Srpski dobrovoljački korpus (Drugi svjetski rat) – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
prošireno
uvod
Red 5: Red 5:
[[Datoteka:Nikolaj sa ljotićevcima.jpg|thumb|[[Nikolaj Velimirović|Vladika Nikolaj]] sa srpskim SS dobrovoljcima u Sloveniji 1945.]]
[[Datoteka:Nikolaj sa ljotićevcima.jpg|thumb|[[Nikolaj Velimirović|Vladika Nikolaj]] sa srpskim SS dobrovoljcima u Sloveniji 1945.]]


'''Srpski dobrovoljački korpus''' ({{lang-de|Serbische Freiwillingenkorps}}), kolokvijalno '''Ljotićevci''', je bila kvislinška vojna formacija koja je za vrijeme [[drugi svjetski rat u Jugoslaviji|drugog svjetskog rata]] djelovala u [[Nedićeva Srbija|okupiranoj Srbiji]] pod komandom [[Wehrmacht]]a u protugerilskim akcijama protiv [[NOVJ|partizana]].
'''Srpski dobrovoljački korpus''' ({{lang-de|Serbische Freiwillingenkorps}}) je kvislinška vojna formacija koja je tokom [[drugi svjetski rat u Jugoslaviji|drugog svjetskog rata]] u [[Nedićeva Srbija|okupiranoj Srbiji]] pod komandom [[Wehrmacht]]a vodila borbe protiv [[NOVJ|partizana]].

Korpus je bio zloglasan po zločinima nad stanovništvom (posebno [[Jevreji]]ma i [[Romi]]ma), partizanskim ustanicima i pripadnicima [[NOP|pokreta otpora]]. Pripadnici korpusa su bili ubeđeni [[fašizam|fašisti]], u narodu poznati kao '''Ljotićevci''' po svom ideologu [[Dimitrije Ljotić|Dimitriju Ljotiću]]. General Srpskog dobrovoljačkog korpusa je bio [[Kosta Mušicki]].

Korpus je [[1944]]. zvanično postao '''Srpski dobrovoljački SS korpus''' ({{lang-de|Serbischer SS-Freiwilligen Korps}}).

== Hronologija ==


Ljotićeva dobrovoljačka vojska je nastajala u obliku tzv. dobrovoljačkih odreda koji su u jesen [[1941]]. godine, nedugo nakon izbijanja [[ustanak u Srbiji 1941.|ustanka u Srbiji]], formirani od pristaša predratne [[fašizam|fašističke]] stranke [[ZBOR]] [[Dimitrije Ljotić|Dimitrija Ljotića]]. Ljotićevi fašisti su nosili oznaku [[Sveti Đorđe|Sv. Đorđa]], kao simbol sveca koji kopljem ubija "komunističku aždaju".<ref name="Petranović"/> Ljotićevi dobrovoljci bili su partijska vojska od najvišeg poverenja kod [[SS]] štabova.<ref name="Petranović">[http://www.znaci.net/00001/92_4.pdf Branko Petranović: Srpski narod u ustanku]</ref>
Ljotićeva dobrovoljačka vojska je nastajala u obliku tzv. dobrovoljačkih odreda koji su u jesen [[1941]]. godine, nedugo nakon izbijanja [[ustanak u Srbiji 1941.|ustanka u Srbiji]], formirani od pristaša predratne [[fašizam|fašističke]] stranke [[ZBOR]] [[Dimitrije Ljotić|Dimitrija Ljotića]]. Ljotićevi fašisti su nosili oznaku [[Sveti Đorđe|Sv. Đorđa]], kao simbol sveca koji kopljem ubija "komunističku aždaju".<ref name="Petranović"/> Ljotićevi dobrovoljci bili su partijska vojska od najvišeg poverenja kod [[SS]] štabova.<ref name="Petranović">[http://www.znaci.net/00001/92_4.pdf Branko Petranović: Srpski narod u ustanku]</ref>
Red 15: Red 21:
Srpski dobrovoljački korpus je bio angažirani u operacijama protiv 2. i 5. divizije NOVJ pri njihovom [[Pokušaj proboja NOVJ u Srbiju proleća 1944.|prodoru u zapadnu Srbiju u proljeće 1944.]] i u [[Topličko-jablanička operacija 1944|operacijama u Toplici i Jablanici]] u ljeto 1944. Tada je osnovan je i [[Crnogorski dobrovoljački korpus]] Pavla Đurišića, ukupne jačine oko 3.800 vojnika, po ugledu na SDK.
Srpski dobrovoljački korpus je bio angažirani u operacijama protiv 2. i 5. divizije NOVJ pri njihovom [[Pokušaj proboja NOVJ u Srbiju proleća 1944.|prodoru u zapadnu Srbiju u proljeće 1944.]] i u [[Topličko-jablanička operacija 1944|operacijama u Toplici i Jablanici]] u ljeto 1944. Tada je osnovan je i [[Crnogorski dobrovoljački korpus]] Pavla Đurišića, ukupne jačine oko 3.800 vojnika, po ugledu na SDK.


