Mitropolit beogradski Melentije

Skulptura "Takovski ustanak", delo Petra Ubavkića. Na kompoziciji su prikazani knez Miloš i arhimandrit Melentije.

Melentije Pavlović (1776—1833) je bio beogradski arhiepiskop i mitropolit 1831—1833, i prvi Srbijanac koji je upravljao Beogradskom mitropolijom nakon sticanja autonomije od Vaseljenske patrijaršije.

Sultanovim hatišerifom iz 1830. Srbi su dobili pravo slobode veroispovesti i da mogu birati mitropolita između sebe, umesto do tada Grka fanariota, kako što i knez Miloš u pismu kaže: "sinove našeg Otečestva možemo imati za episkope". Tako je 1831. Melentije postao prvi Srbin na tronu beogradskih mitropolita posle dugo vremena, jer do tada su od 1801. na tom položaju bili isključivo Grci (Leontije, Agatanel i Antim). Tada je u Srbiji bilo tri eparhije: beogradska, užička i šabačka, kojima je od 1833. pridodata i timočka. Carigradski patrijarh Konstantin I je svojim pismom od januara 1832. dao Beogradskoj mitropoliji autonomiju.

Melentije je bio saradnik kneza Miloša Obrenovića. Prvi crkveni ustav beogradske mitropolije je dao 1833. godine. Prikupljao je stare srbulje, stare povelje i druge rukopise i pripremao ih za štampu. Rođen je u selu Crnuća kod Gornjeg Milanovca. Bio je iguman manastira Vraćevšnica, a uz manastir je napravio osnovnu školu, petu po redu u Srbiji. Razboleo se i preminuo u manastiru Vraćevšnici 11. juna 1833. godine, gde je i sahranjen.

Prethodnik: Antim

mitropolit beogradski 1831—1833.

Nasljednik: Petar

Poglavari Srpske pravoslavne crkve

Žičko-pećki arhiepiskopi (1219-1337):
Sveti Sava • Arsenije I Sremac • Sveti Sava II • Danilo I • Joanikije I • Jevstatije I • Jakov • Jevstatije II • Sveti Sava III • Nikodim • Danilo II • Joanikije II
Pećki patrijarsi (1346-1463):
Joanikije II • Sava IV • Jefrem • Spiridon • Danilo III • Sava V • Danilo IV • Kirilo • Nikon • Teofan • Nikodim II • Arsenije II
Pećki patrijarsi (1557-1766):
Makarije Sokolović • Antonije Sokolović • Gerasim Sokolović • Savatije Sokolović • Jerotej Sokolović • Filip Sokolović • Jovan • Pajsije Janjevac • Gavrilo I Rajić • Maksim Skopljanac • Arsenije III Crnojević • Kalinik I • Atanasije I • Mojsije Rajović • Arsenije IV Jovanović • Joanikije III Karadža • Atanasije II Gavrilović • Gavrilo II Sarajevac • Gavrilo III • Vikentije Stefanović • Pajsije II Grk • Gavrilo IV Grk • Kirilo II • Vasilije Jovanović-Brkić • Kalinik II Grk
Karlovački mitropoliti i patrijarsi (1690-1920):
Arsenije III Crnojević • Isaija Đaković • Sofronije Podgoričanin • Vikentije Popović • Mojsije Petrović • Vićentije Jovanović • Arsenije IV Jovanović • Isaija Antonović • Pavle Nenadović • Jovan Đorđević • Vićentije Jovanović Vidak • Mojsije Putnik • Stefan Stratimirović • Stefan Stanković • Josif Rajačić • Samuilo Maširević • Prokopije Ivačković • German Anđelić • Georgije Branković • Lukijan Bogdanović
Beogradski mitropoliti (1831-1920):
Melentije Pavlović • Petar Jovanović • Mihailo Jovanović • Teodosije Mraović • Inokentije Pavlović • Dimitrije Pavlović
Patrijarsi Srpske pravoslavne crkve (1920- ):
Dimitrije • Varnava • Gavrilo (V) • Vikentije (II) • German • Pavle • Irinej