Lusaka – razlika između verzija
m razne ispravke |
m r2.7.3) (robot Dodaje: az:Lusaka; kozmetičke promjene |
||
| Red 71: | Red 71: | ||
}}</ref> |
}}</ref> |
||
Lusaka je i administrativno sjedište istoimene provincije, i jedan od najbrže rastućih gradova juga Afrike. Grad je sjedište [[Univerzitet]]a Zambija osnovanog [[1965]]. koji se nalazi izvan grada, <ref name=stat/>i sjedište drugih brojnih srednjoškolskih i visokoškolskih intitucija, kao što su International School of Lusaka, Rhodes Park School i druge... |
Lusaka je i administrativno sjedište istoimene provincije, i jedan od najbrže rastućih gradova juga Afrike. Grad je sjedište [[Univerzitet]]a Zambija osnovanog [[1965]]. koji se nalazi izvan grada, <ref name=stat/>i sjedište drugih brojnih srednjoškolskih i visokoškolskih intitucija, kao što su International School of Lusaka, Rhodes Park School i druge... |
||
== Geografske karakteristike== |
== Geografske karakteristike == |
||
''Lusaka'' leži na jugu države, na vapnenačkoj visoravni od 1 280 m., stotinjak kilometara sjeverozapadno od granice sa [[Zimbabve]]om, pored rijeke [[Kafue]], pritoke [[Zambezi]]ja. Okolica grada je uglavnom ravničarski teren pun pašnjaka, sa brojnim ratarskim i stočarskim imanjima. Brojni [[Termiti|termitnjaci]] visoki od 3 do 6 metara su karakteristika krajolika. <ref name=brit/> |
''Lusaka'' leži na jugu države, na vapnenačkoj visoravni od 1 280 m., stotinjak kilometara sjeverozapadno od granice sa [[Zimbabve]]om, pored rijeke [[Kafue]], pritoke [[Zambezi]]ja. Okolica grada je uglavnom ravničarski teren pun pašnjaka, sa brojnim ratarskim i stočarskim imanjima. Brojni [[Termiti|termitnjaci]] visoki od 3 do 6 metara su karakteristika krajolika. <ref name=brit/> |
||
Na udaljenosti 60 km od centra grada na rijeci Kafue izgrađena je [[hidroelektrana]] jačine 900 MW. |
Na udaljenosti 60 km od centra grada na rijeci Kafue izgrađena je [[hidroelektrana]] jačine 900 MW. |
||
[[ |
[[Datoteka:Zambia - Street in Lusaka.jpg|thumb|left|280px|Ulica iz centra Lusake]] |
||
== Historija == |
== Historija == |
||
Britanska južnoafrička kompanija je na temelju kraljevske povlastice [[1890]]. preuzela od lokalnih domorodačkih poglavica teritorij na kom se nalazi današnja Lusaka<ref name=brit/>, i upravljala njime potpuno samostalno do [[1911]]. kad je osnovan [[protektorat]] [[Sjeverna Rodezija]]. Još je krajem [[19. vijek]]a tu bilo malo domorodačko selo, naselje se počelo pretvarati u grad [[1905]]. kad se gradila željeznička pruga za [[Livingstone]]. |
Britanska južnoafrička kompanija je na temelju kraljevske povlastice [[1890]]. preuzela od lokalnih domorodačkih poglavica teritorij na kom se nalazi današnja Lusaka<ref name=brit/>, i upravljala njime potpuno samostalno do [[1911]]. kad je osnovan [[protektorat]] [[Sjeverna Rodezija]]. Još je krajem [[19. vijek]]a tu bilo malo domorodačko selo, naselje se počelo pretvarati u grad [[1905]]. kad se gradila željeznička pruga za [[Livingstone]]. |
||
