Prijeđi na sadržaj

Narodni muzej umjetnosti Azerbejdžana

Izvor: Wikipedija
Narodni muzej umjetnosti Azerbejdžana
Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Dvorac De Bur, prvo sedište Narodnog muzeja umjetnosti Azerbejdžana
Osnovan 1936.
Lokacija Nijazijeva ulica 11-13, Baku,  Azerbejdžan
Tip muzeja muzej umjetnosti - slike, skulpture, predmeti
Izlošci 15.000
Nationalartmuseum.az

Narodni muzej umjetnosti Azerbejdžana (azer. Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi) je najveći muzej umjetnosti u Azerbejdžanu. Osnovan je 1936. godine u Bakuu i 1943. je imenovan po Rustamu Mustafajevu,[1] uglednom azerbejdžanskom scenskom dizajneru i dramaturgu. Muzej se sastoji od dve zgrade koje stoje jedna pored druge. Ukupna zbirka muzeja obuhvata preko 15000 umetničkih dela. Stalnu postavku čini preko 3000 predmeta smešteno u 60 soba. Oko 12000 predmeta se čuva u depou. Muzej periodično menja eksponate kako bi se više tih predmeta moglo privremeno prikazivati.[2] Muzej je trenutno smešten u dve zgrade sagrađene u 19. veku.

Historija

[uredi | uredi kod]

Savet narodnih komesara RSFSR Azerbejdžanske SSR. odlučilo je 1936. godine da razdvoji umjetničko odeljenje od Državnog muzeja Azerbejdžana i organizuje ga kao nezavisni muzej. Ekspedicije su muzeju obezbedile prve eksponate. Pored toga, kupljeni su i drugi eksponati. Ceremonija otvaranja muzejske prve izložbe organizovana je 1937., i 1951. godine sedište muzeja, baroknim dvorcem De Bur sagrađenim krajem 19. veka, se seli na sadašnju lokaciju.

Zgrada je 2006. temeljno rekonstruisana i otvaranje nove izložbe održano je 2009. godine. Muzej je 2011. proglašen prvim nacionalnim, a zatim i Evropskim muzejskim standardom (EUMS), koji ispunjava međunarodne standarde i kriterijume, što je primereno za muzej i podrazumeva visokokvalitetne muzejske usluge i profesionalno iskustvo; to je bila jednoglasna odluka Saveta direktora Evropske ekonomske komore za razmenu, trgovinu i industriju (EEIG), smeštenog u Briselu.

U biblioteci muzeja je približno 9000 naučnih knjiga i monografija, kataloga, albuma i druge profesionalne literature. Tu je i zbirka retkih knjiga starih publikacija.

Izložbe sačuvane u kolekciji Narodnog muzeja umjetnosti Azerbejdžana uključuju antička umjetnička dela koja potiču iz 4. veka pre nove ere. Keramičke posude dekorisane antičkom dekoracijom nađene u Nahčivanu, Mingečeviru, Fizuliu i Kanlaru (sada Gojgol); dekorativne lampe i staklene pločice iz Seldžučkog perioda; delovi frizova iz zamka Bail iz 13.veka; kovčezi 14-18. veka nađeni u Apšeronu i Šemahu; fini rukopisi o Kuranu i knjige iz 16. veka o astrologiji; originalne Tabriz minijature u temperi, zlatnoj vodi i vodenim bojama; radovi proslavljenih umetnika Mir Mohsun Navaba, Mirze Kadima Erevanija, Usta Gambar Karabagi, od prvih profesionalnih umjetnika u Azerbejdžanu i od strane naših savremenika;očuvani umjetnički metalni predmeti iz 16. i 17. veka i uzorci originalne tkanine, vezenje, narodna nošnja i tepisi i nakit iz 18-20. veka.[3] Štaviše, dostupni su u muzeju: kolekcija nacionalnog blaga, primerci statua, likovne i grafičke umjetnosti i druge dekorativno-primenjene umhetnosti zapadne Evrope (Francuska, Nemačka, Austrija, Italija, Grčka, Flandrija, Danska, Španija) i Istoka (Iran, Turska, Japan, Kina, Indija, Egipat, Bliski istok).

Uz tepihe, ovde su izložene i druge vrste dekorativne i primenjene umjetnosti Azerbejdžana, kao što su različite tehnike vezenja, umetničke metalne izrade, umetničke tkanine, rezbarenje drveta, izrada nakita itd. Vez zlatnim nitima tipa "gulabatin" široko je rasprostranjen u Azerbejdžanu. Šemaha, Šuša i Baku su tradicionalno bili centri ove vrste umjetnosti. Crveni i zeleni baršun bili su osnova za vezenje zlatnim i srebrnim nitima. Šeširi i takozvani "arakčini" bili su ukrašeni rozetama i medaljonima napravljenim od stilizovanih latica i zvezda. "Arhalig" i "kulaja" takođe su bili izvezeni zlatnim nitima. U muzeju su izloženi predmeti različitog oblika, veličine i namene izvezeni zlatnim nitima, uključujući "arakčine", maramice, cipele, skice za češljeve i kozmetiku, boje za obrve i trepavice, skice za satove, kutije za olovke i mnoge druge stvari.

