Nasr ibn Sajjar

Nasr ibn Sayyar
Rođen/a	663
Umro/la	9. decembar 748
Vjernost	Omejadski Kalifat
Bitke/ratovi	ratovi protiv Turgeša, arapski plemenski sukobi u Horasanu, Abasidski ustanak

Nasr ibn Sajjar (Nasr ibn Sayyar; arapski: نصر بن سيار‎, puno ime Naṣr ibn Sayyār al-Laythi al-Kinani; 663–748) bio je arapsko-muslimanski vojskovođa u službi Omejadskog Kalifata, poznat kao posljednji omejadski guverner Horasana. Na to je mjesto došao godine 738. i kao iskusan vojskovođa je uspio stablizirati granicu Kalifata, odbiti turgeške napade i povratiti izgubljene arapske teritorije u Transoksijani. Zahvaljujući svojim diplomatskim vještinama je uspio smiriti i sukobe između pripadnika arapskih plemena porijeklom sa sjevera i plemena porijeklom sa juga Arabije, a koje su prije toga izazivale trajnu nestabilnost u Horasanu. Međutim, ni Nasrove vještine nisu mogle zaustaviti seriju građanskih ratova i ustanaka potaknutih borbom za vlast nakon smrti kalifa Hišama 743. godine, kao ni kompenzirati decenijama akumulirano nezadovoljstvo omejadskom vlašću na području Horasana i šire. Nasr ibn Sajjar je za vrijeme vladavine kalifa Marvana II bio prisiljen gušiti ustanak omejadskih klanova al-Kirmanija i Ibn Surraya, kada je 747. izbio u Horasanu izbio ustanak sljedbenika hašimitske (kejsanitske) sekte na čelu sa Imamom Ibrahimom. Iako se Nasr odmah pomirio i udružio snage s omejadskim pobunjenicima te zarobio Ibrahima, ustanici su pod vodstvom darovitih vojskovođa Kahtabe ibn Šabiba al-Ta'ija i Abu Muslima ne samo nastavili pružati otpor, nego su 14. februara 748. zauzeli njegovo sjedište Merv, a potom omejadske trupe protjerali u Perziju. Nakon niza poraza, Nasr ibn Sajjar je umro povlačeći se prema Hamadanu.

Literatura

• Blankinship, Khalid Yahya (1994), The end of the jihâd state: the reign of Hishām ibn ʻAbd al-Malik and the collapse of the Umayyads, State University of New York Press, ISBN 978-0-791418277 
• Bosworth, C.E. (1993). „Naṣr b. Sayyār”. The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz. Leiden and New York: BRILL. pp. 1015–1016. ISBN 90-04-09419-9. 
• Daniel, Elton L. (1979), The political and social history of Khurasan under Abbasid rule, 747–820, Bibliotheca Islamica 
• Hawting, G.R. (2000), The First Dynasty of Islam: The Umayyad Caliphate AD 661–750 (2nd Edition), Routledge, ISBN 0-415-24072-7 
• Mottahedeh, Roy (1999) [1975], „The ′Abbāsid Caliphate in Iran”, Frye, R. N.; Fisher, William Bayne; Gershevitch, Ilya i dr.., The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs, Cambridge University Press, pp. 57–89, ISBN 0-521-20093-8 
• Shaban, M. A. (1979), The Abbasid Revolution, Cambridge University Press, ISBN 0-521-2-9534-3 
• Sharon, Moshe (1990), Revolt: the social and military aspects of the ʻAbbāsid revolution, Jerusalem Studies in Arabic and Islam, ISBN 965-223-388-9 
• Zarrinkub, Abd al-Husain (1999) [1975], „The Arab conquest of Iran and its aftermath”, Frye, R. N.; Fisher, William Bayne; Gershevitch, Ilya i dr.., The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs, Cambridge University Press, pp. 1–56, ISBN 0-521-20093-8