τὸ ὄν). Oni se nisu slagali u tome koje je to pranačelo, ali nisu pribegavali ničemu što bi se moglo nazvati eksperimentom kako bi do tog osnovnog pranačela došli, već su se u potpunosti oslanjali na apstraktno i spekulativno mišljenje. S obzirom na to da su odbacili mitologiju kao sredstvo objašnjavanja, postali su prvim filozofima u zapadnoj tradiciji.
Kasniji filozofi proširili su svoja istraživanja i na druge oblasti mišljenja. Elejska škola se, na primer, bavila i gnoseologijom, odnosno nastojala je utvrditi na koji način ljudi spoznaju ono što postoji, pa i na koji način spoznaju da li nešto uopšte postoji.