Nakon što su [[NOVJ|partizanske snage]] i jedinice [[Crvena armija|Crvene armije]] godine [[1944]]. oslobodili Srbiju od Nemaca, snage SDK su se [[Povlačenje kolaboracionista u Treći Rajh|povukle s njemačkom vojskom u Treći Rajh]] te prešle pod komandu [[SS]]-a i službeno nazvane ''Srpski dobrovoljački SS korpus'' ({{lang-de|Serbischer SS-Freiwilligen Korps}}).<ref name="vojska.net">[http://www.vojska.net/hrv/drugi-svjetski-rat/srbija/srpski-dobrovoljacki-korpus/ Srpski dobrovoljački korpus na vojska.net]</ref> Tokom povlačenja iz Srbije broj im se gotovo prepolovio.<ref name="vojska.net"/>
Nakon što su [[NOVJ|partizanske snage]] i jedinice [[Crvena armija|Crvene armije]] godine [[1944]]. oslobodili Srbiju od Nemaca, snage SDK su se [[Povlačenje kolaboracionista u Treći Rajh|povukle s njemačkom vojskom u Treći Rajh]] te prešle pod komandu [[SS]]-a i službeno nazvane ''Srpski dobrovoljački SS korpus'' ({{lang-de|Serbischer SS-Freiwilligen Korps}}).<ref name="vojska.net">[http://www.vojska.net/hrv/drugi-svjetski-rat/srbija/srpski-dobrovoljacki-korpus/ Srpski dobrovoljački korpus na vojska.net]</ref> Tokom povlačenja iz Srbije broj im se prepolovio i iznosio je oko 4.000 ljudi.<ref>http://www.znaci.net/00001/4_12_4_160.pdf</ref>


U zimi 1944/45. godine [[Deveti korpus NOVJ|Slovenački partizani]] nanose teške gubitke Korpusu, tokom napada na Pivku i Postojnu od oko 100 mrtvih, 130 ranjenih i oko 150 nestalih, nakon čega prestaje biti efektivna vojna formacija. Ostatak SDK se reorganizira i učestvuje u borbama protiv NOVJ u sastavu njemačkih jedinica u [[Operativna zona Jadransko primorje|Slovenačkom primorju]].<ref name="vojska.net"/>
U zimi 1944/45. godine [[Deveti korpus NOVJ|Slovenački partizani]] nanose teške gubitke Korpusu, tokom napada na Pivku i Postojnu od oko 100 mrtvih, 130 ranjenih i oko 150 nestalih, nakon čega prestaje biti efektivna vojna formacija. Ostatak SDK se reorganizira i učestvuje u borbama protiv NOVJ u sastavu njemačkih jedinica u [[Operativna zona Jadransko primorje|Slovenačkom primorju]].<ref name="vojska.net"/>
Red 38: Red 44:
{{Kolaboracija u Jugoslaviji}}
{{Kolaboracija u Jugoslaviji}}


[[Kategorija:Vojne formacije u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu]]
[[category:Istorija Srbije]]
[[category:Drugi svetski rat u Srbiji]]
[[Kategorija:Drugi svetski rat u Srbiji]]
[[Kategorija:kvislinzi]]
[[Kategorija:Antikomunizam]]
[[Kategorija:Fašizam]]
[[Kategorija:Kvislinzi]]
[[Kategorija:SS]]


[[de:Serbisches Freiwilligenkorps]]
[[de:Serbisches Freiwilligenkorps]]

Verzija na datum 11 oktobar 2012 u 16:13

Za formaciju iz prvog svjetskog rata, vidite članak Srpski dobrovoljački korpus (prvi svjetski rat).
Ljotićevci sprovode zatočene Rome na streljanje, Šabac, septembar 1941.
Srpski SS korpus na smotri.
Datoteka:Serbisches-Frewilligen-Korps-der-SS-06.jpg
Srpski SS dobrovoljci pod nemačkom komandom kreću u borbu protiv NOVJ.
Datoteka:Nikolaj sa ljotićevcima.jpg
Vladika Nikolaj sa srpskim SS dobrovoljcima u Sloveniji 1945.

Srpski dobrovoljački korpus (njemački: Serbische Freiwillingenkorps) je kvislinška vojna formacija koja je tokom drugog svjetskog rata u okupiranoj Srbiji pod komandom Wehrmachta vodila borbe protiv partizana.

Korpus je bio zloglasan po zločinima nad stanovništvom (posebno Jevrejima i Romima), partizanskim ustanicima i pripadnicima pokreta otpora. Pripadnici korpusa su bili ubeđeni fašisti, u narodu poznati kao Ljotićevci po svom ideologu Dimitriju Ljotiću. General Srpskog dobrovoljačkog korpusa je bio Kosta Mušicki.

Korpus je 1944. zvanično postao Srpski dobrovoljački SS korpus (njemački: Serbischer SS-Freiwilligen Korps).