Nakon [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] [[1924]]. kontrolu nad Sjevernom Rodezijom preuzela je [[Britanija|britanska]] vlada, odnosno njen kolonijalni ured. Lusaka je postala glavni grad Sjeverne Rodezije [[1935]]. umjesto dotadašnjeg [[Livingstone|Livingstona]] koji se nalazio suviše udaljen od centra zemlje. Grad je postao sjedište pokreta za nezavisnost zemlje, u njemu je Federacija afričkih društava osnovala politički pokret Sjeverno Rodezijski kongres [[1948]]. <ref name=brit/>, koji je za cilj imao osamostaljenje zemlje. Nakon osnivanja kolonijalne [[Federacija |
Nakon [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] [[1924]]. kontrolu nad Sjevernom Rodezijom preuzela je [[Britanija|britanska]] vlada, odnosno njen kolonijalni ured. Lusaka je postala glavni grad Sjeverne Rodezije [[1935]]. umjesto dotadašnjeg [[Livingstone|Livingstona]] koji se nalazio suviše udaljen od centra zemlje. Grad je postao sjedište pokreta za nezavisnost zemlje, u njemu je Federacija afričkih društava osnovala politički pokret Sjeverno Rodezijski kongres [[1948]]. <ref name=brit/>, koji je za cilj imao osamostaljenje zemlje. Nakon osnivanja kolonijalne [[Federacija Sjeverne i Južne Rodezije|Federacije Sjeverne i Južne Rodezije]] - [[1953]]., Lusaka je postala središte građanskog pokreta otpora protiv britanske vlasti [[1960e|1960-ih]] koji je nakraju doveo do stvaranja samostalne države Zambije [[1964]]., sa Lusakom kao glavnim gradom. |
||
Nakon dobijanja samostalnosti, izgrađen je novi moderni dio grada sa vladinim zgradama, on je oštra suprotnost starijem dijelu grada, izgrađenom uz željezničku prugu. <ref name=brit/> |
Nakon dobijanja samostalnosti, izgrađen je novi moderni dio grada sa vladinim zgradama, on je oštra suprotnost starijem dijelu grada, izgrađenom uz željezničku prugu. <ref name=brit/> |
||
Lusaka je bila mjesto održavanja ''III. konferencije [[Pokret nesvrstanih|nesvrstanih zemalja]]'', od 8.-10. septembra [[1970]]. godine. |
Lusaka je bila mjesto održavanja ''III. konferencije [[Pokret nesvrstanih|nesvrstanih zemalja]]'', od 8.-10. septembra [[1970]]. godine. |
||
[[ |
[[Datoteka:Lusaka International Airport.jpg|thumb|right|300px|Aerodrom Lusaka]] |
||
== Privreda i transport == |
== Privreda i transport == |
||
Iako je se osnovi oslanja na svoju poljoprivrednu okolicu, i jedno je od najvećih tržišta i otkupnih stanica za [[kukuruz]] i [[duhan]], Lusaka ima i nešto industrijskih pogona za proizvodnju [[cement]]a, [[tekstil]]a, obuće i preradu hrane. <ref name=brit/> |
Iako je se osnovi oslanja na svoju poljoprivrednu okolicu, i jedno je od najvećih tržišta i otkupnih stanica za [[kukuruz]] i [[duhan]], Lusaka ima i nešto industrijskih pogona za proizvodnju [[cement]]a, [[tekstil]]a, obuće i preradu hrane. <ref name=brit/> |
||
| Red 90: | Red 90: | ||
Lusaka je čvorište dviju važnih transafričkih puteva, Velikog sjevernog (za [[Tanzanija|Tanzaniju]]) i Velikog istočnog (za [[Malavi]]). <ref name=brit/> Lusaka je povezana željeznicom sa [[Livingstone|Livingstonom]], [[Ndola|Ndolom]] i [[Tanzanija|Tanzanijom]] ([[Dar-es-Salaam]]) novom željezničkom prugom [[TAZARA]], dugom 1 860 km. Lusaka ima i veliki moderni Međunarodni aerodrom, sa vezama prema svim važnijim afričkim metropoloma. |
Lusaka je čvorište dviju važnih transafričkih puteva, Velikog sjevernog (za [[Tanzanija|Tanzaniju]]) i Velikog istočnog (za [[Malavi]]). <ref name=brit/> Lusaka je povezana željeznicom sa [[Livingstone|Livingstonom]], [[Ndola|Ndolom]] i [[Tanzanija|Tanzanijom]] ([[Dar-es-Salaam]]) novom željezničkom prugom [[TAZARA]], dugom 1 860 km. Lusaka ima i veliki moderni Međunarodni aerodrom, sa vezama prema svim važnijim afričkim metropoloma. |
