Pavluško Imširović
| Pavle Imširović | |
|---|---|
| Rođenje | 14. 10. 1948. Tuzla |
| Smrt | 21. 8. 2014. (dob: 65) Beograd |
| Zanimanje | politički aktivist, prevodilac |
| Suprug/a | Jelka Kljajić Imširović |
| Website Blog Pavluška Imširovića | |
Pavle ili Pavluško Imširović (Tuzla, 14. oktobar 1948. - Beograd, 21. avgust 2014.),[1] jugoslavenski publicista, disident i aktivista za ljudska prava.
Biografija[uredi | uredi kod]
Rođen je u Tuzli u 1948. godini, bio je rodom iz Bijeljine (Semberija), iz porodice muslimanskog porijekla.[2] Školovao se u Tuzli.[2] U mladim godinama, bio jedan od najaktivnijih učesnika studentskim demonstracijama u 1968. godini.[1] Sudjelovao je u trockističkim studijskim grupama na Filozofskom fakultetu i zajedno sa Milanom Nikolićem osnovao je „Inicijativu za Revolucionarnu radničku partiju”.[1] Godine 1972. je zajedno sa Nikolićem i Jelkom Kljajić osuđen na dvije godine zatvora, mjesto sedam zbog nedostatka dokaza.[1]
Sudjelovao je na prosvjedima u podršci poljskom pokretu „Solidarność” na Trgu Marksa i Engelsa u Beogradu[α 1] te je 1984. godine osuđen na dva mjeseca zatvora na procesu tzv. Beogradskoj šestorki,[α 2] kada mu je branitelj bio Vladimir Šeks. U optužnici krivilo mu je se da je organizirao grupu Otvorenog univerziteta,[2] što je bio važan dio opozicionog pokreta u SFRJ.[1] Zajedno sa suprugom Jelkom podupirao je dugogodišnju kampanju osude policijskog terora povodom smrti Radomira Radovića, uhapšenog i ubijenog 30. aprila 1984.[3]
Učestovao je u antiratnim demonstracijama u Sarajevu u aprilu 1992. godine[2] i zatim je vodio pokret koji je pozivao Skupštinu Srbije na povlačenje vojske JNA.[2] Među brojnim pothvatima, sudjelovao je u osnivanju Helsinškog odbora za ljudska prava u Srbiji.[2]
Bio je oženjen Jelkom Kljajić.[1] Umro je 21. augusta 2014. u Beogradu.
Politička misao[uredi | uredi kod]
Pavluško Imširović je bio politički aktivist, poznat kao jedan od vodećih disidenata u komunističkoj Jugoslaviji, odnosno jedan od retkih koji se Titovom režimu suprotstavljao sa radikalno levih trockističkih pozicija. Nekoliko je puta bio zatvaran zbog „neprijateljskog delovanja”. Bio je komunista, trockista i jedan od najaktivnijih šezdesetosmaša. Strastven borac protiv totalitarizma, zalagao je se za političke i ekonomske slobode, nezavisnu štampu, demokratsku javnost i pravo na političko i sindikalno organizovanje.[1][4] Tvrdio je da socijalizam ne može biti nikakva diktatura, jer je to samo po sebi kontradikcija,[5] socijalički radnički pokret ima unutarnji ugrađeni element demokratskog duha, pa se staljinizmom 1926. prešlo sa programa „Svjetske revolucije” (Lenjin) na program „Socijalizma u jednoj zemlji”, čime je staljinistički sistem apsorbirao radničke pokrete održavajući status quo u ravnoteži sa kontrarevolucionarnim snagama.[5]
Smatrao je Tita kao proizvoda staljinističke linije unutar komunizma koji je ušao u sukob sa Staljinovom linijom i staljinizam ga konačno odbacio.[5]
Tvrdio je da je Šezdesetosmaški pokret bio, prije nego „omladinski pokret”, revolucija koju su potaknule radničke mase, seljaštvo i sitna buržoazija:[6]
| “ | Istorija je nedvosmisleno pokazala da i revolucija i kontrarevolucija imaju svoje udarne omladinske trupe i svoje omladinske heroje i da ne postoji, niti može da postoji, nikakva posebna „omladinska revolucija”. Kao što ne postoji niti može postojati ni omladinsko društvo i omladinska država. | ” |
Devedesetih je bio oštar protivnik režima Slobodana Miloševića. Ostao je razočaran Petooktobarskom pobunom jer je iznevjerila obećanja o političkoj obnovi.[1]
Spoljašne veze[uredi | uredi kod]
- Blog Pavluška Imširovića. Zadnja izmjena: 26. novembra 2012.
Bilješke[uredi | uredi kod]
- ↑ Nekadašnji Trg Marksa i Engelsa, tijekom 1990-ih preimenovan u Trg Nikole Pašića 44°48′45″N 20°27′46″E / 44.812530°N 20.462743°E
- ↑ Miodrag Milić, Milan Nikolić, Dragomir Olujić, Vladimir Miljanović, Gordan Jovanović i Pavluško Imširović.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 „In memoriam: Pavluško Imširović”. Vreme. 20. 8. 2014. Pristupljeno 23. 3. 2024.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bačanović, Vuk (22. 8. 2014). „IN MEMORIAM: Pavluško Imširović (1948–2014)”. BH Dani. Pristupljeno 23 3. 2024.
- ↑ Radović, Nadežda (2005). „Državna tajna. Razgovor s Jelkom Kljajić Imširović”. Republika 12: 360-361.
- ↑ (en) „Interview with Yugoslav dissident: Socialist democracy is the alternative”. Socialist Action. juni 1986., vol. 3, br. 6, str. 15.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Razgovor sa drugom Pavluškom Imširovićem. Youtube.
- ↑ Imširović, Pavluško. „Omladinski pokret u Jugoslaviji i Srbiji: juče i danas”. Novi Plamen. Pristupljeno 23. 3. 2024.