Hronologija

Ljotićeva dobrovoljačka vojska je nastajala u obliku tzv. dobrovoljačkih odreda koji su u jesen 1941. godine, nedugo nakon izbijanja ustanka u Srbiji, formirani od pristaša predratne fašističke stranke ZBOR Dimitrija Ljotića. Ljotićevi fašisti su nosili oznaku Sv. Đorđa, kao simbol sveca koji kopljem ubija "komunističku aždaju".[1] Ljotićevi dobrovoljci bili su partijska vojska od najvišeg poverenja kod SS štabova.[1]

Krajem 1942. i početkom 1943. godine od 12 ljotićevskih dobrovoljačkih odreda po odobrenju njemačkih okupacionih vlasti obrazovan je Srpski dobrovoljački korpus u jačini od oko 3.000-3.500 ljudi, koji je formalno bio podčinjen predsjedniku kvislinške vlade, a faktički načelniku štaba njemačkog zapovjednika Srbije. Opskrbljivala ga je oružjem i ostalom opremom njemačka okupaciona vlast. U sastavu SDK nalazila su se četiri dobrovoljačka i jedan četnički jurišni bataljun svaki sa 500 ljudi, a od 4. januara 1943. godine i bataljun bornih kola, eskadron konjice i 6 aviona.[2]

U svibnju 1943. Nedić je pokušao da Korpus poveća na pet pukova, ali Nijemci to nisu odobrili. Pukovi su formirani u studenom 1943 da bi tek kad su ponovo planule borbe u Srbiji i formirane brojne brigade i partizanski odredi, Nijemci siječnja 1944 odobrili formiranje ovih pukova i dali za njih potrebno oružje. No, formiranje pukova nije išlo lako, jer Nedićevi organi nisu mogli da ih popune mobilizacijom. Tek nakon nasilnog odvođenja od kuća ljotićevski oficiri su uspeli da formiraju ove pukove. Pored pukova jačine 1200 ljudi, naoružanih lakim streljačkim naoružanjem, SDK je u svom sastavu imao artiljerijski divizion jačine 500 ljudi sa 4 baterije, bataljun bornih kola i eskadron konjice.[2] Prema nemačkim statistikama, korpus je u kolovozu 1944. imao 9.886 ljudi.[3]

Srpski dobrovoljački korpus je bio angažirani u operacijama protiv 2. i 5. divizije NOVJ pri njihovom prodoru u zapadnu Srbiju u proljeće 1944. i u operacijama u Toplici i Jablanici u ljeto 1944. Tada je osnovan je i Crnogorski dobrovoljački korpus Pavla Đurišića, ukupne jačine oko 3.800 vojnika, po ugledu na SDK.

Nakon što su partizanske snage i jedinice Crvene armije godine 1944. oslobodili Srbiju od Nemaca, snage SDK su se povukle s njemačkom vojskom u Treći Rajh te prešle pod komandu SS-a i službeno nazvane Srpski dobrovoljački SS korpus (njemački: Serbischer SS-Freiwilligen Korps).[2] Tokom povlačenja iz Srbije broj im se prepolovio i iznosio je oko 4.000 ljudi.[4]

U zimi 1944/45. godine Slovenački partizani nanose teške gubitke Korpusu, tokom napada na Pivku i Postojnu od oko 100 mrtvih, 130 ranjenih i oko 150 nestalih, nakon čega prestaje biti efektivna vojna formacija. Ostatak SDK se reorganizira i učestvuje u borbama protiv NOVJ u sastavu njemačkih jedinica u Slovenačkom primorju.[2]

Početkom 1945. godine, nekoliko desetina fanatičnih pripadnika SDK je odabrano od nacističke obavještajne službe za djelovanje u neprijateljskoj pozadini. Oni su od Gestapoa organizovani u Lovačke grupe Jugoistok i spušteni padobranom u veljači i ožujku 1945. na Kopaonik, Kosovo i u okolinu Beograda, ali su ubrzo pohvatani.

Kraj rata je formacija dočekala u Sloveniji. 1. svibnja dva puka su prešla u Italiju gdje su se predala Amerikancima, dok su tri puka koja su držala frontu oko Ljubljane povukla u Austriju gdje su se predali Britancima, koji su ih skupa s 1,000 četnika i 10,000 slovenskih domobrana izručili partizanima, nakon čega su mnogi pogubljeni (vidi blajburški pokolj).

Izvori

  1. ↑ 1,0 1,1 Branko Petranović: Srpski narod u ustanku
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Srpski dobrovoljački korpus na vojska.net
  3. ↑ Prema Bundesarchivu, RH 19 XI/31 Militaerbefehlshaber Suedost Ia, Gegenueberstellung der Feindstaerken und der eigenen einsatzfaehigen Kraefte im serbischen Raum (21.8.1944)
  4. ↑ http://www.znaci.net/00001/4_12_4_160.pdf

Vidi također

Eksterni linkovi

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Srpski_dobrovoljački_korpus_(Drugi_svjetski_rat)&oldid=1297417