||
Ratarstvo i uzgoj stoke su glavne privredne aktivnosti u regiji, najviše se uzgaja; [[kukuruz]] i [[duhan]] a prodaje govedina, kože i mliječni proizvodi. <ref name=brit/>Čeve i Soli su najveće etničke skupine u gradu i okolici, uz nešto malo [[Evropa|Evropljana]] i [[Azija |
Ratarstvo i uzgoj stoke su glavne privredne aktivnosti u regiji, najviše se uzgaja; [[kukuruz]] i [[duhan]] a prodaje govedina, kože i mliječni proizvodi. <ref name=brit/>Čeve i Soli su najveće etničke skupine u gradu i okolici, uz nešto malo [[Evropa|Evropljana]] i [[Azija]]ta.<ref name=brit>{{cite web |
||
| url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/351792/Lusaka |
| url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/351792/Lusaka |
||
| title =''Lusaka'' |
| title =''Lusaka'' |
||
| Red 97: | Red 97: | ||
| publisher=Encyclopædia Britannica |
| publisher=Encyclopædia Britannica |
||
}}</ref> |
}}</ref> |
||
==Znamenitosti Lusake== |
== Znamenitosti Lusake == |
||
Jedna od najvećih atrakcija ovog novog grada su zoološki i botanički vrt u Parku Munda Wanga, koji se nalazi na istočnoj periferiji grada pored Univerziteta Zambija. Vrijedi spomenuti i Nacionalni muzej i Muzej politike i katedralu sv. Križa. |
Jedna od najvećih atrakcija ovog novog grada su zoološki i botanički vrt u Parku Munda Wanga, koji se nalazi na istočnoj periferiji grada pored Univerziteta Zambija. Vrijedi spomenuti i Nacionalni muzej i Muzej politike i katedralu sv. Križa. |
||
| Red 116: | Red 116: | ||
{{Glavni gradovi afričkih država}} |
{{Glavni gradovi afričkih država}} |
||
| ⚫ | |||
[[Kategorija:Glavni gradovi u Africi]] |
[[Kategorija:Glavni gradovi u Africi]] |
||
[[Kategorija:Zambija]] |
[[Kategorija:Zambija]] |
||
| ⚫ | |||
[[af:Lusaka]] |
[[af:Lusaka]] |
||
[[am:ሉሳካ]] |
[[am:ሉሳካ]] |
||
[[an:Lusaka]] |
[[an:Lusaka]] |
||
[[ar:لوساكا]] |
[[ar:لوساكا]] |
||
[[az:Lusaka]] |
|||
[[be:Горад Лусака]] |
[[be:Горад Лусака]] |
||
[[be-x-old:Лусака]] |
[[be-x-old:Лусака]] |
||
| Red 153: | Red 156: | ||
[[he:לוסקה]] |
[[he:לוסקה]] |
||
[[hif:Lusaka]] |
[[hif:Lusaka]] |
||
| ⚫ | |||
[[hr:Lusaka]] |
[[hr:Lusaka]] |
||
| ⚫ | |||
[[hu:Lusaka]] |
[[hu:Lusaka]] |
||
[[hy:Լուսակա]] |
[[hy:Լուսակա]] |
||
Verzija na datum 31 juli 2012 u 22:04
Lusaka
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 15°25′S 28°17′E / 15.417°S 28.283°E | |
| Država |  Zambija
|
| Provincija | Lusaka |
| Površina | |
| - Ukupna | 360 |
| Visina | 1 280 m [1] |
| Stanovništvo (2009.) | |
| - Grad | 1 267 440 [2] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC) |
| Službena stranica lcc.gov.zm | |
| Karta | |
  Lusaka Lusaka na karti Zambije | |
Lusaka je glavni i najveći grad Zambije od 1 267 440 stanovnika.[2] Lusaka je i administrativno sjedište istoimene provincije, i jedan od najbrže rastućih gradova juga Afrike. Grad je sjedište Univerziteta Zambija osnovanog 1965. koji se nalazi izvan grada, [2]i sjedište drugih brojnih srednjoškolskih i visokoškolskih intitucija, kao što su International School of Lusaka, Rhodes Park School i druge...
