Oligohidramnion
| Oligohidramnion | |
|---|---|
 | |
| Ljudski fetus star 10 nedelja u plodovoj kesi ispunjenoj plodovom vodom | |
| Specijalnost | Akušerstvo |
| Klasifikacija i eksterni resursi | |
| ICD-10 | O41.0 |
| ICD-9 | 658.0 |
| DiseasesDB | 9202 |
| eMedicine | radio/898 |
| MeSH | D016104 |
Oligohidramnion je stanje u trudnoći kojim se označava smanjenje količine plodove vode u odnosu na uobičajenu količinu, za određeni period gestacije (količina manje od 0,5 litara plodove vode). Kod ovog stanja, koje se može utvrditi uz pomoć ultrazvuka, materice je zbog smanjene količine plodove vode, manja u odnosu na normalnu veličinu za određeni period gestacije.
Uzroci oligohidroamniona mogu biti poremećaji u razvoju fetusa koji mogu smanjiti proizvodnju plodove vode ili izlučivanje plodove vode iz fetusa (npr ageneza bubrega).
Stanje oligohidramniona u kome se količina plodove vode ekstremno smanji može rezultovati anhidramnionom - potpunim odsustvom plodove vode u plodovoj kesi.
Plodova voda[uredi | uredi kod]
Kao produkt lučenja amniotičkih ćelija (ćelija opni) krvnih sudova majke i lučenja bubrega ploda nastaje plodova voda ili amnionska tečnost. U njoj se nalaze i elementi sadržaja creva ploda (mekonijum) i otpale ćelije kože i sluzokože (verniks).[1]
Sadržaj i sastav plodova voda menja se tokom trudnoće, jer se neprestano resorbuje preko unutrašnje opne, što održava količinu i koncentraciju plodove vode, koja odgovara starosti trudnoće. Najveća količina plodove vode je u četvrtom mesecu iznosi 1,0—1,5 litar. Sa napredovanjem trudnoće smanjuje se količina plodove vode, tako da u sedmom mesecu njena količina je oko 0,5 litar, a pred sam porođaj 0,2 litara.[2]
Etiopatogeneza[uredi | uredi kod]
Ukoliko se količina plodove vode značajno smanjuju (fiše od fizioloških količina) nastaje stanje označeno kao oligohidroamniom, čiji uzroci mogu biti sledeći:
- Propuštanja ovojnica za vreme trudnoće ili neposredno oko termina porođaja.
- Problem sa posteljicom, koja ne može da obezbediti dovoljno hranljive materije za fetus, i zato se ne proizvodi i dovoljno tečnosti.
- Transuzioni sindrom, koji se prenosi sa jednog blizanaca na drugog, kod jednojajčanih blizanaca. Jedan blizanac (primalac) dobija sve hranljive materije što stvara previše plodove vode, dok drugi blizanac (davalac) ne dobija hranljive materije što prouzrokuje manjak plodove vode.
- Urođene anomalije fetusa, bubrežne (npr agenezija bubrega) ili srčane, karkterišu se malom količinom plodove vode.
Klinička slika[uredi | uredi kod]
Kod smanjene količine amnionske tečnosti, kliničkom slikom dominiraju sledeći znaci i simptomi:
- Stomak trudnice izgleda znatno manji, nego što odgovara stvarnosti trudnoće.
- Trudnica može da ima bolne osećaje pri pokretima ploda.
- Srčani tonovi ploda su jasni.
Ukoliko je smanjenje plodove vode značajno, postoji mogućnost povrede ploda preko trbušnog zida majke i stvaranje sraslina između tela ploda sa amnionom (Simonartove trake). Tada se plod radja sa deformitetima koji su izraženiji ukoliko se oligohidroamniom javi u ranoj trudnoći.
Dijagnoza[uredi | uredi kod]
Dijagnoza promena u materici kod oligohidramniona može se postaviti objektivnim i ultrazvučnim pregledom na osnovu sledećih znakova:
- Veličine materice, koja je mnogo manji nego u periodu od amenoreje
- Manja pokretljivost fetusa,
- Materica je "puna ploda" zbog male količine amnionske tečnosti,
- Loš položaj ploda (stražnjica)
- Vizuelizacije normalnog punjenja i pražnjenja bešike fetusa, koja može da ukaže na nepravilost u urinarnom traktu (hidronrfroza).
