Nikifor I (vizantijski car) – razlika između verzija
m r2.7.2) (robot Dodaje: eu:Nizeforo I.a Logoteta |
m razne ispravke |
||
| Red 26: | Red 26: | ||
== Uspon == |
== Uspon == |
||
Porodica mu je bila arapskog porekla, a on je patricije iz Seleukidske Sidere. Carica Irena ga je postavila na mesto logoteta tj. ministra finansija. Uz pomoć eunuha i patricija uspeo je da svrgne i protera Irinu i umesto nje da preuzme presto [[31. oktobra]] [[802]]. godine. Svoga sina Stavrakija je krunisao kao suvladara 803. godine. |
Porodica mu je bila arapskog porekla, a on je patricije iz Seleukidske Sidere. Carica Irena ga je postavila na mesto logoteta tj. ministra finansija. Uz pomoć eunuha i patricija uspeo je da svrgne i protera Irinu i umesto nje da preuzme presto [[31. oktobra]] [[802]]. godine. Svoga sina Stavrakija je krunisao kao suvladara 803. godine. |
||
| Red 32: | Red 31: | ||
== Reorganizacija == |
== Reorganizacija == |
||
Nićifor se okrenuo opštoj reorganizaciji carstva, stvorio je nove teme na [[Balkan]]u i ojačao je granice. Tu je započeo preseljenje stanovništva u Anadoliji i ponovnu helenizaciju područja. Pošto je trebao mnogo novaca da bi ojačao vojsku tražio je načina da poveća prihode carstva. Sa svojim strogim [[porez]]ima izgubio je naklonost svojih podanika, a posebno sveštenstva. Iako je za patrijarha postavio [[ikonodul]]a Nićifora crkveni istoričari kao Teofan Ispovednik opisivali su ga kao neprijatelja, |
Nićifor se okrenuo opštoj reorganizaciji carstva, stvorio je nove teme na [[Balkan]]u i ojačao je granice. Tu je započeo preseljenje stanovništva u Anadoliji i ponovnu helenizaciju područja. Pošto je trebao mnogo novaca da bi ojačao vojsku tražio je načina da poveća prihode carstva. Sa svojim strogim [[porez]]ima izgubio je naklonost svojih podanika, a posebno sveštenstva. Iako je za patrijarha postavio [[ikonodul]]a Nićifora crkveni istoričari kao Teofan Ispovednik opisivali su ga kao neprijatelja, |
||
== Odnosi sa Zapadom == |
== Odnosi sa Zapadom == |
||
Sa [[Karlo Veliki|Karlom Velikim]] sklopio je [[803]]. sporazum, ali nije priznavao da je [[Karlo Veliki]] car. Odnosi među njima su se pogoršali i došlo je do rata zbog Venecije od [[806]]. do [[810]]. godine. Nićifor je 807. ugušio mletačku pobunu, ali imao je velike gubitke u sukobu sa [[Franci]]ma. Konflikt se rešio tek nakon Niđiforove smrti, kada su [[Venecija]], [[Istra]], obala Dalmacije i [[južna Italija]] pripali Istoku, a [[Rim]], [[Ravena]] i [[pentapolis]] su pripali Zapadu. |
Sa [[Karlo Veliki|Karlom Velikim]] sklopio je [[803]]. sporazum, ali nije priznavao da je [[Karlo Veliki]] car. Odnosi među njima su se pogoršali i došlo je do rata zbog Venecije od [[806]]. do [[810]]. godine. Nićifor je 807. ugušio mletačku pobunu, ali imao je velike gubitke u sukobu sa [[Franci]]ma. Konflikt se rešio tek nakon Niđiforove smrti, kada su [[Venecija]], [[Istra]], obala Dalmacije i [[južna Italija]] pripali Istoku, a [[Rim]], [[Ravena]] i [[pentapolis]] su pripali Zapadu. |
||
== Rat sa Arapima i Bugarima == |
== Rat sa Arapima i Bugarima == |
||
Nije isplaćivao danak, koji je carica Irena dogovorila da plaća kalifu [[Harun al Rašid|Harunu al Rašidu]]. Bio je zato spreman na rat sa [[Arapi]]ma. |
Nije isplaćivao danak, koji je carica Irena dogovorila da plaća kalifu [[Harun al Rašid|Harunu al Rašidu]]. Bio je zato spreman na rat sa [[Arapi]]ma. |
||
U tom ratu doživeo je težak poraz 805. kod Krasa u [[Frigija|Frigiji]]. Upadi neprijatelja u Malu Aziju prisilili su ga da sklopi mir, po kome je trebao plaćati danak od 30.000 zlatnika godišnje. Nakon smrti [[Harun al Rašid|Haruna al Rašida]] [[809]], u kalifatu je došlo do borbi za nasleđe, pa je Nićifor imao slobodne ruke, da se obračuna sa [[Kan Krum|Krumom od Bigarske]], koji je harao severnim granicama i koji je baš tada [[809]]. zauzeo [[Serdika|Serdiku]] (Sofiju) i uništio garnizon od 6.000 ljudi. |
