Nikola Martinoski
| Nikola Martinoski | |
|---|---|
 Nikola Martinoski 1967. | |
| Rođenje | 18. avgust 1903 Kruševo, Osmansko carstvo |
| Smrt | 7. februar 1973 Skoplje, Jugoslavija |
| Nacionalnost | Jugoslovenska |
| Zanimanje | slikar |
| Poznat/a po | savremena makedonska umetnost, portreti |
| Nagrade | Levstikova nagrada, Prešernova nagrada |
Nikola Martinoski (rođen kao Nicolache Martin; aromanski: Nicola Martinoschi,[1] mk. Никола Мартиноски; 18. avgust 1903 – 7. februar 1973), ponekad pisano i Martinovski,[2] bio je makedonski i jugoslovenski slikar aromunskog porekla.[3] Smatra se osnivačem savremene makedonske umetnosti.[4] Najpoznatiji je po slici Majka sa detetom, koju je započeo 1930-ih, a završio tek 1960-ih. Poznat je i kao "Doktor" zbog velikog broja poklonjenih slika savremenoj umetnosti.[5]
Martinoski je rođen kao Nicolache Martin 1903. godine u aromunskoj porodici u Kruševo (Šablon:Langx; tada deo Osmanskog carstva).[6] Već u mladosti pokazao je interesovanje za slikarstvo i pohađao radionice kod Dimitra Andonova-Papradinskog, ikonopisca iz Skoplja. Pre 1921. godine mnogo je putovao, a konačno se nastanio u Bukureštu, Rumunija, gde je pohađao Akademiju likovnih umetnosti (danas Nacionalni univerzitet umetnosti u Bukureštu), odakle je diplomirao 1927.[7]
Martinoski je proveo dve godine (1927–1928) u Parizu na Académie de la Grande Chaumière, poznatoj po studentima poput Amedea Modiglijanija i Borisa Anrepa, kao i na Académie Ranson sa umetnicima kao što su poljski slikar Moise Kisling i Roger Bissiere, koji su mu bili mentori. Ovo je imalo veliki uticaj na njegov stil.[7]
_-%D0%9D.%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B8.jpg)
Po povratku u Skoplje, doneo je avangardne ideje i razvio specifičan ekspresionistički stil, baveći se uglavnom socijalnim temama. Prvu samostalnu izložbu imao je 1929. u Skoplju, a kasnije je izlagao i u Beogradu, Zagrebu i Parizu. Pored slikanja i crtanja, pravio je i velike murale. Osnovao je Umetničku galeriju u Skoplju (danas Nacionalna galerija Makedonije) i dobio brojne nagrade.[7]
Martinoski je preminuo 7. februara 1973. u Skoplju, tada u Jugoslaviji. Poklonio je 62 slike Kruševu, gde se njegov dom sada koristi kao galerija sa izloženim delima.[8]
Mnoga dela Martinovskog bila su pod snažnim uticajem srednjovekovne fresko umetnosti i modernog pariškog slikarstva, ali su mu najjača dela portreti.[5]
2003. Nacionalna galerija Makedonije organizovala je projekat „100 godina od rođenja Martinovskog“. Izložene su slike koje ranije nisu bile javno prikazane jer su bile u vlasništvu porodice.[8]
- ↑ LIMBA SHI CULTURA A ARMÃNJLOR TI CLASA VIII nau anj educatsii primarã. str. 15. Šablon:In lang
- ↑ Bana Armâneascâ, br. 1/2 (43/44), 2006. str. 14. Šablon:In lang
- ↑ „Life”. Nikola Martinoski. Arhivirano iz originala na datum 21. septembar 2013. Pristupljeno 3. juli 2013.
- ↑ „Biografija Nikole Martinovskog”. GRAL galerija. Arhivirano iz originala na datum 2014-08-05. Pristupljeno 3. juli 2013.
- ↑ 5,0 5,1 Kulturen život, tom 33. Skoplje: Kulturno-prosvetna zajednica Makedonije. 1988. str. 32.
- ↑ Paul Beza (2013). Destination Avdela 2012, Or Back to the Future a Travelogue. Fast-Print Publishing. str. 37. ISBN 978-1-78035-628-0.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 „Radovi”. Nikola Martinoski. Arhivirano iz originala na datum 21. septembar 2013. Pristupljeno 3. juli 2013.
- ↑ 8,0 8,1 „Izložba neviđenih dela Nikole Martinovskog”. Kultura: Republika Makedonija. Arhivirano iz originala na datum 21. oktobar 2013. Pristupljeno 3. juli 2013.