Izložbe

[uredi | uredi kod]

U sedam soba prve zgrade predstavljena je evropska umjetnost, a ruska umjetnost u deset. Evropska umjetnost obuhvata dela italijanskih (Guercino, Leandro Bassano, Francesco Solimena, Lorenzo Bartolini), francuskih (Gilles Dupré, Gaspard Dughet, Pascal Dagnan-Bouveret, Jean-Joseph Benjamin-Constant), holanskih/flamanskih (Frans Hals, Michiel Janszoon van Mierevelt, Adriaen Brouwer, Adriaen van Ostade, Justus Sustermans, Pieter Claesz, Johann Heinrich Roos, Friedrich August von Kaulbach) i poljskih (Jan Styka) slikara.

U drugoj zgradi izgrađenoj 1885. izložena je istočnjačka umjetnost, posebno zastupljene persijska, turska, kineska i japanska umjetnost. Rusku umjetnost naročito obuhvataju slike Karla Brijulova, Alekseja Venečijanova, Vasilija Vereščagina, Isaka Levitana, Vladimira Majakovskog, Valentina Serova, Vladimira Borovikovskog, Vasilija Tropinina, Konstantina Korovina i Ivana Šiškina. Tu su takođe i restauriranih uzoraka ruske avangarde.

Među azerbejdžanskim umjetnicima zastupljeni su i slikari Mir Mohsun Navab, Behruz Kengerli, Tahir Salahov, Azim Azimzade, Salam Salamzade, Vidadi Narimanbekov, Mihail Abdulajev, Togrul Narimanbekov i skulptor Omar Eldarov. Dela Satara Bahlulzadea ispunjavaju celu jednu sobu.

U muzeju se takođe nalaze štafelaji i minjature knjiga od 17. do 19. veka, lakirane minijature od 18. do 19. veka i kolekcija kašika za šerbet, napravljene od duda.

Prva dela su dobijena iz Sankt Peterburga, Moskve i privatnih kolekcija. Predmeti iz muzeja su kasnije lzlagani u Kanadi (1966), na Kubi (1967), u Siriji (1968), Francuskoj (1969), bivšoj Čehoslovačkoj i Alžiru (1970), Iraku (1971) itd.[1]

Arhitektura

[uredi | uredi kod]

Mirna horizontalna podela zgrade harmonizovana je sa vertikalama klupske kuće i Sadihove rezidentalne zgrade. Nikolaus von der Nonne u pogledu crvenih linija slobodnih ulica nije bio povezan sa ostalim zgradama. Volumetrijsko rešenje primenjeno je u zgradi da bi se istakla njena lokacija i pogled na more.[4] Klasični elementi i plastika na pozadini rustifikacije ističu arhitektonski stil zgrade.

Ova vrsta građevina obično se izrađivala na centralnim ulicama velikih gradova. Galerija je takođe bila jedinstvena po izgledu i bila je primetna među ostalim zgradama. Ova zgrada smatra se jednim od prvih pokušaja implementacije trema na glavnoj fasadi. Sve ovo razlikuje zgradu u odnosu na druge i daje volumen po obodu zgrade.[5]

Kolekcija antičke i srednjovekovne umetnosti Azerbejdžana

[uredi | uredi kod]

Zbirka obuhvata umetnička dela iz antičkog i srednjeg veka, uključujući figure ptica iz Mane, ženske figure iz 3-1. veka pre nove ere, razno antičko posuđe iz različitih delova Azerbejdžana koja su pronađena tokom iskopavanja, nadgrobni spomenik u obliku konja i itd.

Kolekcija tepiha

[uredi | uredi kod]

U muzeju se nalaze stari tepisi iz Gandže, Karabaha, Kazaha, Kube itd.

Radno vreme

[uredi | uredi kod]

Muzej je otvoren od 10 do 18 časova.[6] Ponedeljak je neradni dan.

Adresa

[uredi | uredi kod]

Narodni muzej umetnosti Azerbejdžana je smešten u Nijazijevoj ulici 11-13, Baku.

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. 1,0 1,1 Azerbaijan Soviet Encyclopedia. State Publishing House of the Council of Ministers of Azerbaijan SSR. 1976. str. 1st vol, p. 144. 
  2. „Breathing Life Back Into Art: The National Art Museum”. Azer.com. Pristupljeno 6. 4. 2008. 
  3. „The Azerbaijan National Art Museum” (en). nationalmuseum.az. Arhivirano iz originala na datum 17. 10. 2017. Pristupljeno 18. 5. 2017. 
  4. Erifzade. Narimanov Avenue - the principles of architectural and planning solutions. str. 111. 
  5. „gradostroitelstvo_baku_xix_nachala_xx_vekov”. www.azeribooks.narod.ru. Pristupljeno 28. 10. 2019. 
  6. „For the visitors”. nationalmuseum.az. Arhivirano iz originala na datum 13. 05. 2016. Pristupljeno 22. 5. 2017. 

Eksterni linkovi

[uredi | uredi kod]