Opservatorija Jodrell Bank
| Opservatorija Jodrell bank | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Ujedinjeno Kraljevstvo | |
| Registriran: | 2019. |
| Vrsta: | Kulturno dobro |
| Mjerilo: | i, ii, iv, vi |
| Ugroženost: | no |
| Referenca: | UNESCO |
Opservatorija Jodrell bank je jedna od vodećih svjetskih radioastronomskih opservatorija. Nalazi se u ruralnom području bez radio smetnji, u mjestu Lower Withington, Cheshire, sjeverozapadna Engleska.[1]
Opservatoriju je 1945. godine osnovao Bernard Lovell, radio astronom sa Univerziteta u Manchesteru. S inženjerom Charlesom Husbandom dizajnirao je radio teleskop, koji je nazvan po njemu. Tokom gradnje korišteni su dijelovi mehanike skinuti s britanskih borbenih brodova HMS Royal Sovereign i HMS Revenge. Dovršen 1957. godine, Lovellov teleskop bio je najveći svjetski radio-teleskop. Postao je poznat otkrivanjem rakete nosača satelita Sputnjik 1 u orbiti. Teleskop se smatrao prestižnim objektom britanske nauke.[2]
Imala je značajan naučni utjecaj u područjima kao što su proučavanje meteora i mjeseca, otkrivanje kvazara, razvoj kvantne optike i praćenje svemirskih tijela. Ovaj tehnološki kompleks ilustrira prelaz iz tradicionalne optičke astronomije u radio-astronomiju (1940-ih do 1960-ih), što je dovelo do radikalnih promjena u razumijevanju svemira.
Svjetska baština[uredi | uredi kod]
Opservatorija, koja još uvijek radi, posjeduje nekoliko radio teleskopa i radnih zgrada, inženjerske objekte i upravnu zgradu. Glavni teleskop je Lovell teleskop, koji je treći najveći upravljački radio-teleskop na svijetu. U opservatoriji postoje još tri aktivna teleskopa; Mark II. i radio teleskopi s tanjurima promjera 13 x 7 m.
Osim općih radio-astronomskih promatranja, zvjezdarnica služi i za praćenje međuplanetarnih svemirskih letjelica, a koristi se u kontekstu projekta SETI za traženje radio signala izvanzemaljskih civilizacija.
Opservatorija ima centar za posjetioce, Centar za otkrivanje Jodrell Banka, koji nudi razgledavanje zvjezdarnice. Jodrell banka Centar za posjetitelje i arboretum su u civilnoj župi Lower Withington, a Lovell teleskop i zvjezdarnice su u Goostrey civilnoj župi, u blizini naselja Goostrey i Holmes Chapel, Cheshire. Do opservatorije se dolazi autoputom A535.
Opservatorija Jodrell bank uvrštena je 2019. god na listu UNESCO-ove svjetske baštine.[3]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Ujedinjeno Kraljevstvo, spomenici upisani na listu svjetske baštine”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 1. 2023.
- ↑ Jodrell bank centar za astrofiziku - web.archive.org - 2008. god.
- ↑ „Opservatorija Jodrell bank - ID 1594”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 1. 2023.