Geografske karakteristike
Lusaka leži na jugu države, na vapnenačkoj visoravni od 1 280 m., stotinjak kilometara sjeverozapadno od granice sa Zimbabveom, pored rijeke Kafue, pritoke Zambezija. Okolica grada je uglavnom ravničarski teren pun pašnjaka, sa brojnim ratarskim i stočarskim imanjima. Brojni termitnjaci visoki od 3 do 6 metara su karakteristika krajolika. [1]
Na udaljenosti 60 km od centra grada na rijeci Kafue izgrađena je hidroelektrana jačine 900 MW.
Historija
Britanska južnoafrička kompanija je na temelju kraljevske povlastice 1890. preuzela od lokalnih domorodačkih poglavica teritorij na kom se nalazi današnja Lusaka[1], i upravljala njime potpuno samostalno do 1911. kad je osnovan protektorat Sjeverna Rodezija. Još je krajem 19. vijeka tu bilo malo domorodačko selo, naselje se počelo pretvarati u grad 1905. kad se gradila željeznička pruga za Livingstone.
Nakon Prvog svjetskog rata 1924. kontrolu nad Sjevernom Rodezijom preuzela je britanska vlada, odnosno njen kolonijalni ured. Lusaka je postala glavni grad Sjeverne Rodezije 1935. umjesto dotadašnjeg Livingstona koji se nalazio suviše udaljen od centra zemlje. Grad je postao sjedište pokreta za nezavisnost zemlje, u njemu je Federacija afričkih društava osnovala politički pokret Sjeverno Rodezijski kongres 1948. [1], koji je za cilj imao osamostaljenje zemlje. Nakon osnivanja kolonijalne Federacije Sjeverne i Južne Rodezije - 1953., Lusaka je postala središte građanskog pokreta otpora protiv britanske vlasti 1960-ih koji je nakraju doveo do stvaranja samostalne države Zambije 1964., sa Lusakom kao glavnim gradom.
Nakon dobijanja samostalnosti, izgrađen je novi moderni dio grada sa vladinim zgradama, on je oštra suprotnost starijem dijelu grada, izgrađenom uz željezničku prugu. [1]
Lusaka je bila mjesto održavanja III. konferencije nesvrstanih zemalja, od 8.-10. septembra 1970. godine.
Privreda i transport
Iako je se osnovi oslanja na svoju poljoprivrednu okolicu, i jedno je od najvećih tržišta i otkupnih stanica za kukuruz i duhan, Lusaka ima i nešto industrijskih pogona za proizvodnju cementa, tekstila, obuće i preradu hrane. [1]
Lusaka je čvorište dviju važnih transafričkih puteva, Velikog sjevernog (za Tanzaniju) i Velikog istočnog (za Malavi). [1] Lusaka je povezana željeznicom sa Livingstonom, Ndolom i Tanzanijom (Dar-es-Salaam) novom željezničkom prugom TAZARA, dugom 1 860 km. Lusaka ima i veliki moderni Međunarodni aerodrom, sa vezama prema svim važnijim afričkim metropoloma.
Ratarstvo i uzgoj stoke su glavne privredne aktivnosti u regiji, najviše se uzgaja; kukuruz i duhan a prodaje govedina, kože i mliječni proizvodi. [1]Čeve i Soli su najveće etničke skupine u gradu i okolici, uz nešto malo Evropljana i Azijata.[1]
Znamenitosti Lusake
Jedna od najvećih atrakcija ovog novog grada su zoološki i botanički vrt u Parku Munda Wanga, koji se nalazi na istočnoj periferiji grada pored Univerziteta Zambija. Vrijedi spomenuti i Nacionalni muzej i Muzej politike i katedralu sv. Križa.