Ultrazvučna dijagnostika kod sumnje na oligohidramnion radi se kada je najveći sloj tečnosti u plodovoj kesi manji od 2 santimetara.
Terapija[uredi | uredi kod]
Specifičan oblik lečenja ne postoji. Terapija se pretežno zasniva na mirovanju (ležanju) trudnice, naročito u zadnjem tromesečju, ili ograničenih hirurških intervencija i aminiotransfuzijama.
Ako oligohidramnion nije povezan sa anomalijama bubrega kod fetusa, pomaže obilan unos tečnost u količini od oko 2 litra dnevno.[3] Na ovaj način može se povećati indeks amnionske tečnosti do 30 %.[4]
U težim slučajevima, oligohidramnion se može tretiran amnioinfuzijama tokom porođaja kako bi se sprečila kompresija pupčane vrpce. Koko postoji neizvesnost u bezbednost i efikasnost trajanja postupka, preporučuje se da se amnioinfuzija obavlja samo u centrima specijalizovanim za invazivnu fetalnu medicini i uz prisustvo multidisciplinarnog tima.[5]
U slučaju kongenitalnih anomalija praćenih opstrukcijom urinarnog trakta intrauterino, na fetusu se može obaviti operacija koja može uticati na preživljavanje ploda.[6]
Komplikacije[uredi | uredi kod]
Komplikacije mogu uključivati:
- kompresiju pupčane vrpce,
- mišićno-skeletne anomalije, kao što su deformacije lica i stopala, hipoplazija pluća, ograničen intrauterini rast fetusa i pojava amnionskih nodusa (čvorovatih izraslina na fetusi a površini amniona).[7]
- bilateralna anomalije bubrega izazvana nedostatkom izlučivanja fetalnog urina.[8][9]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Underwood, Mark A; Gilbert, William M; Sherman, Michael P (24 March 2005). Amniotic Fluid: Not Just Fetal Urine Anymore. Journal of Perinatology. 25 (5): 341–348.
- ↑ Larsen, William J. . Human embryology (3. ed.). Philadelphia, Pa.: Churchill Livingstone. 2001. ISBN 978-0-443-06583-5. pp. 490
- ↑ Hofmeyr GJ, Gülmezoglu AM (2000). Novikova, Natalia. ur. „Maternal hydration for increasing amniotic fluid volume in oligohydramnios and normal amniotic fluid volume”. Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) (2): CD000134. PMID 10796151.
- ↑ Pediatric Polyhydramnios and Oligohydramnios Treatment & Management — eMedicine.com
- ↑ Oligohydramnios Arhivirano 2016-09-20 na Wayback Machine-u at the National Institute for Health and Clinical Excellence. Based on the overview Therapeutic amnioinfusion for oligohydramnios during pregnancy (excluding labour) Arhivirano 2013-02-18 na Wayback Machine-u in 2006.
- ↑ Morris, R. K.; Malin, G. L.; Quinlan-Jones, E.; Middleton, L. J.; Hemming, K.; Burke, D.; Daniels, J. P.; Khan, K. S. i dr.. (2013). „Percutaneous vesicoamniotic shunting versus conservative management for fetal lower urinary tract obstruction (PLUTO): A randomised trial”. The Lancet 382 (9903): 1496–1506.
- ↑ Adeniran AJ, Stanek J (2007). Amnion nodosum revisited: clinicopathologic and placental correlations". Arch Pathol Lab Med. 131 (12): 1829–33.
- ↑ „A comparison of 3 criteria of oligohydramnios in identifying peripartum complications: a secondary analysis”. Am. J. Obstet. Gynecol. 197 (2): 207.e1–7; discussion 207.e7–8. 2007. DOI:10.1016/j.ajog.2007.04.048. PMID 17689653.
- ↑ „Obstetricians' attitudes towards 'isolated' oligohydramnios at term”. Journal of obstetrics and gynaecology : the journal of the Institute of Obstetrics and Gynaecology 27 (6): 574–6. 2007. DOI:10.1080/01443610701469669. PMID 17896253.