Nedićeva Velika Srbija – razlika između verzija
m Bot: migracija 1 međuwiki veza sada dostupnih na stranici d:q11146389 na Wikidati |
Nema sažetka izmjene |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka:Serbia1941 1944 01.png|mini|desno|Nedićeva Srbija, 1941-1944]] |
[[Datoteka:Serbia1941 1944 01.png|mini|desno|Nedićeva Srbija, 1941-1944]] |
||
[[Image:Svesrbija en.png|mini|desno|Rekonstrukcija "SveSrbije" na karti okupirane Jugoslavije]] |
|||
[[Image:SveSrbija2.png|mini|desno|Rekonstrukcija "SveSrbije" na karti SFRJ]] |
[[Image:SveSrbija2.png|mini|desno|Rekonstrukcija "SveSrbije" na karti SFRJ]] |
||
'''''SveSrbija''''' je bio naziv predložen od strane [[general]]a [[Milan Nedić|Milana Nedića]], u svojstvu [[Vlada narodnog spasa Milana Nedića|predsednika vlade]] [[okupirana Srbija|okupirane Srbije]], za projekat nove srpske države koja bi postojala u okviru evropskog "Novog Poretka" stvorenog od strane [[Treći rajh|nacističke Nemačke]]. Autor naziva "''SveSrbija''" bio je Nedić, ali su njegovi saradnici i nemački komandanti koristili naziv ''"'''[[Velika Srbija]]'''"'' ili samo ''"Srbija"''. |
'''''SveSrbija''''' je bio naziv predložen od strane [[general]]a [[Milan Nedić|Milana Nedića]], u svojstvu [[Vlada narodnog spasa Milana Nedića|predsednika vlade]] [[okupirana Srbija|okupirane Srbije]], za projekat nove srpske države koja bi postojala u okviru evropskog "Novog Poretka" stvorenog od strane [[Treći rajh|nacističke Nemačke]]. Autor naziva "''SveSrbija''" bio je Nedić, ali su njegovi saradnici i nemački komandanti koristili naziv ''"'''[[Velika Srbija]]'''"'' ili samo ''"Srbija"''. |
||
Verzija na datum 26 maj 2013 u 23:31
SveSrbija je bio naziv predložen od strane generala Milana Nedića, u svojstvu predsednika vlade okupirane Srbije, za projekat nove srpske države koja bi postojala u okviru evropskog "Novog Poretka" stvorenog od strane nacističke Nemačke. Autor naziva "SveSrbija" bio je Nedić, ali su njegovi saradnici i nemački komandanti koristili naziv "Velika Srbija" ili samo "Srbija".
Projekat je predviđao ujedinjenje Srbije i Crne Gore (u njihovim tadašnjim, ratnim granicama) sa određenim delovima teritorije Bosne i Hercegovine koji su se nalazili u tadašnjoj NDH. Delovi koji su trebali da budu isključeni iz sastava NDH su u osnovnim crtama odgovarali onim delovima BiH koji nisu ušli u sastav Banovine Hrvatske na osnovu Sporazuma Cvetković-Maček iz 1939. godine.
1941
Nedić se odmah po preuzimanju vlasti zalagao da se iz NDH izdvoji 17 srezova i pripoji Srbiji, i to 16 srezova istočne Bosne u sastavu Drinske banovine i jedan srez-fočanski iz Zetske banovine.[1]
Ta politika je, međutim, nailazila na dve nepremostive prepreke: Srbi su bili poraženi i označeni kao glavni krivci otpora Nemačkoj; za njih je u okupacionom sistemu bio predviđen najteži režim; na drugoj strani, srpski režim je bio degradiran u odnosu na druge kvislinške režime. Hitler se izjašnjavao protiv Srba, njihovog naoružavanja i širenja, stvaranja većih vojnih formacija i slično, verujući da Srbi imaju otpornost i državotvornu snagu. Nedić je prevideo srbofobiju Hitlera, rasističku diskriminaciju Slovena i svoju podređenu ulogu. Zaboravljao je da velika Srbija nije imala mesto Hitlerovoj u „novoj Evropi".[1]
1943
Predviđa se da će Italijani uskoro da evakuišu celu dalmatinsku obalu i nemačke trupe nameravaju da je vežu za Hrvatsku, a time će Hrvatsku jače vezati za Nemačku. Kao protivuslugu Nemačka traži od Hrvatske da se odrekne Srema, koji seže do vrata Beograda, a tim bi se malo ublažili zatrovani hrvatsko-srpski odnosi. Time bi vlada Milana Nedića bila stabilnija.[2]
– Ratni dnevnik Vrhovne komande Vermahta od 17. avgusta 1943.
General Milan Nedić je svoj državni projekat zvanično predložio Adolfu Hitleru tokom njihovog jedinog susreta održanog u Nemačkoj septembra 1943. godine. Autori karata koje je Milan Nedić odneo Hitleru su bili njegov brat general Milutin Nedić i diplomata Miroslav Spalajković. Hitler nije bio zainteresovan za obnavljanje državnosti Srbije i njena teritorijalna proširenja, tako da je predlog Nedića još tokom samog sastanka odbijen.
Herman Nojbaher, Hitlerov opunomoćenik u Srbiji, bio je zagovornik projekta velike srpske države, pogotovo nakon kapitulacije Italije septembra 1943. godine. Najveći protivnik srpskog državnog projekta u nemačkim krugovima je bio Hitlerov opunomoćenik u NDH Zigfrid Kaše.
Ante Pavelić i vrh Nezavisne Države Hrvatske bili su uznemireni susretom Nedić-Hitler. Vlasti NDH su došle do kopije mapa koje je Nedić odneo Hitleru na razmatranje (verovatno uz pomoć Zigfrida Kašea), i štampale su ih javno u vidu propagandnog letka u jesen 1943. godine kao ilustraciju nastavka 'srpske pretnje' hrvatskom narodnom i državnom životu. Ovaj letak jedini je sačuvani kartografski dokaz o Nedićevom projektu koji je preživeo rat.
1944
Da ojačamo položaj Nedića, bilo je u planu da Crnu Goru priključimo Srbiji. Crna Gora, koja je na početku i bila četničko leglo, izgledala je kao najpogodnije tlo, odakle bi mogao da započne sakupljanje antikomunističkih snaga.[2]
– Ratni dnevnik Vrhovne komande Vermahta (Balkan od 1. aprila do 31. decembra 1944.)
Literatura
- Stanišić, Mihailo. Projekti Velika Srbija. (Službeni list SRJ: Beograd, 2000.) ISBN 86-355-0468-2