U tom ratu doživeo je težak poraz 805. kod Krasa u [[Frigija|Frigiji]]. Upadi neprijatelja u Malu Aziju prisilili su ga da sklopi mir, po kome je trebao plaćati danak od 30.000 zlatnika godišnje. Nakon smrti [[Harun al Rašid|Haruna al Rašida]] [[809]], u kalifatu je došlo do borbi za nasleđe, pa je Nićifor imao slobodne ruke, da se obračuna sa [[Kan Krum|Krumom od Bigarske]], koji je harao severnim granicama i koji je baš tada [[809]]. zauzeo [[Serdika|Serdiku]] (Sofiju) i uništio garnizon od 6.000 ljudi. |
||
| Red 47: | Red 43: | ||
== Izvori == |
== Izvori == |
||
* ''The [[Oxford Dictionary of Byzantium]]'', ed. by [[Alexander Kazhdan]], Oxford University Press, 1991. |
* ''The [[Oxford Dictionary of Byzantium]]'', ed. by [[Alexander Kazhdan]], Oxford University Press, 1991. |
||
Verzija na datum 23 februar 2012 u 10:56
„Nikifor I” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Nikifor I (razvrstavanje).| Nićifor I | |
|---|---|
|
| |
| Poreklo | |
| Porodica |
Nićifor I (umro 26. jula 811) je bio vizantijski car, koji je vladao od 802. do 811. godine. Poginuo je u bici kod Pliske protiv Bugara. Bugarski kan Krum je od njegove lobanje napravio pehar za vino.
Uspon
Porodica mu je bila arapskog porekla, a on je patricije iz Seleukidske Sidere. Carica Irena ga je postavila na mesto logoteta tj. ministra finansija. Uz pomoć eunuha i patricija uspeo je da svrgne i protera Irinu i umesto nje da preuzme presto 31. oktobra 802. godine. Svoga sina Stavrakija je krunisao kao suvladara 803. godine.
Jedan od njegovih najboljih vojskovođa Vardan Turčin se pobunio 803. godine. Dobio je i podršku drugih komandanata, a posebno kasnijih careva Lava Jermenin i Mihaila Amorijca. Međutim, Nićifor je pridobio Lava i Mihaila, a vojsku je uspeo da rasprši, pa je Vardan bio prisiljen da se pokori. Posle je poslan u manastir. Slično je postupio i tokom zavjere, koju je predvodio patricije Arseber.
Reorganizacija
Nićifor se okrenuo opštoj reorganizaciji carstva, stvorio je nove teme na Balkanu i ojačao je granice. Tu je započeo preseljenje stanovništva u Anadoliji i ponovnu helenizaciju područja. Pošto je trebao mnogo novaca da bi ojačao vojsku tražio je načina da poveća prihode carstva. Sa svojim strogim porezima izgubio je naklonost svojih podanika, a posebno sveštenstva. Iako je za patrijarha postavio ikonodula Nićifora crkveni istoričari kao Teofan Ispovednik opisivali su ga kao neprijatelja,
Odnosi sa Zapadom
Sa Karlom Velikim sklopio je 803. sporazum, ali nije priznavao da je Karlo Veliki car. Odnosi među njima su se pogoršali i došlo je do rata zbog Venecije od 806. do 810. godine. Nićifor je 807. ugušio mletačku pobunu, ali imao je velike gubitke u sukobu sa Francima. Konflikt se rešio tek nakon Niđiforove smrti, kada su Venecija, Istra, obala Dalmacije i južna Italija pripali Istoku, a Rim, Ravena i pentapolis su pripali Zapadu.
Rat sa Arapima i Bugarima
Nije isplaćivao danak, koji je carica Irena dogovorila da plaća kalifu Harunu al Rašidu. Bio je zato spreman na rat sa Arapima. U tom ratu doživeo je težak poraz 805. kod Krasa u Frigiji. Upadi neprijatelja u Malu Aziju prisilili su ga da sklopi mir, po kome je trebao plaćati danak od 30.000 zlatnika godišnje. Nakon smrti Haruna al Rašida 809, u kalifatu je došlo do borbi za nasleđe, pa je Nićifor imao slobodne ruke, da se obračuna sa Krumom od Bigarske, koji je harao severnim granicama i koji je baš tada 809. zauzeo Serdiku (Sofiju) i uništio garnizon od 6.000 ljudi.
Nićifor je 811. napao Bugarsku sa 80.000 vojnika. Dva puta je pobedio Kruma i opljačkao je bugarsku prestolnicu Plisku. Tokom Nićiforova povlačenja vizantijska vojska je uhvaćena u zasedi na planinskim prelazima. Tu je i uništena 26. jula 811. godine. Nićifor je poginuo u toj bici. Kan Krum je od njegove lobanje napravio pehar za vino.
Izvori
- The Oxford Dictionary of Byzantium, ed. by Alexander Kazhdan, Oxford University Press, 1991.
| Prethodnik: Irina |
Vizantijski carevi (802—811) |
Nasljednik: Stavrakije |
